تعطيلي كنسولگری‌هاي خارجي تنش جديد تركيه و غرب
محمود فاضلي
امريكا، انگلستان و برخي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا پس از سوزاندن قرآن كريم در سوئد به شهروندان خود درباره سفر به تركيه هشدار دادند: «در تركيه خطر تروريسم وجود دارد، به اين كشور سفر نكنيد.» آلمان، فرانسه و هلند از اين هم فراتر رفتند و كنسولگري خود در استانبول را تعطيل كردند. با وجود اين وحشت، موضوع اين است كه چرا اين كشورها هيچ اطلاعاتي را با تركيه در ميان نگذاشتند. در پي امريكا كه در دو هشدار به شهروندان خود از احتمال بروز حملات تروريستي در تركيه خبر داده بود، انگليس، آلمان، فرانسه، بلژيك، اسپانيا، سوئد و ايتاليا هشدارهاي مشابهي را صادر كردند. آلمان و هلند يك گام جلوتر رفته و ارايه خدمات در كنسولگري‌هاي خود در استانبول را به حالت تعليق درآوردند.
سركنسولگري‌هاي هلند، انگليس و آلمان در استانبول و سركنسولگري فرانسه در منطقه «بي اوغلو» استانبول نيز به دلايل امنيتي به‌طور موقت تعطيل شد. سركنسولگري آلمان در استانبول اعلام كرد كه اين سركنسولگري بسته خواهد ماند. سركنسولگري هلند نيز به دليل تظاهرات اعتراضي احتمالي و افزايش تهديد عليه اهداف غربي به‌طور موقت به روي بازديدكنندگان بسته شد.
اقدام تعدادي از كشورهاي غربي در بسته شدن كنسولگري‌هاي خود با واكنش تركيه روبه‌رو بود. وزارت كشور تركيه در خصوص هشدار امنيتي امريكا، فرانسه و آلمان به شهروندان خود در مورد سفر به تركيه اعلام كرد پس از اقدامات شوم عليه قرآن در كشورهاي سوئد، هلند و دانمارك، تمامي ارزيابي‌ها در قبال تحريكات احتمالي صورت گرفته و تدابير امنيتي به بالاترين سطح رسيده است. اطلاعاتي مبني بر اينكه سازمان‌هاي تروريستي مانند داعش و القاعده با استناد به وقايع شنيع فوق به دنبال اقدام در بسياري از كشورها هستند با دقت مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد و اطلاعاتي كه هر از گاهي در چارچوب هشدار امنيتي به تركيه مخابره مي‌شود به دقت بررسي خواهد شد. افرادي كه قبلا از يك كشور دوست آمده بودند و در هشدار امنيتي اين كشور نيز اسامي آنها ذكر شده بود، بازداشت شدند، ولي در بازرسي‌هاي انجام شده هيچ‌گونه سلاح، مهمات و نشانه‌هايي از آمادگي براي انجام اقدام تروريستي به دست نيامد.
تركيه اخيرا آماري عليه سازمان‌هاي تروريستي مدعي شد در سال 2022 تعداد 1042 عمليات عليه گروه تروريستي داعش انجام شده و 1981 نفر را بازداشت كرده است. در ماه ژانويه 2023 نيز با انجام 60 عمليات عليه گروه تروريستي داعش 95 مظنون دستگير شدند. در سال گذشته عليه گروه تروريستي پ.ك.ك/ي.پ.گ نيز در مجموع تعداد 130 هزار و 981 عمليات انجام شده و در اين عمليات 8410 مظنون دستگير شدند. در ماه ژانويه نيز عليه اين گروه 9040 عمليات انجام شد و 378 نفر بازداشت شدند.
