صبح صادق در آخرين يادداشت خود به موضوعاتي چون تكثرگرايي، قانون‌گرايي و فعاليت‌هاي حزبي به عنوان ضرورت‌هاي لازم براي افزايش مشاركت در انتخابات تاكيد مي‌كند
تغيير لحن ارگان سپاه در خصوص انتخابات؟
حسين نوراني‌نژاد: نمي‌توان انتخابات را به يك فستيوال خودماني و درون‌محفلي فرو كاست
گروه سياسي
«آيا حاكميت پس از رخدادهاي اعتراضي ماه‌هاي اخير به دنبال افزايش مشاركت‌هاي عمومي در انتخابات‌هاي پيش رو است؟» اين پرسش با توجه به ردصلاحيت‌هاي گسترده در جريان آوردگاه‌هاي انتخاباتي 98 و 1400 بسيار كليدي به نظر مي‌رسد؛ پرسشي كه اين روزها به صورت گسترده در محافل سياسي و رسانه‌اي مطرح مي‌شود و هركدام از تحليلگران تلاش مي‌كنند به آن پاسخ دهند.
نشريه صبح صادق ارگان رسمي سپاه در آخرين شماره خود طي يادداشتي با تيتر «تكاپوهاي اميدآفرين انتخاباتي» ضمن اينكه تلاش مي‌كند به اين پرسش پاسخ دهد، بلكه به دنبال آن است كه تصويري از ضرورت‌ها و احتمالات پيش روي هم در ايام انتخابات ارايه كند. جالب اينجاست كه نويسنده اين مطلب موضوعاتي چون تكثرگرايي، قانون‌گرايي، فعاليت‌هاي آزادانه حزبي و مدني و... را به عنوان پيش‌زمينه‌هاي دستيابي به انتخاباتي با مشاركت بالا معرفي مي‌كند و تحقق آن را در گروي فعاليت‌هاي حزبي و التزام همه فعالان سياسي به قانون ارزيابي مي‌كند.
ارگان رسمي سپاه در آخرين شماره خود تلاش كرده پاسخ‌هايي به بخشي از مجموعه ابهامات مطرح در فضاي عمومي كشور بدهد، اهميت انتشار اين يادداشت در صبح صادق زماني برجسته‌تر مي‌شود كه اين نشريه به عنوان ارگان رسمي سپاه معمولا راهبردهاي كلان اين نهاد در چشم‌اندازهاي پيش رو را تبيين مي‌كند. بنابراين برخي تحليلگران معتقدند ترجيع‌بندهايي مانند «تكثرگرايي»، «انتخابات پويا»، «قانون‌گرايي»، «مشاركت نخبگان» و... كه در يادداشت تشريح صبح صادق به آنها اشاره شده، ممكن است نشانه‌اي از تغيير و تحول در بزنگاه‌هاي پيش رو باشد. نويسنده اين يادداشت ضمن تشريح برنامه‌ريزي‌هاي اجرايي براي افزايش زمينه مشاركت مردم در انتخابات مي‌نويسد: «براي آنكه اكثريت جامعه در عرصه انتخابات فعال شوند، بايد دايره انتخاب‌ها به گونه‌اي متنوع و متفاوت و جذاب شود كه سلايق مختلف انتخابي را براي خود بيابند.»
اما دامنه تغييرات مورد نظر نويسنده يادداشت يادشده به همين موارد ختم نمي‌شود و او معتقد است كه پس از تكثرگرايي مي‌بايست زمينه فعاليت‌هاي آزادانه احزاب، همچنين قانون‌گرايي هم فراهم شود. بنابراين پيشنهاد مي‌كند: «در كنار توجه به تكثر بايد به اين حقيقت نيز توجه كرد كه احزاب و گروه‌هاي سياسي در هر نظام حكمراني، با هدف تحقق و پيشبرد اهداف جامعه فعاليت مي‌كنند. اين احزاب جزيي از بازيگراني هستند كه تلاش دارند زمينه‌هاي پيشرفت را مبتني بر ايده‌هايي كه براي اداره كشور ارايه مي‌كنند، دنبال كنند. در اين ميان، هر نسخه و ايده‌اي براي حركت جامعه بايد مبتني بر ميثاقي باشد كه جامعه به آن اعتبار بخشيده است و آن ميثاق ملي «قانون اساسي» است كه فصل‌الخطاب همه مناقشات و تفاوت ديدگاه‌هاست.»
