دانشآموزان مي‌گويند تجربه كنكور و امتحانات نهايي پارسال هشداري به مسوولان آموزش و پرورش است
اینترنت براي امتحانات نهایی قطع نمي‌شود
وزارت آموزش و پرورش اعلام كرد: تامين امنيت امتحانات نهايي توسط شوراي امنيت استان‌ها
گروه اجتماعي|تاثير قطعي معدل امتحانات نهايي بر كنكور و شيوه ورود به دانشگاه‌ها اگرچه مي‌تواند اثر و استرس كنكور را كاهش دهد و سنجش دانشآموزان از شيوه تستي را به روش‌هاي تشريحي تبديل كند اما يك نگراني جدي را به همراه داشته است: نگراني درباره شدت‌گرفتن تقلب. منتقدان مي‌گويند وقتي درباره كنكور كه يك آزمون سراسري با تمهيدات امنيتي فراوان بود، شاهد آن همه پرونده تقلب بودم، سلامت آزمون‌هاي نهايي را چگونه مي‌توان تضمين كرد؟ آنها به آزمون‌هاي نهايي پارسال و لو رفتن پرسش‌هاي چندين درس آن‌هم ساعاتي پيش از برگزاري آزمون اشاره و با چنين مثال‌هايي نگراني خود را منطقي قلمداد مي‌كنند اما در سمت ديگر وزارت آموزش و پرورش و نهادهاي مسوول مي‌گويند امكان تقلب در حد صفر است و خيال دانشآموزان و اوليا راحت باشد. به اين بحث پرحاشيه پاي اينترنت نحيف اين‌روزهاي كشور هم كشيده شد و اگرچه در كنكور پارسال به صورت نقطه‌اي قطع شد اما مسوولان مي‌گويند نه تنها در امتحانات نهايي كه حتي ديگر در روز كنكور هم اينترنت قطع نخواهد شد. پرونده امتحانات نهايي در چه مرحله‌اي است و بحث سلامت اين آزمون‌هاي اثرگذار بر آينده جوانان ايران به كجا رسيده است؟ گزارش پيش‌رو به آخرين اخبار رسمي اين حوزه مي‌پردازد.
«رمزنگاري» سوالات امتحانات نهايي
صبح ديروز رييس مركز ارزشيابي و تضمين كيفيت نظام آموزش و پرورش در يك نشست خبري توضيحاتي درباره برگزاري آزمون‌هاي نهايي خرداد ۱۴۰۲ ارايه داد و به برخي نگراني‌هاي دانشآموزان پاسخ داد. محسن زارعي در اين نشست درباره اثر اين آزمون‌ها بر كنكور گفت: طبق مصوبات ۸۴۳، ۸۵۵ و ۸۶۳ شوراي عالي انقلاب فرهنگي، سهم سوابق تحصيلي در كنكور سراسري در سال ۱۴۰۲ به صورت ۴۰ درصد قطعي، سال آينده ۵۰ درصد و تا سال ۱۴۰۵ به ۶۰ درصد خواهد رسيد. تا سال گذشته ارزشيابي نهايي از دانشآموزان، وابسته به كنكور و مهارت‌هاي تست‌زني بود و يك معضل براي نظام آموزشي محسوب مي‌شد كه معلم، مدرسه و كلاس درس مرجعيت خود را از دست داده بود. افزايش سهم سوابق تحصيلي مي‌تواند فرصت خوبي باشد تا مرجعيت به مدرسه برگردد و از حافظه محوري صرف فاصله بگيريم. رييس مركز ارزشيابي و تضمين كيفيت نظام آموزش و پرورش با بيان اينكه تغييرات كنكوري مي‌تواند دانشآموزان را به سمت يادگيري عميق ببرد، گفت: ما در سال‌هاي گذشته نيز امتحانات نهايي را داشتيم اما با اين مصوبه، جنبه رقابتي هم پيدا مي‌كند و بايد به جنبه‌هاي مختلف از جمله برقراري عدالت كامل در طراحي سوالات و... توجه شود. در همين راستا بانك سوالات كنكور طراحي شده است. زارعي ادامه داد: افراد امين و مسلط به موضوع تدريس و آزمون، براي طراحي سوالات، انتخاب شده‌اند و طراحي تمام سوالات چه آزمون‌هاي داخلي و چه خارجي در فضاي قرنطينه كامل انجام مي‌شود. بعد از طراحي سوالات، سوالات رمزنگاري شده و يك روز قبل از آزمون براي روساي حوزه‌هاي برگزاري امتحانات ارسال مي‌شود. او درباره امنيت آزمون‌ها هم گفت: امنيت رمزنگاري‌ها بسيار بالاست و قفل اين رمزها به هيچ عنوان قابل بازگشايي نيست مگر با رمز اصلي. تكثير سوالات در روز برگزاري امتحانات نيز در اتاق قرنطينه پس از دريافت رمز انجام مي‌شود. با اين سازوكار امكان لورفتن سوالات امتحانات نهايي را به صفر رسانده‌ايم. اين اطمينان را به خانواده‌ها مي‌دهم كه به هيچ عنوان امكان لو رفتن سوالات وجود ندارد.
