كمبود و گراني عجيب مرغ در بازار

گروه اقتصادي

در روزهاي اخير خبرهاي متعددي در مورد كمبود مرغ و همزمان رشد قيمت آن به گوش مي‌رسد. موضوعي كه پيگيري‌هاي «اعتماد» نشان مي‌دهد، هر دو خبر صحت دارد. چنانكه عرضه مرغ در نقاط مختلف كشور به ويژه غرب ايران به ‌شدت كاهش يافته است. اين موضوع را يكي از مديران جهاد كشاورزي در غرب كشور اعلام كرده است. به گفته اين مدير جهاد كشاورزي، در بهمن و اسفند سال گذشته در واحدهاي مرغداري 20 ميليون قطعه جوجه كمتر از نياز كشور جوجه‌ريزي شد. اين موضوع اگرچه از ديد سياستگذاران در وزارت جهاد كشاورزي پنهان نبوده، اما در مورد آن نيز تصميم‌گيري جدي نشد. به همين دليل اين رويداد منجر به بروز چالش تامين مرغ در ماه اول سال 1402 شده است. در اين ميان قيمت گوشت مرغ هم در تهران از سوي واحدهاي فروش افزايش پيدا كرده است. اگرچه قيمت مصوب مرغ كماكان 63 هزار تومان است، اما فروشندگان حاضر به عرضه مرغ به قيمت مصوب نيستند، از نگاه مرغداران كه تامين‌كننده اوليه نياز بازار هستند نيز قيمت موجود به صرفه نيست و دولت بايد طبق وعده‌اي كه داده قيمت مرغ را در سال جاري افزايش دهد. بر همين اساس شايد مرغداران با مكانيسم «كاهش عرضه» شرايطي را فراهم كنند كه پس از ماه رمضان قيمت مرغ رسما به 80 تا 85 هزار تومان برسد.

دو سناريو براي كمبود مرغ
تاكنون دو سناريو در مورد كمبود مرغ مطرح است. سناريو اول موضوع عدم تامين نهاده‌هاي دامي است كه از سوي معاون توليدات دامي سازمان جهاد كشاورزي استان كرمانشاه مطرح شده است. سيروس نوروزي علت كمبود مرغ در غرب ايران را به دليل عدم تحويل به موقع كنجاله سويا از سوي يكي از واردكنندگان به مرغداري‌ها دانست. او تاكيد مي‌كند: اين موضوع موجب شده تا شاهد كاهش جوجه‌ريزي در اسفندماه باشيم، كاهشي كه اثر آن در حال حاضر در بازار نمايان شده است. البته نوروزي مي‌گويد: مشكل به وجود آمده در بازار از طريق توزيع مرغ منجمد طي روزهاي آينده برطرف خواهد شد.
اما در اين خصوص فعالان بخش خصوص نگاه ديگري دارند. فرزاد طلاكش، دبيركل انجمن طيور ايران در گفت‌وگو با «اعتماد» موضوع كمبود نهاده‌هاي دامي و اثر آن بر كمبود مرغ را تكذيب كرده و مي‌گويد: اين موضوع صحت ندارد. اما او بر اين نكته تاكيد مي‌كند: در بهمن و اسفند سال گذشته به دليل بي‌برنامگي در جوجه‌ريزي از سوي انجمن جوجه يكروزه ميزان جوجه‌ريزي 20 ميليون قطعه كاهش يافت كه اين امر در بازار اثرگذار بوده است. او افزود: سال گذشته بايد 100 ميليون قطعه جوجه‌ريزي مي‌شد، اما 80 ميليون قطعه جوجه‌ريزي كرديم. به همين دليل دچار كمبود شديم؛ اما اين مشكل موقتي است و كمبود مرغ بلندمدت نخواهد بود.

