شايعات تكراري در فضاي فوتبال ايران
تباني استقلال و هوادار؟ آبي‌ها مي‌برند چون خوب بازي مي‌كنند
علي ولي‌اللهي
تيم فوتبال استقلال در هفته بيست‌وششم رقابت‌هاي ليگ برتر در ورزشگاه آزادي با نتيجه پر گل 6 بر 1 از سد هوادار گذشت و دوباره جاي پرسپوليس را در كنار سپاهان در صدر جدول گرفت؛ بردي كه حاشيه‌هاي زيادي داشته است.
به جز مسائل داوري و پنالتي زدن سيد محمد حسيني كه ناراحتي هواداري‌ها را به دنبال داشت، در حين بازي برخي كانال‌ها و صفحات هواداري رقيب استقلال يعني پرسپوليس نسبت به برخي اشتباهات بازيكنان هوادار مشكوك شدند و ويديوهاي اين اتفاقات را در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر كردند.
سوتي گلر هوادار كه در اقدامي عجيب توسط ساكت الهامي سرمربي باشگاه به دروازه‌بان اول و آماده تيم ترجيح داده شد يا نيمكت‌نشيني عزت پورقاز به اضافه چند پاس اشتباه كه آبي‌ها را در موقعيت گلزني قرار داد. با ادامه بازي و در نيمه دوم دز اين اشتباهات خيلي بالا رفت تا جايي كه آبي‌ها موفق شدند 6 بار دروازه حريف را باز كنند و چندين موقعيت جدي ديگر نيز روي دروازه حريف ايجاد كنند. اينجا بود كه مجموعه اشتباهات بازيكنان هوادار در قالب يك پكيج كامل در فضاي هواداري به عنوان سندي مبني بر تباني برخي بازيكنان هوادار با استقلال منتشر شد و حتي در برخي رسانه‌هاي رسمي هم بازتاب پيدا كرد.
سال‌هاست در فضاي هواداري شايعاتي مبني بر تباني تيم‌ها، سرمربيان يا برخي بازيكنان با تيم‌هاي بزرگ مطرح است. مثلا اين باور عجيب بين استقلالي‌ها وجود دارد كه مهدي تارتار در كسوت سرمربي هر تيمي جلوي پرسپوليس كم‌فروشي مي‌كند چون زماني پرسپوليسي بوده. از آن طرف پرسپوليسي‌ها برخي مربيان استقلالي را به چنين چيزي متهم مي‌كنند. مثلا فصل پيش مي‌گفتند رضا عنايتي سرمربي هوادار جلوي استقلال شل مي‌گيرد!
كم‌كاري بازيكنان سابق سرخابي‌ها در بازي برابر اين تيم‌ها نيز بارها به گوش رسيده است. مثلا در بازي برگشت پرسپوليس با سپاهان در ورزشگاه آزادي وقتي رامين رضاييان بين دو نيمه تعويض شد حتي خود سپاهاني‌ها هم اين شائبه را به وجود آوردند كه مدافع ملي‌پوش تيم‌شان برابر پرسپوليس بازي هميشگي‌اش را به نمايش نگذاشت و براي همين تعويض شد. همه اينها در كنار يك باور عمومي هميشگي در فوتبال ايران مبني بر اينكه نتايج در پشت پرده رقم مي‌خورد و فساد بيداد مي‌كند باعث مي‌شود فضا چنان غبارآلود شود كه ديگر نتوان واقعيت را از توهم تشخيص داد.
اتهامي كه به هوادار و سرمربي و بازيكنان اين تيم وارد شده است هم در همين راستا است. البته با غلظت بيشتر. پرسپوليسي‌ها در فضاي مجازي مي‌پرسند اين همان تيمي است كه در ورزشگاه آزادي با آن دفاع بسته و سرسختانه جلوي پرسپوليس قد علم كرد و در نهايت هم يك - هيچ برنده شد؟ اين همان تيمي است كه در 25 بازي ليگ تنها 23 گل خورده بود و به يك باره در يك نيمه 6 بار دروازه‌اش باز مي‌شود؟ بعد اين سوال‌ها را ارجاع مي‌دهند به برخي اظهارنظرها و فعاليت‌هاي بازيكنان هوادار در فضاي مجازي و واقعي. رفتارهايي مثل طرفداري رسمي از استقلال يا آرزوي موفقيت كردن براي اين تيم يا دنبال كردن صفحات مربوط به اين باشگاه در اينستاگرام. مثلا مي‌گويند بابك مرادي بازيكن سابق استقلال رسما از علاقه خود براي قهرماني آبي‌ها حرف زده يا وقتي فرصت داشته باشد مي‌رود روي سكوها ميان هواداران استقلال. يا مهدي عبدي يك پيج هواداري استقلال را فالو كرده. دو بازيكني كه با چند اشتباه در بازي مقابل استقلال به حريف موقعيت داده بودند.
واقعيت اين است كه اشتباهات بازيكنان هوادار مقابل استقلال خيلي زياد بود و برخي از آنها بسيار مبتديانه. براي همين شايد در نگاه اول و با ديد كسي كه چندان با فوتبال آشنايي ندارد به نظر برسد كه كاسه‌اي زير نيم كاسه وجود دارد. مثلا در صحنه گل دوم استقلال عبدي بازيكن هوادار توپ را به بازيكن استقلال لو مي‌دهد بعد به نظر مي‌رسد مي‌ايستد تا قايدي بتواند به راحتي از سمت چپ نفوذ كند و پايه گذار گل تيمش شود. يا در صحنه ديگري بابك مرادي در ميانه زمين و در شرايطي كه تيمش در حمله است توپ را رو به عقب به استقلالي‌ها مي‌دهد و آنها هم به راحتي از برتري نفري استفاده مي‌كنند و صاحب يك ضربه پنالتي مي‌شوند.
