گروه جهان
آن طرف ديوار ۲ ميليون نفر آب و غذا ندارند؛ اين صحبت‌هاي آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل متحد است كه در گذرگاه رفح و در مرز ميان مصر و غزه مطرح كرده است. او تاكيد كرده كه پشت اين ديوارها دو ميليون نفر به شكل فجيعي در حال زجر كشيدن هستند. هيچ آب، غذا، دارو و سوختي در اختيار ندارند. آنها براي زنده ماندن به همه چيز محتاجند.
صحبت‌هاي دبيركل سازمان ملل متحد در حالي مطرح مي‌شود كه دو هفته پس از عمليات توفان الاقصي، مردم غزه تحت شديدترين و بي‌سابقه‌ترين حملات ارتش اسراييل هستند و طبق آخرين آمارها تا عصر روز جمعه در طول 14 روز 4137 نفر از مردم غزه كه عمدتا زنان، كودكان و مجروحان هستند به شهادت رسيده‌اند. در همين رابطه صحبت‌هاي روز گذشته گوترش بسيار تامل‌برانگيز است. در واقع در حالي كه غزه تحت حملات گسترده و محاصره كامل قرار دارد، دبيركل سازمان ملل متحد با اشاره به كاميون‌هايي كه در آن طرف مرز و در گذرگاه رفح مستقر هستند، مي‌گويد كه بار اين كاميون‌ها دقيقا همان چيزهايي است كه مردم غزه به آنها احتياج دارند. اينها فقط كاميون‌هاي غذا، آب و دارو نيستند، بلكه براي مردم غزه حكم مرگ و زندگي را دارند.
رمزگشايي از صحبت‌هاي بايدن
در همان روزهاي ابتدايي جنگ، هر چند كه اسراييلي‌ها با بمباران غزه مرتكب قتل و كشتار بسياري از غيرنظاميان غزه شدند، اما برخي تحليلگران معتقد بودند كه به واسطه ضربه غافلگير‌كننده‌اي كه اسراييل از حماس دريافت كرده، سياست تل‌آويو با پشتياني امريكا اين است كه رژيم صهيونيستي ژست انتقام‌جويي از خود بگيرد و بعد از مدتي با آرام شدن شرايط نه تنها تا حدودي آبروريزي اين ضربه به آنها جبران شود، بلكه امتيازاتي نيز از اعراب براي اسراييل اخذ شود. اما رفته رفته مشخص شد كه اسراييل نه تنها از خونريزي و ويراني در غزه سير نشده، بلكه به دنبال ورود زميني به غزه و در نهايت اشغال دوباره اين منطقه است.
در چنين وضعيتي فاجعه حمله به بيمارستان المعمداني غزه نيز ورق تحولات را به گونه‌اي ديگر برگرداند؛ اين حمله ساعتي قبل از ورود بايدن به سرزمين‌هاي اشغالي صورت گرفت و ابعاد نقض حقوق انساني آن به حدي بود كه با واكنش و محكوميت شديد جهاني مواجه شد. در چنين وضعيتي بايدن در ديدارش با نتانياهو گفت كه به نظر مي‌رسد حمله به بيمارستان كار طرف مقابل باشد. از سوي ديگر در حالي كه تاكيد كرده بود براي اعلام حمايت از اسراييل به سرزمين‌هاي اشغالي آمده است، پس از بازگشت به واشنگتن طي يك سخنراني تلويزيوني از امريكايي‌ها خواست تا از اسراييل در جنگ با حماس و از اوكراين در جنگ با روسيه حمايت كنند.
او سپس تحولات كنوني نظام جهاني را نقطه عطف تاريخ خوانده و گفت كه قصد دارد از كنگره يك بودجه اضافه براي حمايت مالي از اسراييل و اوكراين تقاضا كند. او سپس مدعي شد كه بايد ميان حماس و مردم فلسطين تمايزي روشن قائل شد، زيرا اين گروه نماينده مردم فلسطين نيست.