شيوه تصحيح اوراق: الكترونيكي و توسط ۲ مصحح
رييس مركز ارزشيابي و تضمين كيفيت نظام آموزش و پرورش درباره تصحيح اوراق امتحاني هم گفت: تصحيح الكترونيك را از خرداد ۱۴۰۱ به صورت آزمايشي براي حوزه‌هاي امتحاني خارج از كشور و در دي ماه ۱۴۰۱ در برخي مدارس مناطق انجام داديم و از اين نوبت امتحاني بنا داريم تصحيح الكترونيكي را در همه حوزه‌هاي امتحاني سراسر كشور انجام دهيم. زارعي افزود: مصححان برگه‌هاي دانشآموزان استان خودشان را تصحيح نمي‌كنند و برگه‌هاي دانشآموزان استان‌هاي ديگر در اختيارشان قرار مي‌گيرد. همچنين تنها يك مصحح سوالات را تصحيح نمي‌كند و دو مصحح اين‌كار را انجام مي‌دهد و سه نسخه راهنماي تصحيح براي استان‌ها مبناي عمل قرار مي‌گيرد. رييس مركز ارزشيابي و تضمين كيفيت نظام آموزش و پرورش با بيان اينكه جمع برگه هر صفحه امتحاني را سامانه انجام مي‌دهد و نمره نهايي را جمع‌بندي و اعلام مي‌كند، گفت: بايد سابقه تحصيلي براي همه داوطلبان توليد شود. يك «كد يكتا» براي همه داوطلبان تهيه و اين كدهاي شناسه به سازمان سنجش اعلام شد و بر اساس همين كد، سابقه تحصيلي را به صورت نمرات تراز شده در اختيار سازمان سنجش قرار مي‌دهيم.
تامين امنيت امتحانات نهايي توسط شوراي امنيت استان‌ها
بحث جدي درباره اين آزمون‌ها اما امنيت و شيوه مقابله با تقلب احتمالي است كه زارعي در اين باره هم گفت: به همه دستگاه‌ها تكليف شده است كه همكاري لازم را براي برگزاري آزمون‌هاي نهايي با وزارت آموزش و پرورش داشته باشند. تامين امنيت امتحانات نهايي جزو تكاليف شوراي امنيت استان‌ها قرار گرفته و در بسياري استان‌ها جلسات مربوطه برگزار و تقسيم وظايف صورت گرفته است. او ضمن اعلام اينكه تمام حوزه‌هاي آزمون به دوربين مدار بسته تجهيز شده‌اند و اگر هنوز حوزه‌اي دوربين نداشته باشد بايد اين كار را انجام دهند اظهار كرد: همچنين همه حوزه‌ها به راكت‌هاي سيگنال‌ياب تجهيز شده‌اند. رييس مركز ارزشيابي و تضمين كيفيت نظام آموزش و پرورش افزود: از دانشآموزان مي‌خواهيم فريب شبكه‌هايي كه به دنبال سودجويي هستند را نخورند. آزمون‌ها تشريحي هستند و دريافت پاسخ تشريحي در حوزه‌هايي كه دوربين و سيگنال‌ياب دارند امكان‌پذير نيست و اگر هم اتفاق بيفتد برگه‌هاي مشكوك را بازبيني كرده و طبق قانون «رسيدگي به تخلفات» با افراد برخورد مي‌شود. زارعي تاكيد كرد: با هرنوع تخلفي با شدت برخورد مي‌شود و از دادستان خواسته شده است كه شعبه ويژه‌اي براي رسيدگي به جرايم تدارك ببينند و مقدمات لازم فراهم شده است. شبكه‌هاي امنيتي، فضاي مجازي را رصد مي‌كنند. صرف همراه داشتن وسيله الكترونيكي و وسيله تقلب، موجب محروميت از امتحانات همان سال مي‌شود و اگر فرد از آن وسيله استفاده يا سوالات را افشا كند يا فرد ديگري را به جاي خود به جلسه بفرستد از يك تا ۱۰ سال از تمام آزمون‌ها محروم مي‌شود. او با بيان اينكه شركت‌كنندگان در آزمون‌ها به هيچ‌وجه وارد اين بازي نشوند گفت: در نوبت قبل هم نمونه‌هايي داشتيم و دانشآموزان فريب خورده بودند و آينده دانشآموزان تحت‌الشعاع قرار گرفته‌بود. قصد ايجاد اضطراب نداريم، بلكه مي‌خواهيم امنيت و آسايش را براي همه دانشآموزان فراهم كنيم.
