«اعتماد» تازه‌ترين تحولات كودتا در آفريقا را بررسي مي‌كند
وزن‌كشي روسيه و غرب در زمين آفريقا
گروه جهان| مايكل آموا، تحليلگر سياسي مدرسه اقتصاد لندن با بيان اينكه مستعمره‌هاي سابق فرانسه از چسبيدن رهبران خود به قدرت خسته شده‌اند، گفت: شاهد بهار آفريقايي هستيم و كشورهاي فرانسوي‌زبانِ آفريقا يكي پس از ديگري درگير عقايد ضد فرانسوي مي‌شوند؛ از مالي گرفته تا بوركينافاسو و نيجر و حالا گابن.
اظهارات اين تحليلگر ساعاتي پس از آن مطرح شد كه چند تن از افسران ارتش گابن با حضور در تلويزيون اين كشور اعلام كردند كه قدرت را در دست گرفته‌اند. كودتاي نظامي در گابن در واكنش به سومين پيروزي «علي بونگو»، رييس‌جمهوري اين كشور در انتخابات رياست‌جمهوري گابن روي داد؛ انتخاباتي كه در روز شنبه گذشته برگزار شده و سلامت آن در هاله‌اي از ابهام قرار دارد.
ارتش گابن با اعلام ابطال نتيجه اين انتخابات، نهادهاي حاكميتي اين كشور را منحل اعلام كرد. به گزارش الجزيره، اين تحليلگر گفت: اگر در حال حاضر نگاهي به سراسر آفريقا بيندازيد، مي‌بينيد كه جز اوگاندا و گينه استوايي، تمام كشورهايي كه در آنها روساي جمهوري در مقام خود ابقا مي‌شوند، فرانسوي‌زبان هستند. اين رهبران مي‌توانند تا مدت‌ها حكمراني كنند. در كامرون حالا ۴۱ سال شده و همچنان هم رهبرش در قدرت است.
اگر اين كودتا موفقيت‌آميز باشد، از سال ۲۰۲۰ تا امروز هشتمين كودتاي غرب و مركز آفريقا خواهد بود. پيش از اين كشورهاي مالي، گينه، بوركينافاسو، چاد و نيجر هم با كودتاي ارتش، دولت‌هاي نزديك به فرانسه را به زير كشيده‌اند.
گابن جديدترين مستعمره سابق فرانسه در آفريقاست كه دولت نزديك به پاريس آن در پي كودتا سرنگون مي‌شود. در ماه گذشته ميلادي هم ارتش نيجر محمد بازوم، رييس‌جمهوري اين كشور را به زير كشيده و قدرت را در دست گرفت. علاوه بر اين روز پنجشنبه نيز شاهد بوديم كه دفتر رياست‌جمهوري در بوركينافاسو در بيانيه‌اي اعلام كرد كه در جريان نشستي كه در مورد همكاري نظامي احتمالي بحث و تبادل نظر شد، يك هيات روسي با ابراهيم ترائوره، رييس‌جمهور موقت اين كشور گفت‌وگو كرد.
اين دفتر افزود كه سفر هيات مذكور به رياست يونس بك يوكوروف، معاون وزير دفاع روسيه بيانگر پيگيري مذاكراتي است كه بين ترائوره و ولاديمير پوتين رييس‌جمهوري روسيه در نشست روسي-آفريقايي در ماه جولاي در سن‌پترزبورگ انجام شد.
در بيانيه رياست‌جمهوري آمده است كه اين جلسه به «راه‌هاي همكاري در وهله اول در حوزه نظامي، مانند آموزش استخدام‌شدگان و افسران بوركينافاسو در همه سطوح از جمله آموزش خلبانان در روسيه» اختصاص داشت.
افزايش نفوذ چين و روسيه در آفريقا
در همين رابطه آرمين-پائولوس هامپل، كارشناس ژئوپليتيك آلماني مي‌گويد: پس از كودتا در گابن، اين مساله مطرح مي‌شود كه آيا ساير قدرت‌ها در غرب آفريقا كه پيش‌تر مستعمره‌هاي فرانسه و بريتانيا بودند، دستخوش تغييراتي خواهند شد يا خير؟ كشورهايي نظير نيجريه، ساحل عاج، كامرون و سنگال با جمعيت بالاي خود، شرايط پايدارتري نسبت به كشورهاي ساحل يا گابن دارند، بنابراين در معرض خطر كمتري نسبت به كودتا هستند.
به گزارش اسپوتنيك، اين كارشناس آلماني ضمن اشاره به نفوذ فزاينده چين و روسيه در اين مناطق تصريح كرد: اما يك چيز مشخص است و آن نفوذ رو به رشد چين و روسيه در اين مناطق است. فرصت‌هاي جديد ناگهان ظاهر شده‌اند و اين كشورها آنها را در آغوش گرفته‌اند. او در ادامه خاطرنشان كرد: هرگونه اقدام نظامي به عنوان يك جنگ استعماري تلقي خواهد شد. روسيه و چين مثل كشورهاي غربي نيستند و آنها اساسا با استعمارگري مخالفند و هرگز تحريم‌هاي سياسي يك‌جانبه عليه كشوري وضع نكرده‌اند. همچنين آفريقايي‌ها اكنون متوجه مي‌شوند كه آنها گزينه‌هاي جديدي در روابط خارجه و اقتصادي دارند.
اروپا بايد در قبال آفريقا تجديدنظر كند
شايد به همين دليل باشد كه جوزپ بورل، رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا، پس از نشست غيررسمي وزراي امور خارجه كشورهاي عضو در اسپانيا گفت: ما بايد راهي را براي بررسي سياست خود در منطقه ساحل در پي تحولات اخير در منطقه و همچنين در گابن بيابيم.
وي تاكيد كرده: اتحاديه اروپا در حال بررسي اوضاع در نيجر و گابن است. مايلم اعلام كنم كه تفاوت بين اين دو كشور وجود دارد. در نيجر، محمد بازوم رييس‌جمهوري بركنارشده تنها رييس‌جمهوري بود كه به صورت دموكراتيك در تمامي منطقه ساحل انتخاب شده بود درحالي كه در گابن ما درباره ماهيت دولت دموكراتيك شك داريم. رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا همچنين گفت: ما نبايد به صورت يكسان درباره دو كشور رفتار كنيم. اتحاديه اروپا از يك گفت‌وگوي سياسي با گابن و احياي يك دولت واقعي و دموكراتيك در اين كشور حمايت مي‌كند.
فعاليت سازمان‌هاي بين‌المللي در نيجر تعليق شد
در تازه‌ترين تحولات صورت گرفته نيز شامگاه پنجشنبه، حكومت نظامي نيجر از تعليق كليه فعاليت‌هاي سازمان‌هاي بين‌المللي، غيردولتي و آژانس‌هاي سازمان ملل در «مناطق عملياتي» نظامي به دليل «وضعيت امنيتي كنوني» خبر داد.
وزارت كشور در بيانيه‌اي كه توسط راديو ملي منتشر شد، گفت: با توجه به وضعيت امنيتي موجود و تعهد عملياتي مستمر نيروهاي مسلح نيجريه، اين وزارتخانه به سازمان‌هاي جهاني، سازمان‌هاي غيردولتي ملي و بين‌المللي و آژانس‌هاي سازمان ملل متحد حاضر در اين كشور اطلاع داده كه تمام فعاليت‌ها يا تحركات در مناطق عملياتي به‌طور موقت به حالت تعليق درآمده است.» در حالي كه وزارتخانه مذكور منظور خود از مناطق عملياتي را در اين حكم مشخص نكرده است.