رمزگشايي از صحبت‌هاي جديد بايدن و اقداماتي كه امريكايي‌ها طي روزهاي اخير انجام داده‌اند، نشان مي‌دهد كه به احتمال زياد سياست امريكا در جنگ غزه قرار است متفاوت‌تر از آن چيزي رقم بخورد كه پيش از اين برخي كارشناسان پيش‌بيني كرده بودند. در واقع در روزهاي اول پس از عمليات توفان الاقصي كارشناسان و تحليلگران معتقد بودند كه دكترين نظامي اسراييل عدم وارد شدن به يك جنگ فرسايشي است و به تعويق انداخته شدن عمليات زميني ارتش رژيم صهيونيستي در غزه را نيز به همين مولفه ربط مي‌دادند. آنها همچنين اعلام مي‌كردند كه امريكا در جنگ غزه هر چند كه نيروي نظامي قابل توجهي به منطقه اعزام كرده، اما بيشتر به دنبال جلوگيري از گسترش دامنه جنگ به ساير نقاطه منطقه است. اما در اين ميان برخي شواهد روي ديگر قضيه را نيز نشان مي‌دهد. اولا اينكه جو بايدن و آنتوني بلينكن در اقدامي بي‌سابقه در سفر به سرزمين‌هاي اشغالي در جلسه كابينه جنگي اسراييل شركت كردند. همزمان پس از سفر رييس‌جمهوري، وزير دفاع و دو گروه از سناتورهاي امريكايي به اسراييل گفته مي‌شود كه وزير خارجه امريكا دوباره قرار است به منطقه سفر كند.
مساله دوم اين است كه از زمان روي كار آمدن بايدن يك شكاف معنادار و عميق ميان كاخ سفيد و دولت تندروي نتانياهو ايجاد شده بود؛ به‌طوري كه بايدن حاضر به دعوت از نخست وزير اسراييل به كاخ سفيد نبود. اما حالا و در بحبوحه جنگ و كشتار مردم غزه توسط اسراييل بايدن خود را به سرزمين‌هاي اشغالي رسانده و حتي گفته مي‌شود كه قرار است كنگره يك طرح كمك اضطراري 10 ميليارد دلاري را نيز براي اسراييل در دستور كار داشته باشد.
موضوع سوم و حايز اهميت اين است كه صحبت‌هاي روز پنجشنبه بايدن نشان مي‌دهد كه او به‌طور علني جنگ غزه را به جنگ اوكراين پيوند زده و اين دو قضيه را در يك كفه ترازو قرار داده است. اين موضوع زماني برجسته مي‌شود كه جنت يلن، وزير خزانه‌داري امريكا چند روز قبل به صراحت اعلام كرد كه ايالات متحده توان مالي هدايت و كمك به اوكراين و اسراييل را در دو جنگ جداگانه در اختيار دارد. به همين دليل است كه برخي تحليلگران معتقدند اكنون برخي شواهد نشان مي‌دهد كه امريكايي‌ها دست اسراييل را براي دامن زدن به ابعاد جنگ باز گذاشته و از آن حمايت مي‌كنند. به خصوص اينكه اين روزها بحث ورود زميني اسراييل به نوار غزه كه امري بسيار خطرناك و با ابعاد فاجعه بار انساني بيشتري است بيش از هر زمان ديگري محتمل شده و هشدار امريكا و برخي كشورها مانند عمان به اتباع خود كه در لبنان مستقر هستند، نشان مي‌دهد كه ممكن است دامنه جنگ به لبنان و حزب‌الله نيز برسد. از اين‌رو منطقه دقيقا مانند انبار باروتي شده كه با اقدامات بي‌محاباي اسراييل و كوچك‌ترين خطاي استراتژيك ممكن است منفجر شده و آتش آن به يكي از بي‌سابقه‌ترين و خسارت‌بارترين درگيري‌ها در منطقه خاورميانه و حتي فراتر از آن ختم شود.