تاييد و تكذيب‌ها درباره اينترنت حوزه‌هاي امتحاني
بررسي كارشناسي درخواست محدودسازي اينترنت در اطراف حوزه‌هاي امتحاني هم يكي از مواردي بود كه در نشست ديروز از زبان زارعي به آن پرداخته شد. او در پاسخ به پرسشي درباره موضوع قطع اينترنت در اطراف حوزه‌هاي امتحاني گفت: از آنجا كه تخلفات و شبكه‌هاي سودجو در پيام‌رسان‌هاي خارجي فعاليت داشتند، درخواست قطع اينترنت بين‌الملل در يك مدت زماني ۳۵ دقيقه‌اي تا ساعت 30: 8 صبح را داشتيم كه مصوب شد تا در كارگروهي بررسي شود و جلسات تخصصي داشتيم. دو موضوع تهيه اينترنت پايدار و پرسرعت براي حوزه‌هاي تصحيح و محدودسازي اينترنت در دستور كار بود و در حال بررسي كارشناسي هستيم. او آماري از برخورد با تخلفات امتحاني در سال گذشته نيز اعلام كرد و گفت: تخلف از به همراه داشتن جزوه تا وسايل غيرمجاز را در برمي‌گيرد. به تخلفات جزيي اشاره نمي‌كنم، اما ۹ مورد تخلف در زمينه انتشار سوالات را در نوبت امتحاني دي‌ماه كشف و با متخلفان برخورد كرديم. هيات بدوي رسيدگي به تخلفات تشكيل شده است و كارگروه‌هايي در استان‌ها به تخلفات رسيدگي مي‌كنند .
روند توليد سوالات امتحانات نهايي چگونه است؟
وزارت آموزش و پرورش به‌تازگي توضيحاتي درباره روند توليد سوالات امتحانات نهايي هم مطرح كرد. به نقل از مركز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت آموزش و پرورش، آزمون امتحانات نهايي سال جاري به دليل تاثير آن در سوابق كنكور داراي اهميت زيادي براي دانشآموزان و خانواده‌هاي آنان است لذا آموزش و پرورش براي انجام دقيق و بدون خطاي اين آزمون‌ها برنامه‌ريزي كرده است. يكي از كارهاي مهمي كه در آزمون‌هاي امتحان نهايي بايد صورت گيرد، تنظيم روند توليد سوالات آزمون امتحان نهايي است به‌طوري كه افراد شايسته و با صلاحيت براي طراحي سوالات انتخاب شوند، اين افراد در قرنطينه‌هاي مناسب قرار گيرند، سوالات استاندارد را به گونه‌اي تهيه كنند كه هر دانش‌آموز با توجه با صلاحيت‌هايش بتواند نمره‌اي در حد توان خود كسب كند. در اين گزارش روند توليد سوالات امتحانات نهايي اينگونه اعلام شده است:
ـ شناسايي و انتخاب دبيران مجرب در هر درس از سراسر كشور
ـ طراحي سوالات آزمون توسط دبيران مجرب انتخاب شده در قرنطينه تا پايان ساعت آزمون
ـ سوالات مفهومي فقط از محتواي كتب درسي طراحي مي‌شود و در برگيرنده سطوح مختلف يادگيري است.
ـ دانش‌آموزاني كه مطالعه عميق‌تري داشته باشند در آزمون مي‌توانند نتيجه مطلوب‌تري را كسب كنند.
وزارت ارتباطات: حتي براي كنكور هم نت را قطع نمي‌كنيم
درباره موضوع خبرساز اينترنت حوزه‌هاي امتحانات نهايي همين ديروز مسوولان وزارت ارتباطات اعلام كردند كه اينترنت براي هيچ آزموني حتي يك دقيقه هم قطع نخواهد شد. اين توضيحات درحالي است كه همين پارسال و در نوبت اول كنكور سراسري سال ۱۴۰۲ در روزهاي ۲۹ و ۳۰ دي ماه وزارت ارتباطات با قطع اينترنت آن‌هم به صورت نقطه‌اي موافقت كرد و آن را انجام داد اما همان موقع هم وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات گفته بود كه اين‌بار آخري است كه اينترنت به خاطر كنكور قطع مي‌شود و حتما بايد براي دور بعدي كنكور به فكر راهكاري جايگزين باشند و به هيچ‌وجه ديگر اينترنت را به خاطر كنكور قطع نمي‌كنند.
در واكنش به سخنان تازه مسوولان آموزش و پرورش اما همين ديروز هم محمد احسان خراميد- رييس مركز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات- با انتشار پستي در يك شبكه اجتماعي داخلي درباره قطع اينترنت گفت «همان‌گونه كه سال قبل هم اعلام شد، وزارت ارتباطات براي هيچ آزموني حتي يك دقيقه هم اينترنت را قطع نخواهد كرد.»