در فراز پاياني اين يادداشت هم به اهميت مقوله «برنامه‌محوري اشاره شده و نويسنده يادآور مي‌شود: «ميدان انتخابات آتي بايد عرصه رقابت ميان برنامه‌ها باشد تا نام‌ها. بايد تلاش كرد همه آنهايي كه براي حل مشكلات كشور حرفي براي گفتن دارند، در صحنه حاضر باشند و حرف‌هاي‌شان را در قالب برنامه‌اي جامع و مدون ارايه دهند تا مردم در عرصه انتخاب، با انتخاب‌هاي گوناگون مواجه شده و آن فردي را كه مناسب مي‌دانند، بر مسند قدرت بنشانند. سخن آخر آنكه ساختن كشور نيازمند نقش‌آفريني مثبت همه مردم و نخبگان جامعه است و بايد تلاش كرد تا اين مشاركت محقق شود كه بدون شك انتخابات مي‌تواند يكي از مهم‌ترين تجليات اين نقش‌آفريني باشد!»
گزاره‌هايي كه فعالان سياسي اصلاح‌طلب و ميانه‌رو معتقدند آنها نيز سال‌هاست روي آنها تاكيد داشته و تلاش مي‌كنند تصميم‌سازان كشور را متوجه ضرورت تحقق اين الزامات كنند. اما با پاسخ سرد برخي افراد و جريانات داراي نفوذ مواجه شده و اتفاقا به دليل همين گزاره‌ها از دايره تصميم‌سازي‌ها خارج شده‌اند. بنابراين تلاش صبح صادق براي استفاده از گفتماني كه شايد طي سال‌هاي اخير، استفاده چنداني از آنها نمي‌كرده، از منظر تحليلگران واجد اهميت بسياري است.
نشانه‌اي از تغييرات احتمالي يا تاكتيكي براي عبور از بحران؟
حسين نوراني‌نژاد قائم‌مقام دبيركل حزب اتحاد ملت در واكنش به يادداشت صبح صادق و لحن تازه‌اي كه به نظر مي‌رسد در فرازهايي از اين يادداشت مشاهده مي‌شود، مي‌گويد: «يادداشت صبح صادق را از ابعاد و و زواياي گوناگون مي‌شود تحليل كرد؛ نخست اينكه محتوايي كه در آخرين يادداشت صبح صادق بيان شده است، به خودي خود و به صورت مجرد، مطلب خوبي است و اصلاح‌طلبان هم سال‌هاست روي آنها تاكيد دارند اما توجهي به آن نمي‌شود و نتيجه‌اي از آن گرفته نشده است. فراموش نكنيد اصلاح‌طلبان سال‌هاست به خاطر بيان همين عبارات و مفاهيم از عرصه رسمي قدرت بيرون نگه داشته شده‌اند. بنابراين از كليت اين نوع مباحث كه در صبح صادق منتشر شده بايد دفاع و آن را تاييد كرد.»
او ادامه مي‌دهد: «اما در شرايطي كه نشريه صبح صادق يك چنين عبارات روشني را در خصوص انتخابات، تاكيد بر قانون‌گرايي، تكثرگرايي و... مطرح مي‌كند، رسانه ديگري ذيل همين ارگان به گونه‌اي متفاوت موضع‌گيري مي‌كند. اين رسانه خاص مرتب در حال خط و نشان كشيدن براي فعاليت‌هاي سياسي و احزاب است و تاكيد دارد وقتي ظواهر قانوني در انتخابات رعايت مي‌شود، ديگر نقدي به انتخابات نبايد وارد ساخت. به عبارت روشن‌تر، برخلاف ديدگاه‌هاي مطرح‌شده در صبح صادق، مشاركت بالاي در انتخابات براي برخي ديگر رسانه‌هاي منسوب به سپاه چندان اهميتي ندارد.»
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب خاطرنشان مي‌كند: «اما اگر صبح صادق را در ميان رسانه‌هاي يادشده با توجه به رسميت بيشتري كه دارد، ارگان رسمي سپاه در نظر بگيريم، مي‌توان اين مطلب را مطلبي مهم قلمداد كرد. اما اين حرف بايد از مرحله حرف و ايده به مرحله عمل و اجرا برسد. اهالي سياست تحت‌تاثير تحولات جامعه قرار دارند، جامعه‌اي كه صبح صادق هم اعتراف كرده، متكثرند و اقوام، ديدگاه‌ها، مذاهب و قوميت‌هاي مختلف در آن نقش‌آفرين هستند. حاكميت بايد ببيند مطالبات مردم و فضاي عمومي جامعه چيست؟ متاسفانه در حال حاضر مردم شاداب نبوده و ناراحت هستند.»
