گزارش اختصاصي «اعتماد» از حواله‌هاي پرحاشيه
پاداش 18 ميلياردي بازيكنان تيم ملي واكنش منفي مردم و يك مشت ابهام
گروه ورزش
خبر وارد كردن ماشين توسط بازيكنان تيم ملي موجي از انتقادات را ميان مردم به وجود آورده است. مردمي كه سال‌ها بايد در صف خريد يك خودروي بي‌كيفيت داخلي بمانند شگفت‌زده از اسامي ماشين‌هاي خارجي واردشده به گمرك توسط فوتباليست‌هاي تيم ملي اين سوال را مطرح مي‌كنند كه چنين پاداشي بابت كدام دستاورد اعطا شده؟ خوردن 6 گل از انگليس يا باخت به امريكا و حذف دوباره در مرحله گروهي جام جهاني؟ مردم ساير پاداش‌هايي كه بازيكنان تيم ملي در مدت زمان صعود به جام جهاني و بعد از آن دريافت كرده‌اند را جمع مي‌زنند و با يك حساب‌كتاب ساده متوجه مي‌شوند كه بين اين تيم ملي و خودشان فاصله‌اي كهكشاني به وجود آمده است. سابقه پاداش براي صعود به جام جهاني به نخستين حضور تيم ملي در بالاترين سطح فوتبال دنيا برمي‌گردد. اما از يك دوره به بعد به واسطه تغيير ساختار اقتصادي ايران برخي پاداش‌ها به شكل‌هاي خاصي به بازيكنان داده شد. حواله ماشين يكي از اين شكل‌ها بود كه به خاطر قوانين عجيب در حوزه واردات خودرو تبديل به يك جايزه ارزشمند شد. طبق اطلاعات به دست آمده هنگام صعود ايران به جام جهاني 98 فرانسه به بازيكنان تيم ملي حواله ماشين داده شد. اين اقدام بار ديگر در سال 2014 تكرار شد و علي كفاشيان و مهدي محمدنبي، رييس فدراسيون و سرپرست تيم ملي هم از اين پاداش نجومي بهره بردند. با اين حال در هيچ دوره‌اي مثل دوره حاضر اعطاي مجوز وارد كردن خودرو با اين حجم از واكنش منفي روبرو نشده بود. به جز اين نحوه توزيع حواله‌ها بين بازيكنان هم ابهامات زيادي به وجود آورده است. هنوز نه فدراسيون فوتبال نه وزارت ورزش توضيح درستي در اين رابطه ارايه نكرده‌اند. تنها ديروز احسان اصولي سخنگوي فدراسيون با اظهار بي‌اطلاعي از اين مساله گفت «فردا مي‌پرسم و مي‌گويم!» اصولي تاكيد كرد، نمي‌داند ليست نفرات را چه كسي به وزارت ورزش داده و اصلا اين موضوع ربطي به فدراسيون ندارد. اعطاي حواله واردات خودروهاي لوكس براي صعود به جام جهاني 2022 به دوران رياست شهاب‌الدين عزيزي خادم در فدراسيون فوتبال برمي‌گردد. پس از صعود شاگردان اسكوچيچ به جام جهاني ۲۰۲۲ قطر و پس از بازي با عراق در تهران، محمد مخبر معاون اول رييس‌جمهوري، محسن منصوري استاندار وقت تهران، سيدحميد سجادي وزير ورزش و جوانان به همراه سيدرضا صالحي اميري، رييس كميته ملي المپيك در رختكن تيم حضور يافتند و دقايقي با بازيكنان گفت‌وگو كردند.