قيمت مرغ در تهران چند؟
مشاهدات ميداني «اعتماد» نشان مي‌دهد، قيمت هر كيلو مرغ به بيش از ۸۰ هزار تومان رسيده است. اين در حالي است كه قيمت مصوب مرغ هنوز تغيير نكرده و همچون گذشته 63 هزار تومان است. رقمي كه همان زمان نيز توليدكنندگان مرغ نسبت به آن اعتراض داشتند و آن را غيرمنطقي مي‌خواندند. اما اعلام مي‌كردند، در فروردين اين قيمت اصلاح مي‌شود. تغييري كه هنوز سياستگذار در مورد آن تصميم‌گيري نكرده است. ولي توليدكنندگان و عرضه‌كنندگان مرغ حاضر نيستند با قيمت مصوب مرغ را عرضه كنند. 
بر همين اساس در حال حاضر طبق گفته فروشندگان مرغ در بازار مرغ‌فروشي‌هاي تهران يعني در ميدان بهمن قيمت عمده‌فروشي مرغ كيلويي 75 هزار تومان است. بر همين اساس مرغ در مناطق مختلف از 79 هزار تومان تا 95 هزار تومان به فروش مي‌رسد. 
به عنوان نمونه در منطقه يك و دو تهران، اگر مرغ كامل به فروش برسد، قيمت آن كيلويي 90 تا 95 هزار تومان است. يكي از فروشندگان مرغ در خيابان «گيشا» به «اعتماد» مي‌گويد: ما مرغ كامل نمي‌آوريم، زيرا تعزيرات مي‌خواهد به قيمت مصوب مرغ را بفروشيم كه ما هم نمي‌توانيم . ما مرغ را از ميدان بهمن به صورت عمده كيلويي 75 هزار تومان مي‌خريم؛ چطور آن را به قيمت 63 هزار تومان مصوب بفروشيم.
او مي‌افزايد: اگر بخواهيم مرغ كامل را بفروشيم بايد حداقل به قيمت 79 هزار تومان تا 80 هزار تومان بفروشيم كه تعزيرات اجازه نمي‌دهد. تعزيرات دايم در حال سركشي است. 
يكي از فروشندگان خيابان دادمان نيز مي‌گويد: مرغ كامل فقط دو كيلويي داريم كه قيمت آن هم 189 هزار و 800 تومان است. البته فعلا تخفيف گذاشتيم به قيمت 170 هزار و 720 تومان. او مي‌افزايد: ما مرغ را كيلويي 94 هزار و 400 هزار تومان مي‌فروشيم، چون خودمان گران مي‌خريم.  يكي از فروشندگان پروتئين در خيابان  «كلاهدوز» نيز مي‌گويد: قيمت مرغ كيلويي حدود 90 تا 95 هزار تومان است.  در منطقه 6 تهران اما اين قيمت كمي متفاوت است. يكي ديگر از پروتئيني‌ها در «بلوار كشاورز» مي‌گويد: ما هر كيلو مرغ كامل را 80هزار تومان مي‌فروشيم. البته ما سودي از بابت فروش اين مرغ نمي‌بريم، چون خود ما اين مرغ را گران‌تر از قيمت مصوب مي‌خريم. ما فقط براي جوري جنس مرغ كامل مي‌فروشيم.  در مناطق جنوب تهران نيز قيمت هر كيلو مرغ حدود 80 هزار تومان عرضه مي‌شود، چون فروشندگان آن مناطق حاضر نيستند به قيمت مصوب مرغ را عرضه كنند. در شرق تهران اما وضعيت با غرب خيلي فرق نمي‌كند و قيمت مرغ در رنج 80 تا 90 هزار تومان است. البته رييس اتحاديه فروشندگان پرنده و ماهي به يكي از رسانه‌ها گفته بود دليل فاصله قيمتي بين قيمت بازار و قيمت مصوب، رعايت نشدن قيمت‌ها در مبداست. 
مهدي يوسف‌خاني، رييس اتحاديه فروشندگان پرنده و ماهي تهران مي‌گويد: قيمت مرغ گرم كيلويي ۶۳ هزار تومان است و فروش بالاتر از اين قيمت تخلف است. او با رد كمبود مرغ در بازار مي‌گويد: مرغ منجمد با قيمت هر كيلو ۴۵ هزار تومان در مغازه‌ها به ميزان كافي وجود دارد. يوسف‌خاني مي‌افزايد: توزيع گسترده آن در واحدهاي صنفي از روز گذشته آغاز شده است. 
رييس اتحاديه فروشندگان پرنده و ماهي تهران در ادامه موضوع عدم عرضه مرغ كامل را تاييد مي‌كند و مي‌گويد: مرغداران به قيمت مصوب مرغ زنده را نمي‌فروشند. يعني آنها قيمت ۴۴ هزار تومان را رعايت نمي‌كنند و قيمت مرغ در مبدا بالاست. بر همين اساس هم واحدهاي صنفي براي اينكه جريمه نشوند مرغ را با قيمت بالا از مرغداران خريداري نمي‌كنند تا قيمت مصوب رعايت شود.

ميادين تربار خالي از مرغ كامل
در حالي كه رييس اتحاديه فروشندگان پرنده و ماهي تهران مي‌گويد در ميادين تهران مرغ منجمد عرضه مي‌شود، در ميادين ميوه و تربار تهران خبري از مرغ كامل نيست. جديدترين نرخنامه سازمان ميادين نشان مي‌دهد، در ميادين تهران صرفا مرغ‌هاي قطعه قطعه شده و بسته‌بندي عرضه مي‌شود. در اين ميادين قيمت يك كيلو ران مرغ بدون پوست 972 هزار تومان، قيمت يك كيلو مغز ران بدون پوست 102 هزار تومان و قيمت ساق مرغ بدون پوست 110 هزار و 70 تومان است. اما يك كيلو سينه مرغ با استخوان بدون پوست 109 هزار تومان عرضه مي‌شود. قيمت سينه با استخوان بدون پوست و ران و سينه بدون پوست هم حدود 103 هزار تومان تا 106 هزار تومان است. ارزان‌ترين قطعه مرغ در اين ميادين به ترتيب پاي مرغ و جگر مرغ است كه 11 هزار تومان تا 15 هزار و 900 تومان عرضه مي‌شود.