اسراييل و امريكا، منتقد هم اما هماهنگ
همزمان با اقدام‌هاي خرابكارانه منتسب به اسراييل عليه ايران وزير خارجه امريكا با مقام‌هاي اسراييلي ديدار كرد
شهاب شهسواري
آنتوني بلينكن، وزير خارجه ايالات متحده امريكا، روز گذشته در آخرين مقصد سفرش به منطقه بعد از ديدار با مقام‌هاي مصر و اسراييل، با مقام‌هاي تشكيلات خودگردان فلسطين ديدار و گفت‌وگو كرد. وزير خارجه امريكا، بلافاصله بعد از رييس آژانس اطلاعات مركزي امريكا (CIA)، ويليام برنز و جيك سوليوان، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا به سرزمين‌هاي اشغالي سفر كرد. اين سفرها در حالي انجام مي‌شود كه در طول هفته‌هاي گذشته خشونت عليه فلسطينيان و عمليات تلافي‌جويانه آنها عليه اشغالگران اسراييلي به شكل چشمگيري افزايش پيدا كرده است. همزمان با اين رويدادها و همزمان با سفر بلينكن به منطقه، چند حمله عليه اهداف ايراني يكي در خاك ايران و به يك كارخانه توليد تجهيزات دفاعي در اصفهان و ديگري در مرز عراق و سوريه به كاروان كاميون‌هاي ايراني انجام شده است كه رسانه‌ها اين حملات را به اسراييل منتسب كرده‌اند. علاوه بر اينها، موضوع اقدام‌هاي افراطي كابينه جديد اسراييل، از جمله تلاش‌ها براي كاهش اختيارات نهادهاي قضايي اين رژيم، با انتقادهايي از سوي متحدان امريكايي اسراييل مواجه شده است. بلينكن در اسراييل با همتاي خود الي كوهن، نخست‌وزير بنيامين نتانياهو، رييس‌جمهور اسحاق هرتزوگ، وزير جنگ، يوآو گالانت و رهبر اپوزيسيون، يايير لاپيد ديدار و گفت‌وگو كرد. با اين حال اين مقام ارشد امريكايي، مانند هيات‌هاي قبلي امريكا كه به اسراييل سفر كرده بودند از ديدار با شخصيت‌هاي افراطي شناخته‌شده در كابينه نتانياهو خودداري كرد.
ايران دستور كار اصلي سفر بلينكن
در سفر بلينكن به منطقه، يكي از اصلي‌ترين دستوركارها، موضوع ايران بود. وزير خارجه امريكا در نشست خبري مشترك با بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل با تكرار ادعاهاي واهي عليه ايران گفت: «ما توافق داريم كه ايران هرگز نبايد به سلاح هسته‌اي دست پيدا كند. در خصوص تعميق همكاري‌ها براي مواجهه با اقدام‌هاي بي‌ثبات‌كننده ايران در منطقه و فراتر از آن، گفت‌وگو كرديم. همان‌گونه كه براي مدت طولاني ايران از تروريست‌ها براي حمله به اسراييل و ديگران حمايت كرده است، اكنون هم پهپادهايي را در اختيار روسيه قرار مي‌دهد كه با آن شهروندان غيرنظامي بي‌گناه اوكرايني كشته مي‌شوند. در عوض، روسيه هم سلاح‌هاي پيچيده در اختيار ايران مي‌گذارد. اين يك مسير دو طرفه است.»
بلينكن همچنين تاكيد كرد كه امريكا به شكل بي‌وقفه براي توسعه توافق‌هاي موسوم به ابراهيم براي عادي‌سازي روابط اسراييل با كشورهاي عربي تلاش مي‌كند. امري كه به گفته وزير خارجه امريكا باعث «ادغام» هر چه بيشتر اسراييل در منطقه مي‌شود. پوليتيكو مي‌نويسد كه امريكا اميدوار است تا با «ادغام» اسراييل در منطقه، يك بلوك عربي- اسراييلي قدرتمند عليه ايران در منطقه ايجاد كند. بلينكن در عين حال تاكيد كرد كه تلاش‌ها براي عادي‌سازي روابط اسراييل با كشورهاي عربي، به هيچ‌وجه جايگزين پيشرفت گفت‌وگو ميان اسراييل و فلسطين نيست.
