يار جديد نتانياهو در پاريس
فرانسه روز به روز در حال دورتر شدن از تهران و نزديك‌تر شدن به تل‌آويو است
شهاب شهسواري
بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل مي‌گويد: «فرانسه و اسراييل در نحوه مشاهده تهديد ايران به هم نزديك‌تر مي‌شوند.» روز پنجشنبه بعد از ديدار امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه با نخست‌وزير اسراييل، مشخص شد كه پاريس روز به روز در حال دورتر شدن از تهران و نزديك‌تر شدن به تل‌آويو است. بيانيه رسمي فرانسوي‌ها از هرگونه انتقاد از رفتار دولت جديد نتانياهو خالي است، تا جايي كه روزنامه لوموند رفتار مكرون را «چشم‌پوشي كردن» توصيف كرده است. در برابر دو طرف بيشتر از هر زمان ديگر در مورد «همكاري عليه ايران» صحبت و به موضوع برنامه هسته‌اي و تشديد تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي ايران اشاره كردند. همزمان با سفر نتانياهو به فرانسه، وزير خارجه فرانسه به منطقه آمده است تا با مقام‌هاي عربستان سعودي و امارات متحده عربي ديدار و گفت‌وگو كند.
نتانياهو قبل از سفر به فرانسه گفته‌بود كه هدف او از انجام اين سفر گفت‌وگو در خصوص «تلاش‌هاي مشترك براي مواجهه با اقدام‌هاي تهاجمي ايران و تلاش اين كشور براي دستيابي به سلاح اتمي» است. به نظر مي‌رسد كه نتانياهو، كمتر از دو ماه بعد از آغاز به كار مجددش به عنوان نخست‌وزير اسراييل بار ديگر يارگيري براي رويارويي با ايران را آغاز كرده است. بعد از ديدارهاي سه مقام ارشد امريكايي با نخست‌وزير اسراييل در سرزمين‌هاي اشغالي، يعني جيك سوليوان، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا، ويليام برنز، رييس آژانس اطلاعات مركزي امريكا (CIA) و آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا، اين چهارمين ديدار نخست‌وزير اسراييل با يك مقام بلندپايه غربي با محوريت ايران محسوب مي‌شود. روزنامه ليبراسيون فرانسه نوشته بود كه هدف از اين ديدار گفت‌وگو در مورد «ايران، ايران و باز هم ايران» است. نتانياهو در بدو ورود به فرانسه با ادعاي حمايت نظامي حكومت ايران از روسيه عليه اوكراين و سركوب معترضان در ايران، از كشورهاي غربي خواست كه به مذاكرات و تلاش‌هاي خود براي دستيابي به توافق اتمي با تهران خاتمه بدهند. قرار است نتانياهو با نمايندگان جامعه يهوديان فرانسه و سرمايه‌گذاران فرانسوي كه راغب به سرمايه‌گذاري در اسراييل هستند ملاقات كند. پايگاه خبري راديو بين‌المللي فرانسه مي‌نويسد به گفته يك منبع ديپلماتيك اسراييل طرح حمله به ايران را در جزييات كامل تهيه كرده است. براساس اين طرح حدود سه هزار هدف شناسايي شده و دولت اسراييل مايل است هرچه سريع‌تر اقدام نظامي عليه جمهوري اسلامي ايران صورت بپذيرد، هر چند مايل نيست كه اين حمله را به تنهايي انجام بدهد.
اظهارات مكرون در ديدار با نتانياهو عليه ايران، وقتي كنار اقدامات ماه‌هاي اخير پاريس قرار مي‌گيرد، نشان‌دهنده تنش روزافزون در روابط تهران با اروپا و هرچه نزديك‌تر شدن مواضع قدرت‌هاي اروپايي با اسراييل است. از ابتداي زمستان امسال و زماني كه در پي برگزاري كنفرانس بغداد ۲ در پايتخت اردن، امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه از همكاري با كشورهاي عربي براي كاهش نفوذ ايران در عراق خبر داد، رسانه‌ها در مورد رويكرد جديد فرانسه عليه ايران گمانه‌زني مي‌كردند. هفته گذشته با انتشار خبر مشاركت نيروي دريايي فرانسه در توقيف ادعايي يك محموله «سلاح ايران به مقصد يمن» همكاري فرانسه با امريكا براي تشديد فشار عليه ايران باز هم واضح‌تر از گذشته شد.
بر اساس بيانيه‌اي كه كاخ اليزه در مورد ديدار مكرون و نتانياهو منتشر كرده است، مكرون از «شتاب عجولانه» پيشروي برنامه هسته‌اي ايران انتقاد و ادعا كرده است كه سرسختانه مقابل اين شتاب كه قطعا عواقبي در پي خواهد داشت، ايستادگي خواهد كرد. رييس‌جمهور فرانسه همچنين مدعي شده است كه «حمايت ايران از روسيه در تهاجم به اوكراين، ايران را در معرض تحريم‌ها و انزواي بيشتر قرار خواهد داد.» پيش از اين آخرين ديدار نتانياهو و مكرون سه سال پيش در سفر رييس‌جمهور فرانسه به قدس اشغالي انجام شده‌بود و اين نخستين ديدار دو رهبر بعد از رسيدن مجدد نتانياهو به مقام نخست‌وزيري در ماه گذشته است.
بر اساس بيانيه كاخ اليزه، مكرون در گفت‌وگوها با نتانياهو، اشاره‌هاي گذرايي هم به خشونت‌هاي اخير اسراييل عليه فلسطينيان داشته است. براساس اين بيانيه مكرون از اسراييل خواسته است تا «از هر اقدامي كه بتواند به چرخه خشونت دامن بزند» خودداري كند. رييس‌جمهور فرانسه همچنين بر تعهد كشورش بر «وضعيت ويژه مكان‌هاي مقدس در قدس» تاكيد كرده است.