طبق خبرهاي دريافتي در حاشيه اين صحبت‌ها، بازيكنان خواستار دريافت مجوز واردات خودرو شدند، اما مخبر در ابتدا مخالفت كرد و سپس چند بازيكن باتجربه تيم ملي كه سابقه حضور در جام جهاني‌هاي گذشته را داشتند به معاون رييس‌جمهور گفتند اين پاداش‌ها در گذشته و در دولت‌هاي قبل هم وجود داشته و سوال كردند چرا دولت كنوني اين پاداش‌ها را به بازيكنان تيم ملي نمي‌دهد؟ در نهايت معاون رييس‌جمهور قول داد اين موضوع را پيگيري كند تا پاداش‌ها به اعضاي تيم و افرادي كه در صعود به جام جهاني مثل مديران فدراسيون فوتبال و تيم ملي نقش داشتند، اهدا شود؛ اتفاقي كه در دوره‌هاي قبل هم رخ داده بود. با اين حال ليست كساني كه مجوز وارد كردن خودرو دريافت كرده‌اند در روزهاي گذشته منتشر و مشخص شد نام تعدادي از نفراتي كه در صعود ايران به جام جهاني نقش داشتند حذف و برخي ديگر جايگزين شده‌اند. طبق گزارش روزنامه فرهيختگان اسامي 32 نفري كه حواله خودرو دريافت كرده‌اند به شرح زير است:
احسان حاج صفي، سردار آزمون، وحيد اميري، شجاع خليل‌زاده، صالح حرداني، ياسين سلماني، رامين رضاييان، علي كريمي، كريم انصاري‌فرد، سامان قدوس، مهدي قايدي، ميلاد سرلك، سعيد عزت‌اللهي، ميلاد محمدي، مرتضي پورعلي‌گنجي، اميد ابراهيمي، مهدي طارمي، عليرضا بيرانوند، صادق محرمي، سيد مجيد حسيني، علي قلي‌زاده، مهدي ترابي، ابوالفضل جلالي، سياوش يزداني، عليرضا جهانبخش، امير عابدزاده، محمدحسين كنعاني‌زادگان، اميد نورافكن، سيد پيام نيازمند، احمدنوراللهي، روزبه چشمي و سيد حسين حسيني! اين روزنامه همچنين گفت برخي مقامات و مديران فدراسيون نيز حواله وارد كردن خودرو گرفته‌اند. در اين فهرست نام چند بازيكن كه در صعود تيم ملي به جام جهاني نقشي نداشتند و بعد از اخراج اسكوچيچ توسط كي‌روش براي جام جهاني به تيم ملي دعوت شدند نيز به چشم مي‌خورد كه ابهاماتي را به وجود آورده است.
به هر ترتيب مي‌توان گفت بازيكنان تيم ملي بابت صعود به جام جهاني و حضور در اين مسابقات به پاداش‌هاي قابل توجهي دست پيدا كرده‌اند. اعضاي تيم ملي بابت هر برد خارج از خانه در مقدماتي جام جهاني 5500 يورو و بابت برد داخل خانه 3500 يورو دريافت كردند كه اين رقم‌ها به صورت كامل توسط رييس فدراسيون وقت يعني عزيزي خادم تسويه شد. ايران در آن برهه و در مرحله اول مقدماتي از سه بازي در منامه، سه برد به دست آورد و در مرحله دوم مقدماتي از 9 بازي (تا زمان حضور عزيزي خادم در فدراسيون و تثبيت صعود به جام جهاني) صاحب 8 برد و يك تساوي شد. يعني بازيكناني كه در رسيدن ايران به جام جهاني نقش داشتند رقمي در حدود 41 هزار يورو نقد دريافت كردند. (تقريبا دو ميليارد تومان با نرخ فعلي ارز).
