گزارش جديد بانك جهاني نشان ميدهد
سال گذشته 10 ميليارد دلار گاز ايران در مشعلها تلف شد
بانك جهاني در گزارش جديد سالانه خود، از اتلاف جهاني گاز از طريق مشعلسوزي اعلام كرد ايران بعد از روسيه و همپاي عراق، بيشترين تلفات گاز در مرحله توليد را دارد. ايران در سال گذشته ميلادي حدود ۱۷.۵ ميليارد مترمكعب گاز توليدي خود را در مشعلها سوزانده و به هدر داده كه با توجه به قيمتهاي جهاني گاز در سال گذشته، ارزش اين ميزان از اتلاف گاز حدود ۱۰ ميليارد دلار است. عدم نصب تجهيزات جمعآوري گازي كه همراه با نفت از ميادين نفتي استخراج شده و «گاز همراه» خوانده ميشود، چارهاي براي بخش استخراج باقي نميگذارد كه اين گاز همراه را به دليل جلوگيري از خطر انفجار و آتشسوزي در مشعلهاي خاصي آتش زده و به عبارتي «هدر» دهند. اين كار اصطلاحا مشعلسوزي يا «فليرينگ» نام دارد. بر اساس دادههاي ترازنامه هيدروكربوري سال ۱۳۹۵ ميانگين رشد تلفات كل سيستمهاي فرآورش گاز و گاز سوزانده شده در سالهاي ۱۳9۵-۱۳8۵ با روند رشد متوسط سالانه افزايشي ۱۱.۱۰ درصد روبهرو بوده كه دلايل آن را ميتوان به افزايش چشمگير توليد گاز و بهرهبرداري از سيستمهاي جديد فرآورش گاز در دوره ياد شده نسبت داد، از اين رو طرحهاي جلوگيري از سوزندان گازهاي همراه مشعل و جمعآوري گازهاي همراه نفت همواره به عنوان دغدغهاي از سوي مسوولان و كارشناسان صنعت نفت مطرح و وزارت نفت مكلف شده تا پايان برنامه ششم توسعه تكليف آن را مشخص كند. سالانه افزون بر ۱۵۰ ميليارد مترمكعب گاز در مشعلهاي بالاي چاههاي نفت در جهان به مواد آلاينده تبديل ميشود كه بر اساس آمارهاي بانك جهاني اين رقم معادل يكسوم مصرف گاز كل اروپاست. بر اساس آمارهاي بانك جهاني، ايران تا سال ۲۰۱۸ سومين كشور بعد از روسيه و عراق در ميان توليدكنندگان اين گازها بوده است، با اين حال گفته ميشود ميزان مشعلسوزي در كشورمان از ۱۷ ميليارد مترمكعب در سال ۲۰۱۸ به ۱۳.۷۸ ميليارد مترمكعب در سال ۲۰۱۹ رسيده است. اين يعني حدود روزانه ۳۸ ميليون مترمكعب گاز در حال سوختن است. پيشتر، آژانس بينالمللي انرژي نيز گزارش داده بود كه ميزان نشتي متان (گاز طبيعي) در ايران طي سال گذشته ۷.۵ ميليارد مترمكعب بوده كه بخش عمده آن در شبكه فرسوده انتقال و توزيع گاز اتفاق افتاده است. چنين اتلاف عظيم گازي در حالي است كه ايران در چند سال گذشته با كسري شديد گاز در پاييز و زمستان مواجه بوده و پارسال كسري روزانه گاز حدود ۳۰۰ ميليون مترمكعب بود كه ۵۰ ميليون مترمكعب بيشتر از زمستان سال ۱۴۰۰ است. اين موضوع موجب شد تا بخش زيادي از صنايع و نيروگاهها به مصرف سوخت جايگزين «مازوت» روي بياورند كه اثرات شديد تخريب محيط زيستي و آلودگي هوا در كلانشهرهارا به دنبال داشت. محسن خجستهمهر، مديرعامل شركت ملي نفت اعلام كرده كه براي فشارافزايي ميدان پارس جنوبي نياز به ۲۰ ميليارد دلار سرمايهگذاري است و حالا در آغاز سال 1402 بايد منتظر ماند و ديد كه آيا سرمايهگذاري جديدي در اين زمينه جذب خواهد شد؟