جنجال بر سر رابطه پنهاني
ليبي با اسراييل
پس از اينكه رسانه‌هاي رژيم صهيونيستي در 5 شهريورماه از ملاقات محرمانه «ايلي كوهن»، وزير خارجه اسراييل با «نجلا المنقوش» وزير خارجه ليبي به ميزباني «آنتوني تاجاني» وزير خارجه ايتاليا خبر دادند، مخالفت‌هاي گسترده مردمي و احزاب با اين ديدار در ليبي نشان داد حاكمان ليبي براي نزديكي احتمالي به اسراييل راه بسيار دشواري را پيش‌رو دارند. وزارت خارجه ليبي درباره اين ديدار مدعي شد آنچه در رُم رخ داد يك جلسه غيررسمي بوده كه از قبل برنامه‌ريزي نشده بود. اما در اسراييل، ديدار آنها به عنوان يك دستاورد ديپلماتيك مورد استقبال قرار گرفت. حتي بعضي از منابع اسراييلي مدعي هستند اين نشست تصادفي نبوده بلكه از قبل برنامه‌ريزي شده و با هماهنگي مسوولان برجسته ليبي صورت گرفته است. وزير خارجه اسراييل كه اين ديدار را تاريخي مي‌داند، تاكيد كرد: «با وزير خارجه ليبي درباره پتانسيل فراوان روابط دو طرف و همچنين اهميت حفظ ميراث يهوديان ليبي كه شامل بازسازي كنيسه‌ها و گورستان‌هاي يهوديان در ليبي و امكانات گسترده روابط دو كشور مذاكره كرده است. حجم و موقعيت راهبردي ليبي موجب اهميت بسيار اين روابط براي اسراييل مي‌شود.» در ليبي تظاهرات زيادي در شهرهاي مختلف در اعتراض به اين نشست به راه افتاد و تظاهرات‌كنندگان پرچم اسراييل را آتش زده و راه‌هاي چند شهر ليبي را مسدود كرده و اقدام وزيرخارجه اين كشور را به‌شدت محكوم كردند. برخي معترضان حتي وارد ساختمان وزارت خارجه ليبي شده و اقدام به آتش زدن موانع مقابل ساختمان كردند. همزمان تعداد كثيري با در دست داشتن پرچم فلسطين شعار مي‌دادند: «جان و خون خود را فداي تو مي‌كنيم؛ اي فلسطين.» واكنش‌هاي مردمي و احزاب سياسي به اين ديدار منجر به عزل وزير خارجه شد و وي با كمك سرويس امنيت داخلي ليبي به‌دليل «نگراني‌ها» از امنيت خود ابتدا به تركيه و سپس به لندن عزيمت كرد. رييس دولت وحدت ملي ليبي دستور تعليق فعاليت وزير خارجه كشورش و آغاز تحقيق در اين باره و نهايتا بركناري او را صادر كرد. عبدالحميد الدبيبه، نخست‌وزير دولت وحدت ملي ليبي دستور ارجاع پرونده تحقيق از وي به نهادهاي نظارتي را صادر كرد. او در روزهاي اخير بارها كوشيد ضمن حمايت از مبارزات مردم فلسطين براي احقاق حقوق خود، صريحا مخالفت خود را با هرگونه عادي‌سازي روابط با اسراييل و جانبداري كامل خود را از ملت فلسطين اعلام كند. او مدعي است ديدار مذكور حتي اگر جانبي بوده باشد نيز مساله بزرگي به شمار مي‌آيد. طرف‌هاي بسياري هستند كه از حادثه رم، براي تسويه‌حساب‌هاي بي‌ارزش سياسي سوءاستفاده مي‌كنند. او بر لزوم حفاظت از آرمان‌هاي بدون تغيير مردم ليبي به‌ويژه در رابطه با مسائل ملي و عربي را مورد تاكيد قرار داد.
