هفتهنامه اكونوميست در طرح جلد شماره 19 آگوست سال 2023، به سرخوردگي جوانان در چين پرداخته است. براي كشوري كه آقاي شي وعده داده است تا اواسط قرن به يك قدرت بزرگ تبديل شود، بيزاري و ملال مردمش مسالههاي عميقي را ايجاد ميكند. وبسايت «اكوايران» اين گزارش را به صورت كامل ترجمه كرده است. بخشهايي از اين گزارش را بخوانيد.
جمعيت از ديدن جورج مايكل و اندرو ريجلي هيجانزده به نظر نميرسيد. وقتي «وام!» اولين گروه پاپ غربي در چين كمونيستي اجرا كرد، به تماشاگران دستور داده شده بود كه در صندليهاي خود بمانند. سال 1985 بود و عليرغم ظاهرشان، جوانان حاضر در واقع شاد بودند. كشور آنها به هيچوجه آزاد نبود، اما در حال اصلاح و گشايش بود. طي سه دهه بعدي، اقتصاد با سرعتي سريع رشد كرد و فرصتهاي جديدي را براي مردم ايجاد كرد. تعداد زيادي از چينيها به خارج از كشور -براي تحصيل و سفر- رفتند.
حتي حزب كمونيست نيز نشانههايي از آرامش را نشان داد. كساني كه در اين دوره متولد شدند و پرورش يافتند، اميد زيادي به آينده داشتند.
اما امروز، ابر تيرهاي چينيهاي متولد دهه 1990 و 2000 را احاطه كرده است. از زماني كه شي جين پينگ در سال 2012 قدرت را به دست آورد، دولت سركوبگرتر و جامعه بينشاطتر شده است. سانسورچيان، اينترنت را به مكاني دلگير و كسلكننده تبديل كردهاند و در همين حال به بلاگرهاي ناسيوناليست اجازه دادهاند كه براي حكومت تبليغ كنند. در دانشگاه، دانشجويان بايد با ايدئولوژي شخصي نفرتانگيز آقاي شي دست و پنجه نرم كنند. بدتر از همه براي برخي، اقتصاد چين در حال ركود است. نرخ بيكاري براي افراد 16 تا 24 ساله در شهرها بيش از 21 درصد است؛ عدد به قدري مأيوسكننده است كه در اوايل ماه جاري دولت انتشار اين دادهها را متوقف كرد.
اكونوميست در اين هفته با مردان و زنان جوان چيني در مورد اينكه چه احساسي دارند، صحبت كرده است. بسياري هنوز به حزب ايمان دارند و از دستورات آقاي شي براي قوي كردن چين حمايت ميكنند. اما بسياري از آنها از اضطرابي عميق رنج ميبرند. فارغالتحصيلان دانشگاه متوجه ميشوند كه مهارتهايي كه سالها صرف يادگيري آنها كردهاند، مهارتهايي نيست كه كارفرمايان ميخواهند. كمبود شغل و بحران قيمت مسكن اميد آنها را براي خريد خانه و تشكيل خانواده از بين برده است. وضعيت در حال تيرهتر شدن است و جوانان نااميد از تسليم شدن صحبت ميكنند.
چين تنها كشوري نيست كه جوانان در آن غمگين هستند. نزديك به نيمي از امريكاييهاي ۱۸ تا ۳۴ ساله ميگويند كه به آينده اعتماد ندارند. شايد نسل زد و نسل هزاره در سراسر جهان تمايل به افسرده بودن دارند. با اين حال به نظر ميرسد كه در چين، جايي كه حدود 360 ميليون نفر بين 16 تا 35 سال سن دارند، اتفاق جديتري در حال وقوع است. نردبان زندگي بهتر در حال برداشته شدن است. در پاسخ، بسياري تصميم ميگيرند كه به تلاشهاي بيهودهشان براي يك لقمه نان پايان دهند. براي كشوري كه آقاي شي وعده داده است تا اواسط قرن به يك قدرت بزرگ تبديل شود، بيزاري و ملال مردمش سوالات عميقي را ايجاد ميكند.
مساله واقعي پيش روي آقاي شي
مساله واقعي كه حزب با آن روبهرو است نه تهديد انقلاب، بلكه رد آرام جاهطلبيهايش توسط مردم است. آقاي شي براي رسيدن به هدف خود براي بازگرداندن عظمت چين، به جوانان نياز دارد تا ازدواج كنند، بچهدار شوند و جريان افت جمعيتي كشور را معكوس كنند. به منظور تمركز مجدد اقتصاد روي توليد و دوري از فناوريهاي اينترنتمحور، او دوست دارد كه آنها علوم سخت را مطالعه كنند، نه اينكه روياي طراحي بازيهاي ويديويي را در سر داشته باشند و او ميخواهد جوانان بيشتري در كارخانهها كار كنند، از جمله در كارخانههايي كه براي نيروهاي مسلح در حال رشد چين سلاح توليد ميكند. آقاي شي به جوان ميگويد: «سختي را تحمل كنيد» و بسياري نميتوانند بفهمند كه چرا؟
حزب حواسش به نااميدي جوانان است. سياستگذاران به اميد كاهش قيمتها اقداماتي را براي مهار سفته بازي در بازار ملك انجام دادهاند. شركتها تحت فشار قرار گرفتهاند تا با كارمندان جوان خود كه بيش از حد كار ميكنند بهتر رفتار كنند. هدف آقاي شي از «شكوفايي مشترك» افزايش تحرك اجتماعي و كاهش نابرابري است. اما بسياري از اين موارد نتيجه معكوس داشته است.
اين منجر به بزرگترين مساله براي چين ميشود. رهبران چين دوست دارند حكومت تك حزبي خود را با غربي كه به مردمشان ميگويند معيوب و ناكارآمد است، مقايسه كنند. اما ناخشنودي جوانان، نقاط قوت و ضعف هر سيستم را به وضوح نشان ميدهد. اين مقايسهاي نيست كه به نفع چين باشد. ترك تحصيل در امريكا، جايگزينهايي براي دنبال كردن دارد. اين كشور مسيرهاي زيادي را براي يك زندگي رضايت بخش ارايه ميدهد. اما در چين، پيشرفت منحصرا از طريق حزب كمونيست انجام ميشود.
به نظر ميرسد تعداد كمي (اما رو به رشد) از جوانان چيني تحصيلكرده و با پتانسيل بالا، كشورشان را ترك خواهند كرد. سياستمداران در امريكا و غرب اغلب ميگويند كه طرف مردم عادي چين هستند. آنها ميتوانند ادعاي خود را با تضمين استقبال دانشگاهها و اقتصادهاي غربي از جواناني كه احساس ميكنند فرصتهايشان در خانه محدود است، ثابت كنند.
بگذار روياپردازي كنند
با اين حال، اكثر جوانان چيني در خانه خواهند ماند. وقتي آقاي شي آرزوهاي فردي آنها را به خاطر منافع جمعي ناديده ميگيرد، به ملال آنها ميافزايد. او همچنين نقشي را كه روياها و انتخابها در تقويت چهار دهه رشد چين ايفا كردند، ناديده ميگيرد. حزب بايد راههاي جديدي را به جوانان مأيوس خود براي يك رفاه مسالمتآميز ارايه دهد. راههاي جايگزين، ازجمله دامن زدن به فعاليتهاي ناسيوناليستي خشن و نظامي، تهديدي براي چين و جهان خواهد بود.