در پي اقدام سوزاندن قرآن كريم در سوئد، امريكا با دريافت اطلاعاتي مبني بر احتمال وقوع حملات تلافي‌جويانه، به شهروندان خود درباره سفر به تركيه هشدار داد. سركنسول جديد امريكا در استانبول، مدعي شد امريكا هشدار خود در مورد سفر به تركيه كه در تاريخ 27 ژانويه صادر كرده بود را در 29 ژانويه با «مشخص كردن مكان‌ها و مقاصد احتمالي» گسترش داد. به اعتقاد او امنيت شهروندان امريكايي اولويت اول است. هنگامي كه اطلاعاتي در مورد هر تهديدي دريافت مي‌كنيم، وظيفه داريم به شهروندان خود هشدار دهيم. ما به شدت نگران آتش زدن قرآن و حملات تلافي‌جويانه احتمالي در اروپا هستيم. به‌روزرساني هشدار امنيتي ما در 29 ژانويه همچنين منعكس‌كننده نگراني‌هاي ما در مورد احتمال وقوع حمله به مكان‌هايي نظير كليساها، كنيسه‌ها، نمايندگي‌هاي ديپلماتيك و عبادتخانه‌ها و اماكني است كه تعداد زيادي از اتباع خارجي در آن تجمع مي‌كنند.
سليمان سويلو، وزير كشور تركيه ضمن واكنش شديد به «جفري لين فليك»، سفير امريكا در آنكارا اظهار داشت: «يك مشكل تركيه اين است كه هر سفير امريكا كه به تركيه مي‌آيد سراسيمه به اين فكر است كه چطور مي‌توانم در تركيه كودتا كرده يا از طريق ديگران كودتا انجام دهم؟ و چطور مي‌توانم به تركيه آسيب برسانم؟ سفراي امريكا همواره به ساير سفيران خارجي به‌طور پنهاني به آنها مشاوره مي‌دهند. در اروپا هم همين كار را مي‌كنند. آنها فكر مي‌كردند، مي‌توانند عليه تركيه توطئه طراحي كنند. ولي يك مرد بازي آنها را بر هم ريخت و آن مرد «اردوغان» است. آنها فكر مي‌كنند، مي‌توانند با مشورت‌هاي پنهاني، عليه تركيه توطئه طراحي كنند. به سفير امريكا مي‌گويم كه مي‌دانم از طريق كدام روزنامه‌نگاران چه مطالبي مي‌نويسي. مي‌دانم كه شما چه كار كرده‌ايد، چه اقداماتي انجام داده‌ايد و چگونه مي‌خواهيد تركيه را دچار هرج ومرج كنيد. دست‌هاي كثيف‌تان، آن چهره‌هاي نقاب‌دار و تمسخرآميز خود را از تركيه دور كنيد. تركيه تاكنون عملكرد مهمي در خصوص كشف تروريست‌هاي خارجي ارايه كرده ولي متاسفانه رويكرد سياسي غرب نسبت به اين موضوع، عدم نشان دادن اهميت لازم و بي‌كفايتي دولت‌هاي غربي در اين زمينه پيامدهاي خاص خود را داشته است. امريكا و غرب حزب كارگران كردستان (پ.ك.ك) را كه فعاليت آن در تركيه ممنوع است، حمايت كرده و پول، امكانات و منابع انساني در اختيار اين گروه تروريستي قرار مي‌دهند كه روياي ايجاد كشوري تروريستي را رها نكرده است.»
سفراي كشورهاي امريكا، هلند، سوئد، سوييس، انگلستان، آلمان، بلژيك، فرانسه و ايتاليا در آنكارا كه هشدار امنيتي در تركيه دادند يا فعاليت نمايندگي‌هاي ديپلماتيك و كنسولي خود را در اين چارچوب به حالت تعليق درآوردند، به وزارت خارجه تركيه احضار شدند. آنكارا تاكيد دارد: «امنيت تمامي نمايندگي‌هاي ديپلماتيك در تركيه بر مبناي قراردادهاي بين‌المللي تامين مي‌شود.» تركيه كشورهاي اروپايي را به راه‌اندازي «جنگ رواني» و تلاش براي از بين بردن گردشگري اين كشور متهم مي‌كند. آنكارا همچنين اعتقاد دارد شبكه فتح‌الله گولن و گروه تروريستي پ.ك.ك، دولت‌هاي اروپايي را عليه تركيه تحريك كرده‌اند.