تعهد امريكا به حمايت از امنيت اسراييل
روز دوشنبه در نشست خبري مشترك وزير خارجه ايالات متحده امريكا با نخست‌وزير اسراييل، بنيامين نتانياهو هيچ به درگيري‌هاي اخير در كرانه باختري رود اردن كه باعث كشته شدن چندين فلسطيني شد، اشاره‌اي نكرد. آنتوني بلينكن، بدون اشاره مستقيم به كشتار فلسطيني‌ها توسط نظاميان اسراييلي در بدو ورود به اسراييل گفت: «مسووليت همه طرف‌ها است كه به جاي شعله‌ورتر كردن تنش‌ها، آنها را كاهش دهند.» بلينكن هم بدون اشاره به ۱۰ فلسطيني كه هفته گذشته توسط نظاميان اسراييلي در كرانه باختري شهيد شدند، به كشته شدن تعدادي از اسراييلي‌ها در عمليات تلافي‌جويانه فلسطينيان اشاره كرد. به‌رغم اشاره بلينكن به استمرار حمايت امريكا از تشكيل راه‌حل دو دولتي براي مناقشه فلسطين، نتانياهو هيچ اشاره‌اي به اين موضوع نكرد. دولت جديد اسراييل اساسا هدف‌گذاري براي موجوديت يك حكومت فلسطيني را مسكوت گذاشته است. بلينكن در سخنانش بر تعهد پولادين امريكا از امنيت اسراييل تاكيد كرد. وي گفت: «اين تعهد با سابقه حمايت ۷۵ ساله امريكا قابل اثبات است.» بلينكن به صورت تلويحي به انتقادها از كابينه جديد اسراييل هم اشاره كرد. او تاكيد كرد اسراييل و ايالات متحده امريكا ايده‌آل‌هاي مشتركي دارند كه شامل «حمايت ما از نهادها و اصول اساسي دموكراتيك از جمله رعايت حقوق بشر» و «اعمال برابر عدالت براي همه» مي‌شود. وي با اشاره تلويحي به اعتراض‌هاي اخير عليه اقدامات كابينه افراطي نتانياهو گفت: «پويايي جامعه مدني اسراييل اخيرا كاملا جلوه‌گر بود.» مقام‌هاي امريكايي از زمان روي كار آمدن كابينه جديد نتانياهو تاكيد كرده‌اند كه براي آنها تفاوتي نمي‌كند چه كسي در كابينه او حضور داشته باشد و فقط نتانياهو را به عنوان طرف خود در اسراييل مي‌شناسند.
هاآرتص: اين جنگ ادامه دارد
همزماني اين سفر، با انجام چند عمليات ضدايراني در منطقه، رسانه‌ها را به گمانه‌زني در خصوص احتمال مشاركت يا آگاهي ايالات متحده امريكا از اقدامات نظامي و خرابكارانه اسراييل عليه ايران واداشته است. آموس هارل، تحليل‌گر اسراييلي در روزنامه هاآرتص با اشاره به اينكه منابع امريكايي در اطلاعاتي كه به روزنامه درز داده‌اند تصريح كرده‌اند كه امريكا در اين عمليات نقشي نداشته است، مي‌نويسد: «باور كردنش سخت است كه دولت جديد اسراييل با بي‌خبر گذاشتن امريكا و عدم هماهنگي قبلي، حاضر به پذيرش خطر آبروريزي براي مهمانانش شده‌باشد.» وي با اشاره به اختلاف نظر واشنگتن و تل‌آويو براي اقدام نظامي عليه ايران مي‌نويسد: «تمايل امريكا به برگزاري رزمايش‌هاي مشترك و خودداري‌اش از محكوم كردن حملات اسراييل نشان‌دهنده رويكرد دولت بايدن است: نزديك‌تر نگه داشتن اسراييل با اين اميد كه امريكا را وارد يك ماجراجويي غيرضروري نكند و همزمان نمايش شكيبايي در برابر ابتكارهاي اسراييل در مقابل رفتار ايران.» اين تحليل‌گر اسراييلي معتقد است: «در هر صورت، روشن است كه ايران به وقايع اخير واكنش نشان خواهد داد. اين جنگ ادامه پيدا مي‌كند، در جبهه‌هاي مختلف و با ابزارهاي متنوع، اما فعلا با شدت پايين.» تحليل‌گران و مقام‌هاي پيشين ايالات متحده امريكا معتقدند كه به‌رغم سياست‌هاي راست افراطي در كابينه جديد نتانياهو، امريكا تمايلي به كاهش سطح ارتباط‌هايش با نتانياهو ندارد. آرون ديويد ميلر، مقام پيشين وزارت خارجه امريكا كه سابقه مشاركت در گفت‌وگوهاي صلح خاورميانه دارد به پوليتيكو مي‌گويد: «دولت امريكا حاضر است هر كاري بكند تا از مواجهه با نتانياهو اجتناب كند.» اين تحليل‌گر امريكايي