سپس از طرف نهاد رياست‌جمهوري طبق اعلام رسانه‌ها 600 سكه به بازيكنان و كادرفني داده شد كه طبق گفته معتمدكيا مدير روابط عمومي وزارت ورزش و مدير رسانه‌اي تيم ملي به هر يك از بازيكنان 10 سكه رسيد. (رقمي حدود 300 ميليون تومان). البته در همين مورد سرنوشت تعدادي از سكه‌ها و اينكه دقيقا به جز بازيكنان و كادرفني چه افراد ديگري پاداش گرفتند نامعلوم مانده است. بازيكناني كه همراه تيم به جام جهاني رفتند بابت برد مقابل ولز نيز 15000 دلار پاداش گرفتند. (تقريبا 500 ميليون تومان). البته اعضاي هيات‌رييسه بابت همين برد براي خودشان پاداش 20 هزار دلاري به اضافه 2000 دلار پول توي جيبي تصويب كردند! درحالي‌كه مديران و كادر سرپرستي و رسانه‌اي وقت فدراسيون كه در صعود تيم ملي به جام جهاني نقش داشتند نه پاداش حواله خودرو گرفتند نه پاداش ارزي! اين پاداش‌ها در نهايت به وارد كردن خودروي لوكس منتهي شد كه چشم بسته مي‌توان گفت سودي چند ميلياردي براي بازيكنان به همراه داشته است. به عنوان مثال يكي از خودروهاي وارداتي بازيكنان پورشه ماكان 2022 بود كه قيمتش در بازار جهاني حدود 70 تا 80 هزار دلار است كه به پول ايران مي‌شود 4 ميليارد تومان. اما مدل 2017 كاركرده اين خودرو در ايران 14 ميليارد قيمت دارد. يعني مدال صفر 2022 آن بايد نزديك به 20 ميليارد بي‌ارزد. به بيان ديگر هر كس بدون عوارضي بتواند يك خودروي پورشه ماكان 2022 وارد كند دست‌كم 15 ميليارد تومان سود مي‌كند. در مجموع شايد بتوان گفت هر بازيكني كه در صعود تيم ملي به جام جهاني حضور داشته و در نهايت به قطر هم اعزام شده بين 18 تا 20 ميليارد پاداش گرفته است. رقمي بسيار بزرگ كه در شرايط اقتصادي فعلي مردم بسيار معنادار به نظر مي‌رسد. همين معنادار بودن هم باعث بروز واكنش‌هاي منفي بين اهالي مردم شده است. اتفاقي كه در سال 2014 رخ نداد چرا كه در آن مقطع دلار 3000 تومان بود و وارد كردن يك خودروي لوكس آنچنان سودي نصيب واردكننده‌اش نمي‌كرد. ضمن اينكه در سال 2014 مردم اينقدر براي خريدن يك خودروي داخلي ساده دچار مشكل نبودند. يعني 207 به يك ميليارد تومان نرسيده بود و پرايد ركورد بالاي 300 ميليون را به ثبت نرسانده بود. علاوه بر اين طبق شنيده‌ها در آن سال به بازيكنان گفته شده بود فقط ماشين‌هاي زير 2500 سي‌سي مي‌توانند وارد كنند كه همين هم باعث مي‌شد ماشين‌هاي ارزان‌تري وارد گمرك ايران شود اما گويا در اين دوره يك مجوز خاص صادر شده چون برخي ماشين‌هايي كه بازيكنان وارد كردند بالاي 2500 سي‌سي هستند كه طبيعتا گران‌تر هم هستند و با تبديل نرخ ارز سود بيشتري نصيب صاحبان‌شان مي‌كنند.
در مجموع شرايط اقتصادي سخت مردم، وضعيت بد بازار خودرو، رانتي بودن اين جايزه و رفتارهاي برخي بازيكنان تيم ملي باعث شده مردم به پاداش‌هاي اعطا شده بدبين شوند. مقايسه پاداش‌ها با نتايج تيم ملي، اينكه بازيكنان مدام مي‌خواهند نشان بدهند دريافت چنين پاداش‌هايي مساله خاصي نيست، اينكه كسي ماجرا را گردن نمي‌گيرد و با صداقت توضيح نمي‌دهد كه ماجرا چه بوده، اينكه معلوم نيست به جز بازيكنان چه افراد ديگري از اين مواهب سود برده‌اند در تشديد اين بدبيني تاثير داشته. اين شرايط به فاصله گرفتن هرچه بيشتر مردم با تيم ملي منجر شده است؛ به شكلي كه برخي رسانه‌ها بازيكنان تيم ملي را دلال خودرو مي‌نامند و مردم در فضاي مجازي فوتباليست‌ها را با عنوان زشت «پولكي» خطاب مي‌كنند.