انتقاد مكرون از «اصلاحات قضايي» نتانياهو
هرچند در بيانيه رسمي كاخ اليزه، اشاره‌اي به انتقادهاي مكرون از نتانياهو در خصوص رفتار كابينه افراطي او نشده است، اما روزنامه لوموند فرانسه به نقل از يك مقام مطلع از گفت‌وگوهاي دو طرف نوشته است كه در ضيافت شام پنجشنبه امانوئل مكرون از عملكرد دولت نتانياهو، به ويژه تلاش كابينه او براي اصلاحات قضايي انتقاد كرده است. دولت نتانياهو قصد دارد با كاهش اختيارهاي ديوان عالي اسراييل، به كنست اجازه بدهد كه در صورت تصميم ديوان عالي براي رد مصوبه كنست، بار ديگر در مورد آن راي‌گيري كند و در صورت تصويب مجدد آن را به قانون تبديل كند. لوموند نوشته است كه در گفت‌وگوهاي مكرون و نتانياهو، رييس‌جمهور فرانسه هشدار داده است كه در صورت انجام اين تغييرات «پاريس به اين نتيجه مي‌رسد كه اسراييل از دايره تعريف مشتركي كه نسبت به دموكراسي وجود دارد، خارج شده است.» به گفته اين مقام مطلع، مكرون در اين نشست «به وضوح مطرح كرد» كه تغييرات پيشنهادي قضايي «مي‌تواند قدرت ديوان عالي را به عنوان تنها نهاد مبارزه با سوءاستفاده از قدرت دولت، از بين ببرد.» رييس‌جمهور فرانسه گفته است: «اين پيشنهادها مي‌تواند باعث بحراني شود كه از سال ۱۹۴۸ تاكنون بي‌سابقه است.» تايمز آو اسراييل به نقل از يك مقام آگاه ديگر نوشته كه نتانياهو در پاسخ به انتقادهاي مكرون گفته كه ديوان عالي رويكرد تهاجمي در پيش گرفته است كه جلوي توسعه اقتصادي را مي‌گيرد. به گفته اين مقام آگاه، نتانياهو گفته است: «اسراييل از حكومت قانون به حكومت وكيل‌ها تغيير شكل داده است» و تاكيد كرده كه قصد دارد توازني را كه در ديگر دموكراسي‌ها بين قوا وجود دارد، احيا كند. نتانياهو همچنين گفته كه براي تغيير آراي ديوان عالي در كنست به «اكثريت قاطع» در كنست نياز است، با اين حال وي توضيحي در مورد جزييات پيشنهادش نداده است.
نتانياهو: با آسيب زدن به ايران، به اوكراين كمك مي‌كنيم
نتانياهو بعد از ديدار با مكرون به خبرنگاران گفت: «مذاكرات با مكرون بسيار خوب بود و درباره اشياي ملموسي صحبت كرديم، وي از آمادگي خود براي بررسي اعمال تحريم عليه سپاه پاسداران ايران خبر داد.» وي تصريح كرد: «همگرايي بسيار زيادي ميان اسراييل و فرانسه درخصوص تهديدات ايران وجود دارد.» وي گفت: «بايد بگويم، نگراني و ارزيابي ما از ماهيت نظام، مشترك است، ما چند سال پيش در ابراز نگراني از خطر ايران تنها بوديم اما اكنون نه فقط اسراييل و امريكا بلكه اروپا نيز با ما همراه است.» نخست‌وزير اسراييل درباره بحران اوكراين تاكيد كرد: «همكاري ايران با روسيه از نظر ما بسيار خطرناك است و ما مستقلا عليه ايران در سطوح مختلف اقدام مي‌كنيم تا به توانمندي اين كشور عليه اسراييل و نيز در عرصه‌هاي ديگر آسيب وارد كنيم.»
سفرهاي خاورميانه‌اي وزير خارجه فرانسه
همزمان با سفر نتانياهو به پاريس، كاترين كولونا، وزير خارجه فرانسه به عربستان سعودي و امارات متحده عربي سفر كرده است. كولونا، روز چهارشنبه وارد رياض شد و پنجشنبه با محمد بن سلمان، وليعهد و حاكم بالفعل عربستان سعودي ديدار و گفت‌وگو كرد. به نوشته خبرگزاري رسمي عربستان سعودي موضوع گفت‌وگوهاي وزير خارجه فرانسه با وليعهد عربستان، تقويت همكاري‌هاي دوجانبه در همه حوزه‌ها و موضوع‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي بود. رسانه‌هاي سعودي جزييات بيشتري از گفت‌وگوهاي كولونا و بن‌سلمان ارايه نكرده‌اند. روز گذشته كاترين كولونا، وزير امور خارجه فرانسه با عبدالله بن زايد آل نهيان، همتاي اماراتي خود در ابوظبي ديدار و گفت‌وگو كرد. وزارت امور خارجه فرانسه در حساب توييتري خود اعلام كرد كه طرفين در اين ديدار روابط دوجانبه و تحولات اخير اوكراين را مورد بحث و گفت‌وگو قرار دادند.
وزير خارجه فرانسه در حالي به عربستان رفته بود كه همتاي سعودي او در سفري رسمي به عراق رفته‌بود. به گزارش رسانه‌ها يكي از دستور كارهاي سفر فيصل بن فرحان به عراق هم موضوع ايران بود. گفته مي‌شود كه بخشي از گفت‌وگوهاي وزير خارجه سعودي با مقام‌هاي عراقي به موضوع از سرگيري مذاكرات تهران و رياض با ميانجيگري عراق مربوط مي‌شود.