پكن و مانع روسيه براي تقويت همكاري اقتصادي با اروپا
چين كه براي احياي اقتصاد و افزايش رشد اقتصادي نياز زيادي به تقويت روابط اقتصادي با اتحاديه اروپا دارد، با يك چالش جدي در اين زمينه مواجه است: حفظ فاصله مناسب با روسيه.
وانگ‌يي، ديپلمات ارشد چين اخيرا سفري طولاني و پرچالش به اروپا داشت. او تلاش كرد با روايت ايالات‌متحده از تقابل چين و روسيه با غرب و تقسيم‌بندي جهان به دو دسته دموكراسي‌ها و تئوكراسي‌ها مقابله كند و به دفاع از سياست‌هاي بين‌المللي پكن برخيزد. با اين حال چين در حال حاضر با يك چالش جدي مواجه است. مقام‌هاي جمهوري خلق چين تمايل دارند براي ادامه روند رشد اقتصادي و احياي اقتصاد كشورشان كه در دوره شيوع ويروس كرونا مانند بسياري از كشورها با مشكلاتي جدي مواجه شد، همكاري‌هاي اقتصادي با اتحاديه اروپا به عنوان مهم‌ترين شريك اقتصادي چين را تقويت كنند اما براي آنها قانع كردن نزديك‌ترين متحد ايالات‌متحده به تقويت همكاري‌ها كار آساني نيست، چراكه پكن درحالي مي‌خواهد چنين كاري را انجام دهند كه حاضر به فشار آوردن به روسيه براي پايان جنگ اوكراين نيستند.
بسياري از رهبران غربي و به ويژه ايالات‌متحده معتقدند كه چين در حال حاضر كشوري است كه باعث شده راه تنفس اقتصاد روسيه باز بماند و با اين حال مقام‌هاي چيني تاكيد دارند كه آنها همچنان رويكردي خنثي در قبال جنگ اوكراين دارند.
روزنامه نيويورك‌تايمز مي‌نويسد: وانگ‌يي در سفر اخير به اروپا به رهبران فرانسه و آلمان وعده داد كه چين مي‌خواهد مبادلات اقتصادي به‌طور كامل از سر گرفته شود و همكاري‌ها در حوزه‌هايي نظير تغييرات اقليمي و تجارت آزاد افزايش پيدا كند. او همچنين در ديدار با وزير خارجه اوكراين متعهد شد كه «چين نمي‌خواهد اين بحران به درازا بكشد و تشديد شود.»
با اين حال رهبران غربي با ترديد به وعده‌ها و تعهدات چين نگاه مي‌كنند و علت آن چيزي نيست به جز روابط همچنان رو به رشد مسكو و پكن. جوزپ بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا روز دوشنبه گفت: «من گفت‌وگويي با آقاي وانگ‌يي داشتم و نگراني عميق‌مان درخصوص تامين تسليحات روسيه از سوي چين را به او انتقال دادم. از او خواستم تا چين چنين كاري نكند. براي ما در اروپا، اين اقدام يك خط قرمز در روابط‌مان با ديگر كشورهاست.»
نوآ باركين، تحليلگر روابط چين و اروپا در گروه راديوم -يك شركت تحقيقاتي مشاوره سياسي- مي‌گويد: «تلاش چين براي جذب اروپا و تقويت روابط با غرب به ديوار كنفرانس مونيخ برخورد كرد.» او معتقد است: «در كنفرانسي كه كشورهاي غربي جمع شده بودند تا اتحاد شگفت‌انگيزشان در برابر مسكو در جنگ اوكراين را جشن بگيرند، وانگ‌يي تصميم گرفت كه محور اصلي سخنان خود را سرزنش ايالات‌متحده قرار دهد. اين يك برداشت نادرست از فضاي موجود بود.»
كارشناسان بر اين باورند كه استراتژي كلان چين تشويق اروپا به خودمختاري بيشتر در برابر امريكاست و از همين رو پكن مي‌خواست با تلاش براي محكوم كردن امريكا به خاطر اعمال محدوديت براي تجارت با چين و رهبري اروپا به سوي يك جنگ سرد جديد در پي جنگ اوكراين، از اروپايي‌ها بخواهد كه همكاري‌هاي‌شان با چين را بيشتر كنند. چين در سال‌هاي اخير در برخي موارد عملكرد موفقي داشته اما مشخص نيست كه اين روند در آينده ادامه داشته باشد. اروپايي‌ها تاكنون در برابر بعضي از محدوديت‌ها كه ايالات‌متحده خواهان اعمال بود، نظير محدود كردن شركت‌هاي فناوري چيني مقاومت كرده‌اند و براي مثال شركت هواووي حضور گسترده‌اي در بازار ارتباطات مخابراتي در آلمان دارد. اما بسياري از سياستمداران معتقدند بايد جلوي اين روند را گرفت. اورسولا ون در لاين، رييس كميسيون اروپا چندي قبل گفته بود بايد از هم‌اكنون به دنبال رفع خطرهاي احتمالي باشيم اما اين به معناي قطع همكاري با چين نيست.
يون سون، مدير پروژه چين در مركز استيمسون مي‌گويد: «حرف اصلي چين اين است كه جنگ پيروزي نخواهد داشت و اروپا دارد قرباني استراتژي امنيت ملي ايالات‌متحده مي‌شود.»
تحليلگران مي‌گويند چين با اين استدلال مي‌خواهد اروپايي‌ها را راضي كند و در عين حفظ روابط دوستانه با روسيه، همكاري‌ها با اروپا را تقويت كند اما مشخص نيست بتواند به اين هدف دست يابد. در طول هفته گذشته، وانگ يي علاوه بر سفر به آلمان و حضور در كنفرانس مونيخ به فرانسه، ايتاليا و مجارستان سفر كرد و روز سه‌شنبه هم عازم روسيه شد.