ارز مسافري موجود نيست

گروه اقتصاد|
در حالي كه بانك مركزي در تازه‌ترين گزارش خود اعلام كرده نزديك به 400 ميليون دلار در مركز مبادله ارز و طلا مورد معامله قرار گرفته، نرخ برابري ارزش ريال در برابر دلار در بازار آزاد و كانال‌هاي فردايي روزانه تا هزار تومان هم بالاتر مي‌رود و تا لحظه نوشتن اين گزارش، اسكناس دلار در كانال‌هاي فردايي با افزایش قیمت روبرو شد. هرچند بانك مركزي كه به تازگي مركز مبادله ارز و طلا را راه‌اندازي كرده، مي‌گويد اين قيمت‌ها را قبول ندارد اما مشكل اينجاست كه بازار كالاهاي مختلف، خود را با قيمت آزاد ارز تنظيم مي‌كند و شوك‌هاي پي در پي قيمتي در بازارهاي مختلف به وجود آمده است. اين در حالي است كه سياستگذار ارزي دست به عرضه‌هاي سنگين به شكل حواله زده تا نياز وارداتي كشور به ارز تامين شود. در همين مورد اخير، ‌اگر روزي 400 ميليون دلار در مركز مبادله تزريق شود، در طول يك هفته كاري (۶ روز)، ميزان عرضه ارز به حدود دو ميليارد و 400 ميليون دلار خواهد رسيد كه ميزان بسيار قابل توجهي است.

ارز مسافرتي موجود نيست
روز گذشته بانك مركزي شرايط پرداخت ارز مسافرتي به مسافراني كه به اسكناس نياز دارند را اعلام كرده است. بر اين اساس براي مسافرت‌هاي زميني ۳۰۰ يورو و مسافرت‌هاي هوايي ۵۰۰ يورو اختصاص داده شده است. طبق اعلام بانك مركزي، مسافران مي‌توانند بعد از عبور از گيت، علاوه بر باجه بانك ملي، از طريق خودپرداز‌هاي مستقر در فرودگاه اسكناس دلار دريافت كنند. البته مسافران براي دريافت ۵۰۰ يورو بايد بليت مسافرت هوايي - گذرنامه معتبر - عوارض خروج پس از اخذ اسناد مثبته را به باجه بانك ملي در فرودگاه‌ها ارايه دهند. مسافران براي دريافت ۳۰۰ يورو ارز مسافرتي زميني، ريلي و دريايي نيز بايد بليت مسافرت دريايي و ريلي - گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار - ويزاي كشور مقصد در صورت نياز - عوارض خروج از كشور به باجه‌هاي بانكي ارايه دهند.  اما برخي مسافران پروازهاي خارجي در تماس با «اعتماد» عنوان مي‌كنند كه خبري از «ارز مسافرتي» در بانك‌ها و باجه‌هاي مخصوص فرودگاه بين‌المللي امام نيست. آنها مي‌گويند مسوولان بانك مركزي در پاسخ به درخواست ارز مسافرتي مي‌گويند چنين چيزي هنوز ابلاغ نشده است.

رابطه درهم و دلار با ارز ديجيتال «تتر»
فعالان بازار مي‌گويند بخش زيادي از شوك‌هاي ارزي به وجود آمده به دليل افزايش قيمت درهم است. برخي فعالان كانال‌هاي فردايي، قيمت ارز ديجيتال «تتر» را كه معادل يك دلار امريكاست به عنوان پايه محاسباتي درهم و دلار در نظر مي‌گيرند. براي سال‌هاي طولاني نرخ حواله درهم و ميزان عرضه و تقاضا در صرافي‌هاي دوبي روي نرخ دلار آزاد ايران تاثير داشته است؛ به عقيده اقتصاددانان رشد درهم در چند وقت اخير جهت انتظارات را تغيير داده و اگر بانك مركزي بتواند با عرضه بيشتر ارز در بخش حواله ترمز قيمت درهم را بكشد، كار بزرگي انجام داده است. 

چرا دلار افزايشي است؟
در علت‌يابي شوك‌هاي قيمتي نرخ ارز در هفته گذشته دو دليل عمده توسط فعالان بازار مطرح مي‌شود. دليل اول انتظارات تورمي است كه معمولا در پايان سال به اوج خود مي‌رسد. مركز آمار ايران به تازگي نرخ تورم بهمن ماه را در مقياس نقطه به نقطه حدود 54 درصد اعلام كرد. اتفاقي كه موتور رشد انتظارات تورمي در پايان سال محسوب مي‌شود. صاحبان سرمايه‌هاي خرد در شرايط تورمي به كالاي سرمايه‌اي هجوم مي‌برند تا ارزش پول خود را حفظ كنند و در اين ميان دلار در كنار خودرو يا طلا و سكه به كالاي سرمايه‌اي بدل شده و بانك مركزي نيز نتوانسته با ابزارهاي موجود، اين كالا را از رده سرمايه‌اي خارج كند. نكته دوم، سيگنال‌هاي منفي از سياست خارجي است كه راه را براي توافق حتي در بلندمدت بسته است.