معتقد است: «تعامل كردن سياست خوبي است، البته نبايد اين واقعيت را فراموش كرد كه رييس‌جمهور [جو بايدن] قصد دارد نامزدي‌اش را براي انتخابات بعدي رياست‌جمهوري اعلام كند و از لحاظ سياست داخلي امريكا هم منافعي دارد.» يك مقام ارشد وزارت خارجه امريكا به شرط پنهان ماندن نامش مي‌گويد: «اسراييل يك متحد مهم است. در آنجا يك دولت روي كار آمده است كه با دولت‌هاي پيشين بسيار متفاوت است، اما امر معمولي است كه وزير خارجه در نخستين روزهاي كار دولت به آنجا سفر كند.» حميد‌رضا عزيزي، پژوهشگر انديشكده امور بين‌المللي و امنيتي آلمان، در گفت‌وگوي راديو آزاد اروپا/راديو آزادي مي‌گويد: «اقدام‌هاي اسراييل براي هدف قرار دادن تاسيسات نظامي ايران در داخل خاك ايران، يك عنصر جديد از اقدامات اسراييل عليه تهران است. اين حملات به وضوح براي ممانعت از توليد موشك‌ها و پهپادهاي پيشرفته توسط تهران انجام مي‌شوند. از آنجا كه ايران فشار شديدي را چه از داخل به دليل اعتراض‌ها و چه از خارج احساس مي‌كند، ممكن است تهران به اين نتيجه برسد كه تلافي نكردن، بيشتر از تلافي كردن به موجوديتش آسيب برساند. البته هنوز به آنجا [اقدام تلافي‌جويانه شديد تهران] نرسيده‌ايم، اما اين مخاطره وجود دارد و جدي‌تر مي‌شود.»
ديدار بلينكن با محمود عباس
آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا روز سه‌شنبه به رام‌الله در كرانه باختري رود اردن رفت و در گفت‌وگو با محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني اعلام كرد كه دولت امريكا ۵۰ ميليون دلار به اونروا، نهاد سازمان ملل متحد براي كمك به آوارگان فلسطيني اهدا مي‌كند. دولت پيشين امريكا به رياست دونالد ترامپ، همه كمك‌هاي پيشين امريكا به اونروا را متوقف كرده بود. بلينكن همچنين وعده داد كه امريكا براي بازگشايي كنسول‌گري امريكا براي فلسطينيان در قدس اشغالي تلاش خواهد كرد. بلينكن در ديدار با عباس گفت: «برداشتن گام‌هايي براي كاهش تنش ميان فلسطينيان و اسراييلي‌ها ضروري است.» وي تصريح كرد: «ما با هر حركتي كه بتواند راهكار دو دولتي را دشوار كند، از جمله گسترش شهرك‌سازي، مخالفيم.» وزير خارجه امريكا افزود: «ما با سياست، بيرون راندن و آسيب رساندن به موقعيت تاريخي اماكن مقدس مخالفيم.»
به‌رغم تاكيد بلينكن بر تعهد امريكا به راهكار دو دولتي، او هيچ ابتكار جديدي براي از سرگيري مذاكرات متوقف‌شده صلح ارايه نداده است. پايگاه خبري الجزيره مي‌نويسد: «از زماني كه جو بايدن در امريكا به رياست‌جمهوري رسيده است، سياست دولت او اين است كه همه‌چيز را پنهان كند و فقط از دو طرف خويشتن‌داري بخواهد، اما وارد هيچ مذاكره‌اي نشود و عملا به صورت فعال براي آغاز مذاكرات تلاش نكند.»
واكنش تهران به اظهارات ضدايراني در نشست خبري بلينكن و نتانياهو
ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران، در واكنش به اظهارات بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل و آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا كه به ضرورت جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي اشاره كرده بودند، در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر نوشت: «وزير خارجه اولين كاربر بمب هسته‌اي در جهان و نخست‌وزير رژيم جعلي و غاصب صهيونيستي كه داراي زرادخانه مخوف و خارج از نظارت اتمي است، در كنار هم مي‌ايستند و نسبت به خطر هسته‌اي شدن ايران (عضو و پايبند به «ان‌پي‌تي») هشدار مي‌دهند! مضحك اما واقعي است؛ مجرمان و قانون‌گريزان، پرچمدار امنيت بين‌المللي مي‌شوند!»