با عقب‌نشيني اردوغان صورت گرفت
بانك مركزي تركيه نرخ بهره را نزديك به دوبرابر كرد
گروه اقتصادي
بانك مركزي تركيه روز پنجشنبه در سياستي كاملا متفاوت نسبت به سال‌هاي اخير اعلام كرد نرخ بهره بانكي را با ۶.۵ واحد درصد از ۸.۵ به ۱۵ درصد افزايش مي‌دهد.
به نقل از رويترز، بانك مركزي تركيه در اولين اجلاس خود پس از انتخاب رييس جديد، مسير حركت خود را پس از سال‌ها سياست‌هاي آسان پولي تغيير داد. نرخ بهره بانك مركزي تركيه در 2021 به‌رغم افزايش تورم، طي يك هفته از 19 درصد تا 8.5 درصد پايين آمده بود. در سال‌هاي اخير، رجب طيب اردوغان با دفاع از سياست‌هاي نامتعارف اقتصادي به طرفداري از كاهش نرخ بهره براي كنترل تورم پرداخت و هر كس كه به سمت افزايش نرخ بهره رفت را از بانك مركزي اخراج كرد. اين مقابله با علم باعث شد تا تورم تركيه در سال ۲۰۲۲ تا بيش از ۸۰ درصد نيز بالا رود و ارزش لير به قعر تاريخي خود برسد.
به گفته تحليلگران اين اقدام نشان مي‌دهد، حفيظه غايه اركان، رييس بانك مركزي تركيه تحت نظارت اردوغان، فضاي محدودي براي مقابله با تورم دارد. نظرسنجي رويترز از اقتصاددان‌ها افزايش نرخ بهره تا 21 درصد را نشان مي‌داد.
در ضمن نيم‌ساعت پس از افزايش نرخ بهره بانك مركزي تركيه كه براي اولين بار از اوايل 2021 صورت مي‌گرفت، سقوط ارزش لير آغاز شد، به طوري كه چند ساعت بعد به پايين‌ترين رقم يعني 24.80 در برابر دلار رسيد. اين رقم 5 درصد پايين‌تر از ارزش لير در روز چهارشنبه بود.
يك روز بعد يعني روز جمعه، دوم تيرماه نيز ارزش لير با افتي ۶.۵ درصدي به كمترين ميزان خود رسيد.
هنوز مشخص نيست چرا با وجود افزايش نرخ بانكي، ارزش لير تركيه كه طي دو هفته گذشته تثبيت شده بود، به يك‌باره سقوط سهمگيني را تجربه كرده، اما با توجه به نرخ تورم بالا، احتمالا بازار انتظار رشد نرخ بانكي بيشتري را داشت.
كميته سياست بانك مركزي تركيه اعلام كرده روند سخت‌تر شدن سياست‌هاي پولي به صورت تدريجي ادامه پيدا مي‌كند تا تحول قابل توجهي در دورنماي تورم به دست آيد.
اين كميته در اظهاراتي تندتر نسبت به يك ماه گذشته اعلام كرد هدف مهار تورم و كنترل سقوط ارزش لير است.
تورم سالانه در تركيه در اكتبر سال گذشته ميلادي به بيش از 85 درصد يعني بالاترين رقم طي 24 سال گذشته رسيده بود و در ماه مه 40 درصد اعلام شد.
طبق گفته يكي از مقامات ارشد تركيه، هدف از افزايش نرخ بهره جلوگيري از بي‌ثباتي بيشتر بازار بوده و سياست‌هاي پولي سخت‌تر خواهند شد. او اضافه كرد اين اقدامات ادامه خواهند داشت.
سقوط لير
بانك مركزي تركيه در سال ۲۰۲۱ نرخ بهره بانكي را از ۱۹ درصد به ۸.۵ درصد كاهش داد و از آن زمان، اصرار دولت در پايين نگه داشتن نرخ بهره بانكي، باعث كاهش متمادي ارزش پول ملي شد.
به‌رغم تلاش بانك مركزي تركيه در مقابله با تقاضا براي ارز خارجي با استفاده از ذخاير خود، ارزش لير 44 درصد در 2021 و 30 درصد در سال گذشته ميلادي كاهش يافت.
در واقع تيرماه ۱۴۰۰ يك دلار امريكا كمتر از ۹ لير معامله مي‌شد، اما از آن زمان ارزش پولي ملي تركيه روند نزولي گرفت و دو هفته پيش هر دلار امريكا ۲۳ لير معامله شد.
اكنون هر دلار امريكا بالاي ۲۵ لير معامله مي‌شود كه رشد ۶.۵ درصدي نسبت به روز گذشته نشان مي‌دهد.
اردوغان بعد از پيروزي
اردوغان پس از پيروزي در انتخابات رياست‌جمهوري در ماه گذشته اعلام كرد آماده عقب‌نشيني از سياست اقتصادي خود است و در همين راستا سيمسك را كه بسيار در نزد بازار معتبر است به عنوان وزير دارايي و اركان را به عنوان رييس بانك مركزي انتخاب كرد. اركان يكي از بانكداران سابق وال‌استريت است.
او هفته گذشته با تاييد اقدامات سيمسك، مجوز افزايش نرخ بهره را صادر كرد.