«اعتماد» از مهمترين تحولات نشست سران گروه 20 گزارش ميدهد
جام جهاني ديپلماسي در هند
گروه جهان
نشست سران گروه 20 كه كارشناسان از آن به عنوان جام جهاني ديپلماسي ياد ميكنند در حالي اين هفته در هند برگزار شد كه در بيانيه پاياني آن نوعي نرمش در قبال روسيه مشاهده ميشود. در واقع و در شرايطي كه از زمان شروع جنگ اوكراين، اختلافات عمدهاي ميان كشورهاي عضو اين گروه در محكوميت يا عدم محكوميت روسيه به واسطه حمله به اوكراين وجود داشت و اين مساله خود را در نشست قبلي كه در اندونزي برگزار شد نشان داد، اما در اين نشست به گفته برخي از تحليلگران به واسطه تلاشهاي هند و برخي ديگر از كشورها نظير برزيل، آفريقاي جنوبي و چين از محكوميت روسيه خودداري و تنها به اين موضوع كه كشورها نبايد اراضي سايرين را تصرف كنند، بسنده شد؛ امري كه با تمجيد و استقبال روسيه مواجه شد. حتي شاهد بوديم كه در اين ميان لولا داسيلوا، رييسجمهوري برزيل آشكارا اعلام كرد كه بدون هيچ واهمهاي هم مهمان و هم ميزبان همتاي روس خود ميشود. او كه سال آينده ميزبان سران گروه 20 است، همچنين تاكيد كرده در صورت حضور ولادمير پوتين در اجلاس برزيل، به هيچ وجه اجازه نخواهد داد او را دستگير كنند.
از سوي ديگر در شرايطي كه اين نشست مانند اجلاس قبلي زير سايه جنگ اوكراين قرار داشت، بحران تغييرات اقليمي، افزايش بدهي كشورهاي جهان، تورم و ركود اقتصادي نيز ازجمله ديگر مسائل مهم و حساس در اجلاس اخير بود. هر چند در اين ميان هنوز خروجي مشخصي از نحوه تعاملات بيست اقتصاد بزرگ جهان در خصوص چالشهاي بينالمللي منتشر نشده، اما چند نكته ديگر نيز در اين نشست از ديد كارشناسان برجسته بود. نخست ديدار و استقبال صميمانه بايدن از بن سلمان بود كه مورد توجه ناظران قرار گرفت. يعني در شرايطي كه بنسلمان و بايدن به واسطه بازار جهاني نفت و همچنين برخي ديگر از پروندهها روابط سردي را در طول دو سال گذشته تجربه كردهاند، رييسجمهوري امريكا روز شنبه به گرمي از محمد بن سلمان به عنوان وليعهد عربستان استقبال كرد. از سوي ديگر و برخلاف رويه معمول شاهد بوديم كه در اين نشست روساي جمهوري روسيه، چين و مكزيك نيز غيبتي معنادار داشتند.
بهرهبرداري هند از اجلاس امسال
در همین رابطه اما برخي از ناظران معتقدند كه برنده اصلي اجلاس امسال هند بوده است. در اين خصوص خبرگزاري الجزيره در گزارشي آورده از چند ماه قبل مقدمات برگزاري باشكوه اين اجلاس از سوي دولت ناندرا مودي، نخستوزير هند در دستور كار قرار گرفته بود؛ اجلاسي كه پس از 40 سال مهمترين رويداد ديپلماتيك و جهاني براي هند محسوب ميشود؛ به همين دليل بود كه مودي تمام تلاش خود را كرد تا از اين فرصت به منظور افزايش نفوذ ديپلماتيك كشورش بهرهبرداري كند. به گفته كارشناسان هر چند كه هند اكنون از لحاظ اقتصادي و سياسي كشور مهمي محسوب ميشود، اما مقامات آن تلاش كردند تا نقش اين كشور را به واسطه اجلاس 20 در فرآيندهاي جهاني بيشتر از حد معمول نشان بدهند.
با اين حال به گفته برخي از تحليلگران اين مساله ميتوان حكم يك شمشير دولبه را براي هنديها داشته باشد؛ زيرا هر چند كه آنها تلاش ميكنند تا نفوذشان را در عرصه بين المللي افزايش بدهند، اما با توجه به واگراييهاي موجود در ميان گروه 20 نظير جنگ اوكراين، مسائل اقتصاد جهاني و تغييرات آب و هوايي، چنين موضوعي ميتواند به يك افق چالش برانگيز براي تبليغات هنديها تبديل شود.
از سوي ديگر برخي از كارشناسان معتقدند كه غرب به دنبال اين است كه در مقابل چين، هند را علم كند. اين كشور با رشد اقتصادي خيره كننده اكنون در حال تبديل شدن به پنجمين اقتصاد دنياست. همچنين هنديها علاوه بر اينكه در عرصه فضايي نيز حرف براي گفتن دارند، به طور همزمان روابطي مستحكم با روسيه و غرب دارند. به همين دليل است كه در خلال اين اجلاس اعلام شد جو بايدن، رييسجمهوري امريكا و متحدانش قصد دارند طرحهايي را براي كريدور حمل و نقلي كه هند را به خاورميانه و در نهايت اروپا متصل ميكند، در دستور كار داشته باشند.
در اين رابطه جان فاينر، معاون مشاور امنيت ملي رياستجمهوري امريكا گفته كه يادداشت تفاهم پيشنهادي براي كريدور حمل و نقل ريلي و كشتيراني بين كشورهاي ايالات متحده امريكا، هند، عربستان، امارات و اتحاديه اروپا و ساير كشورهاي عضو گروه ۲۰ در اين نشست مطرح ميشود. به گزارش يورو نيوز، بايدن و نارندرا مودي، نخستوزير هند قصد دارند اين پروژه را به عنوان بخشي از مشاركت براي سرمايهگذاري در زيرساختهاي جهاني اعلام كنند. كريدور ريلي و كشتيراني امكان تجارت بيشتر از جمله توليدات انرژي بين كشورها را فراهم ميكند. همچنين اين كريدور ميتواند نوعي مقابله جاهطلبانهتر با ابتكار كمربند و جاده چين باشد كه به دنبال اتصال بيشتر جهان به اقتصاد آن كشور بود.
علاوه بر اين هنديها تلاش ميكنند كه مانند چين خود را به صداي كشورهاي جنوب جهاني تبديل كنند. با اين حال غيبت رهبراني مانند شي جين پينگ در اين اجلاس به عنوان دومين اقتصاد بزرگ جهان اين سيگنال را نشان ميدهد كه همزمان با واگرايي در ميان اعضاي گروه 20، هنديها در آزمون ديپلماتيك و ژئوپليتيكي آينده خود مسير چندان همواري را در پيش نخواهند داشت.