اما در ادامه بايد پرسيده شود اساسا اگر اشتباهي رخ ندهد گلي به ثمر مي‌رسد؟ به غير از برخي گل‌هاي تاريخي مثل شوت‌هاي از راه دور غير قابل مهار يا حركات انفرادي ويران‌كننده تمام گل‌ها روي جاي‌گيري اشتباه مدافعان، پاس‌هاي اشتباه بازيكنان يا اشتباه فردي يك بازيكن به ثمر مي‌رسد. وقتي هم كه روز خوب تيم نباشد اين اشتباهات بسيار پرتكرار و گاهي غير قابل باور مي‌شوند. اما تمام اينها دقيقا بخشي از بازي است و غيرقابل اجتناب. اينكه يك روز هوادار مقابل پرسپوليس خوب دفاع كرده و گلي نخورده دليل نمي‌شود هيچ تيم ديگري نتواند دفاع اين تيم را باز كند!
اتفاقا به نظر مي‌رسد بزرگ‌ترين مشكل پرسپوليسي‌ها با بازي شنبه‌شب استقلال و هوادار اين بود كه تيم محبوب خودشان موفق نشده بود در مقابل تيم ساكت الهامي برنده از زمين بازي خارج شود. مسابقه‌اي كه همه 3 امتيازش را براي تيم يحيي كنار گذاشته بودند اما شاگردان اين مربي موفق نشدند در آزادي از پس حريف سختكوش خود بربيايند. بسياري از كارشناسان معتقدند همان شكست باعث شد شرايط پرسپوليس سخت شود و آنها در كورس قهرماني عقب بيفتند. در واقع آن بازي به نقطه عطف مسير سرخ‌ها در راه كسب عنوان قهرماني ليگ تبديل شد.
با اين حال همان طور كه گفته شد اين ويژگي مشترك همه هواداران است؛ چه استقلالي و چه پرسپوليسي و چه تيم‌هاي ديگر. مثلا در آن فصولي كه پرسپوليس پشت سر هم قهرمان مي‌شد استقلال برابر برخي تيم‌ها نتيجه نمي‌گرفت و بعد برخي هواداران اين تيم شاكي مي‌شدند كه پس چرا پرسپوليس مقابل اين تيم‌ها موفق مي‌شود؟ به جاي اينكه كادر فني و بازيكنان تيم محبوب خودشان را سرزنش كنند كه نتيجه را از دست داده‌اند.
ضمن اينكه نبايد فراموش كرد سرمربي هوادار يعني ساكت الهامي همواره برابر استقلال كوهي از انگيزه بوده است. دليل چنين انگيزه‌اي هم واضح بوده: او همواره دوست داشته سرمربي استقلال باشد و طبيعتا يكي از راه‌هاي كسب مشروعيت و اعتبار براي دستيابي به چنين جايگاهي شكست دادن استقلال است. همانطور كه قبلا هم چند بار اين كار را با تراكتور و نساجي انجام داده بود. اينكه كسي تصور كند الهامي به يك باره حاضر مي‌شود آبرو و آينده‌اش را فداي موفقيت استقلال كند آن‌هم با اين كيفيت و خوردن شش گل تنها نشان از ناآگاهي است. استقلال در هفته‌هاي گذشته نشان داده راه بردن را به خوبي پيدا كرده و در تمام بازي‌ها موقعيت‌هاي گل زيادي خلق مي‌كند. اين تيم سريع و ترسناك هيچ شباهتي به تيم نيم‌فصل نخست ندارد اما حالا كه دستپخت ساپينتو كاملا جاافتاده نبايد موفقيت‌هاي آبي‌ها را مساله‌دار كرد. استقلال مي‌برد چون خيلي خوب بازي مي‌كند.
در اين ميان نبايد فراموش كرد كه بخش بزرگي از نتايجي كه تيم‌ها در انتهاي فصل مي‌گيرند تحت‌تاثير شرايط حاكم بر فوتبال ايران قرار دارد. ليگ ايران به دليل درآمدزا نبودن در وضعيتي است كه رتبه تيم‌ها به جز تيم قهرمان، سه تيمي كه سهميه مي‌گيرند و دو تيمي كه سقوط مي‌كنند اهميت چنداني ندارد. يعني اگر يك تيم بفهمد كه قهرمان نمي‌شود و سهميه هم نمي‌گيرد و خطري هم بابت سقوط تهديدش نمي‌كند ديگر انگيزه‌اي براي سختكوشي ندارد. چون از لحاظ جدولي و درآمدزايي رتبه پنجم با رتبه سيزدهم هيچ فرقي ندارد. هوادار هم دقيقا امروز در همين نقطه است. تيمي كه نه سوداي قهرماني و كسب سهميه دارد و نه سقوط خواهد كرد. بنابراين آنها در دو بازي پشت سر هم يكي برابر پيكان و ديگري برابر استقلال شكست مي‌خورند.