مشكلات اقتصادي محافظه‌كاران يونان
محمود فاضلي
درحالي‌كه دور جديد انتخابات پارلماني يونان 4 تيرماه در اين كشور برگزار مي‌شود و حزب محافظه‌كار نئودموكراسي خود را براي پيروزي مجدد در انتخابات جديد آماده مي‌كند و حتي اگر 180 كرسي كسب كند، اين حزب به‌دنبال تفاهم با ساير احزاب خواهد بود، اما دولت جديد قطعا با مشكلات متعددي روبرو است. هدف اصلي حزب حاكم نئودموكراسي كسب بيش از 151 كرسي پارلمان در انتخابات آتي و تشكيل دولت تك‌حزبي است. دولت آتي با هدف بهبود شرايط داخلي، به دنبال طرح تغييرات ساختاري در دولت است. يكي از طرح‌هاي دولت انتقال امور ورزش از وزارت فرهنگ و ورزش به وزارت «آموزش و امور اديان» است. تاسيس يك وزارتخانه جديد كه امور سياست جمعيتي، خانواده و مسكن را در بر گيرد از ديگر طرح‌هاي حزب محافظه‌كار است.
ميچوتاكيس نخست‌وزير، اصلاح نظام ملي بهداشت و درمان استخدام ده هزار پزشك و پرستار و نوسازي بيمارستان‌هاي كشور را مهم‌ترين چالش دولت جديد اعلام كرده است. او در مورد ضرورت مقابله با فرار مالياتي كه يكي از مشكلات چند دهه اخير اين كشور است مدعي شد دولت قبلي اقدامات بسيار جدي جهت مقابله با اين پديده انجام داد كه منجر به افزايش درآمد مالياتي شده است. افزايش حقوق كارمندان بخش دولتي و خصوصي از ديگر اولويت‌هاي دولت جديد در چهار سال آينده است. البته او تاكيد دارد حقوق كارمندان زماني افزايش مي‌يابد كه سرمايه‌گذاري بيشتري در كشور صورت گيرد و بيكاري كاهش يابد تا كارمندان در موقعيت مناسبي براي كسب حقوق بهتر قرار گيرند. هم‌اكنون متوسط حقوق كارمند در بخش خصوصي عمدتا در مشاغلي كه نياز به تخصص است افزايش يافته كه نتيجه سياست حزب ما است.
اين حزب پس از پيروزي با چالش‌هاي مهمي در حوزه اقتصادي مواجه است. برخي از اين چالش‌ها داراي اولويت هستند. يكي از اولين موضوعاتي كه تيم اقتصادي دولت جديد بايد به آن رسيدگي كند به اجراي دقيق بودجه سال جاري و آغاز طراحي بودجه سال 2024 مرتبط است. پيش‌نويس بودجه سال 2024 بايد در اكتبر ماه تسليم پارلمان شود. بودجه سال جاري از نظر درآمدهاي مالياتي فراتر از اهداف تعيين‌شده در پنج ماه اول سال، نشانه مثبتي در مورد روند اجراي بودجه عمومي است. از سوي ديگر به دستور كميسيون اروپا سياست پرداخت سوبسيد بر قيمت انرژي برق بايد متوقف شود. موردي كه دولت را با چالش مديريت و نارضايتي عمومي مواجه خواهد كرد. دولت جديد احتمالا برنامه‌اي جهت حمايت از اقشار ضعيف در دستور كار قرار مي‌دهد. ادامه روند مثبت درآمد مالياتي، تقويت گردشگري است و صادرات نقش مهمي در برنامه‌هاي دولت خواهند داشت.
رييس بانك مركزي يونان معتقد است اگرچه يونان وارد فصل جديدي شده و اقتصاد بهبود قابل توجهي از نظر توليد ناخالص داخلي و ميزان بدهي داشته، اما كسري‌هاي گوناگون، فرار مالياتي، جايگزين كردن واردات و افزايش صادرات، ضرورت سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي نظام آموزش و نظام بهداشت، مقابله با فرار مالياتي كلان، نظام بهداشت و درمان و نظام آموزش، جايگزين كردن واردات، افزايش صادرات مهم‌ترين چالش‌هاي دولت آينده يونان خواهد بود.
از موضوعاتي كه وزير دارايي جديد بايد به آن رسيدگي كند موضوع «پيمان جديد ثبات» است. كميسيون اروپا در اواخر ماه آوريل پيشنهادهاي خود براي اصلاح پيمان ثبات را ارايه كرد و هم‌اكنون وزراي دارايي اتحاديه اروپا در مرحله تبادل نظر پيرامون آن قرار دارند. براساس پيشنهادهاي كميسيون اروپا، دولت‌هاي اروپايي بايد تضمين كنند كه بدهي خود را در عرض چهار سال كاهش داده و روند كاهش بدهي تا ده سال بعد نيز ادامه خواهد يافت. اين پيشنهاد رقم مشخصي را براي ميزان كاهش بدهي تعيين نكرده و اين ميزان مشروط به انجام مذاكره جداگانه با هر كشور عضو است. كاهش بدهي نتيجه يك برنامه اصلاحي چهارساله، سرمايه‌گذاري و اقدامات مالي خواهد بود كه به‌طور جداگانه توسط كميسيون با هر دولت توافق خواهد شد.
كاهش كسري بودجه، مانند كاهش بدهي، بايد در يك دوره چهارساله حاصل شود و اقداماتي كه براي تحقق اين هدف اجرا خواهند شد بايد تضمين نمايند كه ميزان كسري براي 10 سال پس از اين دوره چهارساله و بدون نياز به اجراي اقدامات جديد، زير 3 درصد باقي خواهد ماند. مذاكرات در اروپا پيرامون نهايي كردن پيمان جديد ثبات در پاييز آغاز خواهد شد. آلمان و 10 كشور شمالي اروپا اعلام كردند كه كشورهاي بدهكار بايد وظايف بيشتري پيرامون كاهش سالانه بدهي خود به عهده گيرند. كشورهاي جنوب خواستار انعطاف بيشتري در مقررات مالي جديد هستند. دولت جديد يونان بايد ائتلاف‌هايي جهت منع طرح كشورهاي بزرگ به‌ويژه آلمان كه خواستار اجراي سياست مالي سخت‌گيرانه هستند، ايجاد نمايند.
گردش مالي صنعت داخلي در ماه آوريل سال جاري نزولي شد و نسبت به ماه مشابه سال گذشته به ميزان 4/7 درصد كاهش يافت. شاخص كل گردش مالي صنعت داخلي در دوره 12 ماه گذشته، مه 2022 تا آوريل 2023، به ميزان 7/22 درصد افزايش يافته است. كسري حساب جاري در يونان در ماه آوريل سال جاري به 8/1 ميليارد يورو رسيد كه در مقايسه با سال گذشته، 7/120 ميليون يورو افزايش يافت. از اول سال جاري ميلادي تا ماه آوريل، كسري حساب جاري 3 ميليارد يورو نسبت به چهار ماه اول سال 2022 (6/5 ميليارد يورو) كاهش يافته است.
تاكيد نخست‌وزير يونان بر موفقيت‌هاي اقتصادي اين كشور در حالي است كه طبق اعلام سازمان آمار اتحاديه اروپا( Eurostat)، يونان در ميان كشورهاي اول اروپايي از نظر جمعيت در معرض فقر يا محروميت اجتماعي قرار دارد. اين گزارش نشان مي‌دهد كه در سال 2022 حدود 3/95 ميليون نفر در اتحاديه اروپا در معرض فقر يا محروميت اجتماعي قرار داشتند.