شكست تحقيرآميز اشنايدرها مقابل سوباسا و دوستانش
ژاپن كارتون فوتباليست‌ها را ساخت و ما فقط نگاه كرديم!
علي ولي‌اللهي
خيلي طبيعي است كه بعد از برد پرگل ژاپن مقابل آلمان در خاك ژرمن‌ها، همه مخصوصا ايراني‌هاي متولد دهه‌هاي 50، 60 و حتي اوايل هفتاد ياد كارتون جالب فوتباليست‌ها بيفتند. همان كارتوني كه در آن بازيكنان نوجواني نظير سوباسا، كاكرو، واكي باياشي، واكاشي زوما و ديگران در حين رقابت با يكديگر بزرگ شدند و از سطح ژاپن فراتر رفتند و حتي در رقابت‌هاي بين المللي حاضر شدند. در همان كارتون بود كه ژاپن متشكل از همه آن ستاره‌هاي نوجوان در وقت بزرگسالي در فينال مقابل آلمان قرار گرفت. آلماني كه بازيكن شاخصش اشنايدر بود (يك فاميلي تيپیكال در آلمان) . در نهايت سامورايي‌ها آن بازي را بردند و قهرمان جهان شدند؛ البته در كارتون!
اينها مال قبل از سال 2002 بود. آن زماني كه ژاپن تازه داشت كم‌كم خودش را به عنوان يك قدرت فوتبالي در سطح آسيا معرفي مي‌كرد. آنها ميزباني جام جهاني را به همراه كره جنوبي به دست آورده بودند و مي‌خواستند همانطور كه در اقتصاد سرآمد دنيا شدند در ورزش و مخصوصا فوتبال هم زبانزد باشند.
ژاپن در جام جهاني 2002 تا مرحله يك هشتم نهايي بالا رفت و برابر سنگال سختكوش شكست خورد. خيلي‌ها تصور كردند آن صعود تاريخي از گروه نتيجه باور عمومي به پيشرفت فوتبال در اين كشور است. خيلي‌ها تصور مي‌كردند كارتون فوتباليست‌ها بخشي از پروژه باورمند كردن ژاپني‌ها را پيش برده است. اما همه اشتباه مي‌كردند. آن صعود تازه قدم كوچك نخست مردمان سرزمين آفتاب در مسير توسعه بود. مسيري كه حالا بعد بيش از 20 سال دارد به جاهاي جذابي مي‌رسد.
شنبه شب ژاپن در خاك آلمان موفق شد با نتيجه تحقيرآميز 4 بر يك آلمان را شكست بدهد! اين نتيجه بعد از آن به دست آمد كه سامورايي‌ها در جام جهاني هم با نتيجه دو بر يك از سد مانشافت گذر كرده و اين تيم را حذف كرده بودند. آلمان مي‌خواست در زمين خود انتقام سختي از سامورايي‌ها بكشد اما وقتي همان دقايق اول گل نخست را از حريف آسيايي دريافت كرد متوجه سفتي زمين شد. آلمان در شنبه شب به واقع خوش‌شانس بود كه يك باخت سنگين‌تر بر سرش آوار نشد. ولي همين شكست 4 بر 1 هم يك نتيجه تاريخي محسوب مي‌شود. آنقدر تاريخي كه ديروز و امروز همه را وادار به واكنش كرده است. اينكه چه بر سر آلمان آمده و آيا هانسي فليك گزينه مناسبي براي هدايت ژرمن‌ها هست يا نه يا اينكه چه زماني او اخراج مي‌شود يك طرف و اينكه امروز ژاپن در كدام نقطه قرار گرفته، بحثي ديگر است.
براي مايي كه با كارتون فوتباليست‌ها بزرگ شديم تماشاي امروز ژاپن حس و حال ديگري دارد. براي مايي كه قرار است تا چند ماه ديگر با ژاپن سر قهرماني در جام ملت‌هاي آسيا بجنگيم، براي مايي كه در ساير ورزش‌ها، مخصوصا ورزش‌هاي تيمي نظير واليبال و بسكتبال و... حسابي از ژاپن عقب افتاده‌ايم. امروز ورزش ژاپن نسبت به ورزش ايران در جايگاهي رشك‌برانگيز قرار گرفته است همانطور كه پيشرفت اين كشور در ساير ساحت‌ها نه فقط براي ايراني‌ها كه براي بسياري از مردم جهان شگفت‌انگيز است.
در تمام اين بحث‌ها نبايد فراموش كرد كه يك برنامه بسيار بلندمدت وجود دارد. برنامه‌اي كه از نزديك به 30 سال پيش آغاز شد و امروز ثمره‌اش در حال نمايان شدن است. همان روزهايي كه بچه‌هاي ايران با تماشاي آرزوهاي ژاپني‌ها از قاب تلويزيون كيفور مي‌شدند، آنها داشتند برنامه‌ريزي مي‌كردند كه چطور اين رويا به واقعيت تبديل مي‌شود. امروز ژاپن با همان نسلي كه كودكي‌اش را با تماشاي كارتون فوتباليست‌ها گذرانده بود آلمان را شكست داد. پس همه‌چيز صرفا ساخت يك كارتون نبوده است. امروز كه همه ما بزرگ شديم، مي‌توانيم بفهميم كه آن «فوتباليست‌ها» در واقع بخشي از پروژه موفقيت بوده است. آن كارتون همان كاركرد دستگاه تبليغاتي را داشته است. دستگاه تبليغاتي كنار برنامه‌ريزي، تلاش، توسعه زيرساخت‌ها و پرورش نيروي انساني حالا به چنين نتيجه‌اي ختم شده است.
ژاپن در حوزه فوتبال در حال زندگي كردن آرزوهاي 30 سال پيش خودش است. آنها يك روز آرزومندانه از شكست دادن آلمان به عنوان نماد قدرت در فينال گفتند و حالا طي كمتر از يك سال دو بار آن را انجام داده‌اند. يك بار در جام جهاني و يك بار در بازي دوستانه. هيچ كدام از اين دو بازي فينال مسابقات جهاني نبود اما اين مساله ذره‌اي دستاورد بزرگ ژاپن را زير سوال نمي‌برد. وقتي هانسي فليك بعد از باخت برابر ژاپن گفت «كه ژاپن تيم خوبي است. ما در حال حاضر ابزار لازم براي شكست دادن چنين دفاعي را نداريم» يعني مساله نه ربطي به شانس داشته نه تورنمنت نه هيچ چيز ديگر. امروز آلمان اگر در فينال جام جهاني هم مقابل اين ژاپن قرار بگيرد ابزار لازم براي شكست آنها را ندارد و خواهد باخت!
آيا ما از 30 سال پيش روياي موفق شدن و كسب نتايج بزرگ در فوتبال را نداشتيم؟ قطعا داشتيم اما برخلاف ژاپني‌ها ما تنها آرزو داشتيم و هرگز قدمي براي تحقق اين آرزوها برنداشتيم. براي همين امروز هدف ما طبق گفته مقامات فدراسيون مي‌شود رسيدن به جمع چهار تيم پاياني جام ملت‌ها و هدف ژاپن مي‌شود حضور بين تيم‌هاي پاياني جام جهاني.