ابعاد اقتصادي جنگ غزه براي اروپا
علاوه بر اين جنگ غزه به گفته بسياري از تحليلگران نه تنها ابعاد ژئوپليتيكي گسترده‌اي خواهد داشت، بلكه از منظر اقتصادي هم مي‌تواند پيامدها و تبعات قابل ملاحظه‌اي به خصوص براي كشورهاي اروپايي باشد. در طول دو هفته اخير شاهد بوديم كه كشورهاي غربي به خصوص اروپايي مانند هميشه از اسراييل حمايت كرده و غير از چند تك صدا مانند جوزپ بورل كه خواستار ارايه كمك‌هاي بشردوستانه به مردم غزه شد تا نروژ كه حمله به بيمارستان المعمداني را محكوم كرد، اغلب كشورهاي اروپايي بر لزوم حمايت از رژيم صهيونيستي تاكيد كرده‌اند. نمونه اين قضيه را مي‌توان در سفر دو روز پيش ريشي سوناك، نخست وزير بريتانيا به اسراييل مشاهده كرد كه او در ديدارش با مقامات صهيونيستي حمايت كامل لندن از تل‌آويو را به صراحت اعلام كرد.
با اين حال روز گذشته سايت المانيتور در گزارشي تحليلي در خصوص پيامدهاي اقتصادي جنگ غزه آورده است: يك روز پس از حمله غافلگيرانه حماس به اسراييل در 7 اكتبر، دولت رژيم صهيونيستي دستور تعطيلي ميدان گازي تامار را صادر كرد.
اين ميدان دومين ميدان بزرگ اسراييل است كه حدود 10 تريليون فوت مكعب گاز طبيعي دارد و هر چند تل‌آويو اسراييل تاكنون توانسته تقاضاي داخلي و مشتريان خارجي خود را از ساير ميدان‌ها تامين كند، اما تشديد درگيري‌ها و بسته شدن تامار باعث آشفتگي در بازار انرژي شده است. در همين رابطه قيمت نقدي گاز طبيعي مايع (LNG) در روز چهارشنبه بيش از 40 درصد افزايش يافته و به 18.345 دلار رسيد كه بالاترين رقم در 8 ماه گذشته است. گزارش‌هاي متعدد حاكي از آن است كه برخي خريداران LNG در شمال آسيا برنامه‌هاي خود را براي دستيابي به سوخت اضافي زمستاني در نتيجه حمله حماس و بمباران بي‌امان اسراييل به غزه متوقف كرده‌اند.
كالوم مكفرسون، رييس بخش كالا در Investec در اين خصوص به المانيتور توضيح مي‌دهد: هر چند ذخاير گاز اروپا تقريبا پر است، اما ما هنوز زمستان طولاني در پيش داريم، بنابراين اگر خطري براي عرضه ظاهر شود، بايد فكر كنيم كه چه اتفاقي خواهد افتاد؟
شايد به همين خاطر باشد كه مقامات اروپايي مانند ريشي سوناك نخست وزير بريتانيا، اولاف شولتس صدراعظم آلمان و اورسولا فون در لاين رييس كميسيون اروپا يكي پس از ديگري به منطقه سفر كرده‌اند تا بتوانند از تشديد درگيري‌ها و گسترش آن به ساير نقاط منطقه جلوگيري كنند.
از سوي ديگر علاوه بر اينكه تعطيلي تامار نگراني‌هايي را در مورد كاهش صادرات LNG مصر به اروپا ايجاد مي‌كند، همچنين اين نگراني وجود دارد كه اعتصابات بالقوه كارگري در تاسيسات LNG در استراليا به عنوان يكي از بزرگ‌ترين توليد‌كنندگان LNG در جهان ممكن است بازار را محدودتر كرده و جريان به اروپا را كاهش دهد.