فاز 11 پارس جنوبي؛ از زنگنه تا اوجي
نقشه دولت روحاني به بار نشست
همزمان با راه‌اندازي مرحله اول از فاز 11 پارس جنوبي، «ايلنا» گفت‌وگوي مفصلي با مديرعامل شركت ملي نفت در دولت روحاني انجام داده و به بررسي برخي ابعاد پنهان اين اتفاق بزرگ پرداخته است. علي كاردر، در اين گفت‌وگو در ارزيابي اجرايي شدن پروژه فاز ۱۱ پارس‌جنوبي از ابتدا تا اكنون اظهار داشت: فاز ۱۱ هم مثل بقيه فازهاي پارس‌جنوبي در مرز مشترك واقع شده و در اولويت توليد قرار داشته است، در دوره اول وزارت آقاي زنگنه تمام فازها تعيين تكليف شده و تا فاز ۹ به توسعه رفته بود كه دولت تغيير كرد، در دولت نهم و دهم سي‌ان‌پي‌سي به عنوان پيمانكار فاز ۱۱ انتخاب شد كه البته به دليل تحريم پروژه را ترك كرد. بنابراين فاز ۱۱ در آن مقطع هم به توسعه نرسيد البته ناگفته نماند همزمان فازهاي ديگري بودند كه در مدار توسعه قرار گرفتند، در دوره دوم وزارت آقاي زنگنه تمامي فازها در سطوح مختلف تحت توسعه قرار گرفتند و استراتژي اولويت‌بندي تدوين شد و توسعه و بهره‌برداري از همه فازها غير از فاز ۱۴ به ميزان خيلي زيادي سرعت گرفت.
سكوي فشارافزايي؛ يك ضرورت در پارس‌جنوبي
وي افزود: زماني كه برجام به امضا رسيد تصميم بر اين شد كه فاز ۱۱ هم در دستور كار توسعه قرار گيرد و نكته مهم در كليه فازهاي پارس‌جنوبي و از جمله فاز ۱۱ سكوي فشارافزايي بوده است، زيرا چاه‌ها دچار افت توليد شده بودند و رفته‌رفته مخزن توان خود را از دست مي‌دهد، يعني به زودي امكان برداشت به ميزان كنوني را نخواهيم داشت. بنابراين جزو ضروريات و نيازهاي اوليه براي تمامي فازهاي ميدان گازي پارس‌جنوبي استقرار سكوي فشارافزايي بوده است. مديرعامل اسبق شركت ملي نفت ايران تاكيد كرد: ما در آن زمان طبق برآوردها به اين نتيجه رسيده بوديم كه شركت توتال تكنولوژي احداث سكوي فشارافزايي را در اختيار دارد و كنار توسعه فاز ۱۱ مي‌تواند كار احداث اين سكو را نيز اجرايي كند، در هر حال فاز ۱۱ بايد در تيپ استاندارد توسعه پيدا مي‌كرد، اما مهم‌ترين مساله اين بود كه توتال سكوي فشارافزايي را نيز مستقر كند.
زماني تيپ استاندارد توسعه را هم بلد نبوديم
وي يادآور شد: ما از ابتداي اجراي پروژه در پارس‌جنوبي تيپ استاندارد توسعه را نيز بلد نبوديم آن زمان هم توتال فاز ۲ و ۳ را توسعه داد و ما نيز به‌طور موازي فاز يك را توسعه داديم و كلي اطلاعات نحوه توسعه و اجراي كار مثل احداث سازه‌هاي دريايي را ياد گرفتيم و اكنون ايران در اجراي تيپ استاندارد كار بسيار موفق است، در مورد فاز ۱۱ قرار بود يك كار استاندارد اجرا شده، يعني اقدامات مربوط به احداث چاه و توليد و برداشت و انتقال به خشكي صورت گرفته و در كنار آن فشارافزايي فاز اجرايي شود و ما ياد بگيريم و براي تمام فازها اجرايي كنيم.