حزب «عدالت و سازندگي» ليبي با محكوم كردن ديدار وزير خارجه با همتاي صهيونيست خود، خواستار بركناري فوري «نجلا المنقوش» از سكانداري وزارت خارجه شد. از ديدگاه اين حزب اين ديدار اقدامي خطرناك و عبور از خط قرمزي بود كه نبايد به آن نزديك شد. «خالد مشيري» رييس سابق شوراي عالي دولت در واكنش به اين ديدار گفت: «دولت موقت وحدت ملي (طرابلس) بايد سرنگون شود چراكه اين دولت از تمام خطوط ممنوعه ديني قانوني و ملي عبور كرده است. حزب «تغيير» ليبي از دولت طرابلس خواست از ملت ليبي عذرخواهي كند چرا كه ليبي قاطعانه هرگونه روابط با رژيم صهيونيستي را رد مي‌كند. «شعد بن شراده» عضو شوراي عالي دولت نيز از دولت طرابلس خواست «نجلاء المنقوش» را به اتهام ديدار با همتاي اسراييلي خود به دستگاه قضايي ليبي معرفي كند. «درالفتواي ليبي» به عنوان عالي‌ترين نهاد ديني اين كشور اعلام كرد «موضع مردم ليبي در قبال اين دشمن اشغالگر هيچ تغييري نكرده است. اقدام وزير خارجه، تجاوزي آشكار عليه اصول و ارزش‌هاي ملي و ديني بود.»
ظاهرا اين ديدار اولين فرصت گفت‌وگوي دو وزير با هدف بحث در مورد امكان همكاري و روابط بين تل‌آويو و طرابلس و حفظ ميراث يهوديان ليبي بوده است. محافلي در اسراييل مدعي‌اند ديدار ياد شده با اطلاع نخست‌وزير ليبي بوده و مسوولان اسراييلي پس از افشاي اين خبر، از فرار المنقوش به تركيه با يك هواپيماي شخصي اطلاع داشتند. رييس حزب كار و از اعضاي كنست (پارلمان) اسراييل اين ديدار را مورد انتقاد قرار داده و خواستار استعفاي وزير خارجه شد. مخالفين مدعي‌اند سياست‌هاي حزب حاكم ليكود به روابط خارجي رژيم صهيونيستي آسيب‌هاي شديدي وارد مي‌كند. گروهي معتقدند تماس‌هاي ليبي و رژيم صهيونيستي امر جديدي نيست و به سال‌ها پيش باز مي‌گردد. اگرچه توافق صلح ميان ليبي و اسراييل بعيد است اما تماس ليبيايي - اسراييلي با كمك يهوديان بومي از سال‌ها پيش آغاز شده است. حتي عكس‌هايي از يك نشست در جزيره «رودِس» يونان در تاريخ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۷ منتشر شد كه در آن، «عمر القويري» وزير سابق اطلاع‌رساني، فرهنگ و آثار باستاني ليبي با «ايوب كارا» وزير ارتباطات سابق اسراييل و رافائل لوزون با يكديگر در حال گفت‌وگو هستند. پس از نشست رودس، «چندين نشست غيررسمي در اروپا با حضور شخصيت‌هاي ديپلماتيك اسراييل و ليبي برگزار شد.
دفتر نجلاء المنقوش، وزير خارجه بركنار شده ليبي روايت متفاوتي از اين ديدار ارايه مي‌دهد. اين دفتر مدعي است «اين ديدار به درخواست عبدالحميد الدبيبه، نخست‌وزير دولت وحدت ملي ليبي انجام شده و الدبيبه خود ماه گذشته در رم با نخست‌وزير ايتاليا ديدار و بر سر ديدار با اسراييلي‌ها توافق كرده بود. الدبيبه از من خواسته بود اعلام كنم اين ديدار به‌صورت اتفاقي رخ داده تا او رسوا نشود. اجازه نخواهم داد در مساله‌اي كه به درخواست الدبيبه انجام شده، قرباني شوم.» با توجه به شرايط خاص ليبي، اسراييل تلاش دارد كشورهاي بيشتري را براي براي پيوستن به دايره توافق‌هاي عادي‌سازي اين رژيم در منطقه عربي و شمال آفريقا تشويق كند.