نوراني‌نژاد با اشاره به اينكه نمي‌توان انتخابات را صرفا به يك فستيوال خودماني و درون‌محفلي فعالان سياسي فرو كاست، مي‌گويد: «وقتي اين جريانات سياسي، نمايندگي واقعي از بخش‌هاي مختلف جامعه را نداشته باشند و جامعه هم آمادگي كنش سياسي را نداشته باشد، اهداف مورد نظر براي مشاركت بيشتر و شادابي محقق نمي‌شود. اگر قرار باشد دلجويي صورت بگيرد بايد از مردم صورت بگيرد. بايد توجه داشت اعتراضات اخير با هدف براندازي صورت نگرفت، اما وقتي مردم احساس كردند كه به خواسته‌ها و مطالبات آنها توجهي نمي‌شود، برخوردها تند شد و هيچ جرياني هم نمايندگي اعتراضات را به دست نمي‌گيرد، فضا تغيير كرد و برخي جريانات تندروي خارجي سكان تلاش كردند از اعتراضات سوءاستفاده كنند.»
او مي‌گويد: «محتوايي كه در يادداشت صبح صادق بيان شده به‌طور كلي حرف‌هاي خوبي است. تكثرگرايي، قانون‌گرايي و تاكيد بر برنامه محوري و... قابل دفاع است، اما براي رسيدن به اين اهداف بايد پكيجي از سياست‌ها را پياده كنيم، يكي از اين سياست‌ها اين است كه ارتباط مناسبي با جامعه ايجاد شود. در حوزه حقوق اجتماعي، سبك زندگي، حقوق شهروندي و... اقدامات لازم صورت بگيرد. جامعه وقتي ببيند خواسته‌هايش مبناي سياست‌گذاري‌ها قرار گرفته، نه تنها در انتخابات شركت مي‌كند و مشاركت را بالا مي‌برد، بلكه مشكلات اقتصادي را نيز تحمل مي‌كند. مشكل در جايي شكل مي‌گيرد كه شهروند ميان خود و حاكميت دوگانگي ببيند. دوگانه مردم و نظام كه بسياري از اصولگرايان مدام آن را تكرار مي‌كنند، بين مردم و نظام فاصله ايجاد مي‌كند. سيستمي كه آينه تمام‌نماي جامعه باشد و اكثريت را نمايندگي كند، حق اقليت را هم به رسميت مي‌شناسد و دوگانه‌اي با نام مردم و نظام در آن ايجاد نمي‌شود. روند نزولي در مشاركت انتخاباتي، نشان‌دهنده بي‌معنا شدن انتخابات با توجه به عملكرد نامناسبي است كه برخي ارگان‌ها از جمله شوراي نگهبان انجام داده‌اند.»
نوراني‌نژاد در پايان مي‌گويد: «شخصا بسياري از فعالان ستاد انتخاباتي را ديده‌ام كه حتي سال گذشته در انتخابات فعال بودند، اما امروز حرف‌هاي تند و براندازانه مي‌زنند. همه اين تحولات نشانه‌هايي است كه بايد به آنها توجه كرد. هر شخص ايراني كه التزام به قانون اساسي كشور داشته و شرايط عمومي تصريح شده در قانون را دارا باشد، شايسته حضور در انتخابات است. ظرفيت‌هايي براي تغيير و تحول در قانون اساسي گنجانده شده كه در بزنگاه‌هاي لازم مي‌توان از آنها بهره برد. گزاره‌هايي چون، رفراندوم از اين دست ظرفيت‌هاي قانوني است. اما امروز متاسفانه تنها يك قرائت و يك ديدگاه سياسي مي‌تواند به ظرفيت‌ها و امكانات كشور دسترسي و فرصت حضور در انتخابات را داشته باشد.» با عبور از اين اظهارنظرها بايد منتظر هفته‌ها و ماه‌هاي آينده باشيم تا مشخص شود اين محتواي ارايه‌شده از سوي ارگان رسمي سپاه به معناي تغيير و اصلاح در آوردگاه‌هاي پيش رو است، يا تاكتيكي براي عبور از چالش‌هاي پيش‌رو؟
حسين نوراني نژاد قائم مقام دبير كل حزب اتحاد ملت :محتوايي كه در آخرين يادداشت صبح صادق درباره راه هاي افزايش مشاركت در انتخابات بيان شده است، به خودي خود، مطلب خوبي است اما توجهي به آن نمي شود و نتيجه اي از آن گرفته نشده است. فراموش نكنيد اصلاح طلبان سال‌هاست به خاطر بيان همين عبارات و مفاهيم از عرصه رسمي قدرت بيرون نگه داشته شده‌اند. بنابراين از كليت اين نوع مباحث كه در صبح صادق منتشر شده بايد دفاع و آن را تاييد كرد»
اگر قرار باشد دلجويي صورت بگيرد بايد از مردم صورت بگيرد. بايد توجه داشت اعتراضات اخير با هدف براندازي صورت نگرفت اما وقتي مردم احساس كردند كه به خواسته‌ها و مطالبات آنها توجهي نمي‌شود، برخوردها تند شد و هيچ جرياني هم نمايندگي اعتراضات را به دست نمي گيرد، فضا تغيير كرد و برخي جريانات تندروي خارجي سكان تلاش كردند از اعتراضات سوءاستفاده كنند