ماجراي فاز ۱۱؛ از زنگنه تا اوجي
در همين ارتباط يك منبع آگاه نيز در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي ايلنا، با بيان اينكه هدف بخش فني پروژه در تمامي دولت‌ها اين بوده كه فاز ۱۱ در اسرع وقت به ثمر بنشيند و توليد داشته باشيم، اظهار داشت: قرارداد فاز ۱۱ به عنوان يك فاز مستقل در سال ۹۶ با شركت توتال و سي‌ان‌پي‌سي منعقد شد، آن زمان اين فاز يك فاز مستقل بود يعني قرار بود تمام تاسيسات از جمله هر دو سكو را خود پيمانكار بسازد، ۱۲ حلقه چاه حفر شود و دو خط لوله مستقل داشته باشد تا پروژه تكميل شود و گاز توليدي به خشكي برسد، قرار بود يك خط لوله به فاز ۱۲ و ديگري به فازهاي ۶، ۷ و ۸ متصل شود، اما با خروج ترامپ از برجام توتال و سي‌ان‌پي‌سي از قرارداد خارج شدند و بنا بر اين شد كه پروژه را پتروپارس به تنهايي جلو ببرد و اكنون صفر تا صد پروژه دست پيمانكار ايراني است. وي ادامه داد: در دولت آقاي روحاني تصميم بر اين شد كه سكوي فاز ۱۲C كه براي برداشت يك ميليارد فوت مكعب ساخته شده بود، اما توليد كمي داشت به فاز ۱۱ منتقل شود، اكنون فاز ۱۲c يك‌پنجم يعني ۲۰۰ ميليون مترمكعب توليد دارد و آن هم هم رو به افول است و عنقريب قطع مي‌شود، بنابراين براي اينكه در زمان و هزينه صرفه‌جويي شود تصميم گرفتيم سكوي ۱۲C را كه در منطقه خشك و حاشيه‌اي و روي گسل واقع شده و هر كاري هم كنيم امكان توليد ندارد را در موقعيت ۱۱B نصب كنيم، زيرا عملا به اين نتيجه رسيده بوديم كه استقرار تاسيسات در اين فاز به صلاح نيست و باتوجه به اينكه اين سكوها در هيچ جاي دنيا مشابه ندارد و در دنيا يونيك است بايد خودمان تصميم مي‌گرفتيم و تصميم گرفتيم، سكويي را كه در يك فاز بهره‌وري نداشت منتقل كنيم، اين ايده در دولت آقاي روحاني مطرح و اقدامات ابتدايي مهندسي انجام شد، همين ايده در دولت سيزدهم اجرا شد به عبارت ديگر كارهاي مقدماتي در دولت گذشته انجام و در دولت سيزدهم به اجرا رسيد.
اگر اوشنيك نبود....
به گفته وي؛ در هر حال اين پروژه مشكلات عديده‌اي داشت از جمله اينكه شناور اوشنيك در آب‌هاي روسيه توقيف بود، ضمن اينكه انتقال يك سكو از يك فاز به فاز ديگر كار يونيكي بوده و در تمام دنيا بي‌نظير بود، بنابراين كار با سختي فراوان انجام شد. اين منبع آگاه در ادامه بيان داشت: در حال حاضر سكوي ۱۱A نيز در مرحله مناقصه است و قرار است از سكوي فاز ۱۱A دوازده حلقه چاه و ۲۸ ميليون مترمكعب توليد داشته باشيم و از ۱۱A هم دوازده حلقه چاه ۲۸ ميليون مترمكعب در روز توليد و برداشت داشته باشيم اكنون از ۱۱B، سه حلقه چاه وارد مدار شده و ۲۵۰ ميليون فوت مكعب كه معادل يك‌چهارم ظرفيت سكو است، توليد مي‌شود و هر ۳ ماه يك‌بار يك چاه ديگر وارد مدار و به ظرفيت توليد اضافه مي‌شود.