به مناسبت درگذشت اكبر گلپايگاني
گُلِ پاينده آواز
گروه هنر و ادبيات
خبر درگذشت گلپا، خواننده نامي ايران، در همان ساعات آغازين انتشار، واكنشهاي بسياري را برانگيخت، خيليها با دو واژه «حنجره طلايي» از او ياد كرده بودند و خيليها از خاطراتشان با ترانههايش گفته بودند. برخي هم با انتقاد از سياستهاي موجود از منزوي شدن اين هنرمند در عرصه هنر، ياد كردند. اكبر گلپا خواننده سرشناس كشور عصر شنبه ۱۳ آبانماه بر اثر بيماري از دنيا رفت و بناست كه پيكرش سهشنبه ۱۶ آبان از مقابل منزل اين هنرمند فقيد به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشييع شود.
بسياري از گلپا به عنوان يك انسان وطندوست ياد ميكنند، كسي كه در ايران ماند، با آنكه بارها به عناوين مختلف تاكيد كرده بود كه براي ارايه هنرش با مشكلات بسياري روبهرو است. او در پاسخ به اينكه چرا هيچگاه به ترك وطن فكر نكرده است، به روزنامه شهروند عنوان كرده بود: «من نميتوانم از خاك وطنم دل بكنم. حتي فكر دوري از ايران به ذهنم خطور هم نكرده است. من يك وطنپرست هستم و در عمل نيز اين موضوع را ثابت كردهام. حتي اگر تا پايان عمر هم آواز نخوانم، خاكم را ترك نميكنم. همچنين كسي كه آواز من را گوش ميدهد، مخاطبي كه صداي گلپا را دوست دارد و با عشق و علاقه كارهايم را دنبال ميكند، در اين سرزمين و روي اين خاك زندگي ميكند. چگونه ميتوانم رهايش كنم و از او دور شوم تا صدايم را از هزاران كيلومتر آنسوتر به گوشش برسانم؟...»
او خود را هميشه به دور از سياست ميديد و درباره موضعگيريهاي سياسي گفته بود: «به زعم همه هفت نت در موسيقي وجود دارد اما من معتقدم نت هشتمي نيز هست كه «سكوت» نام دارد. من نه به سياست علاقهمندم و نه از آن سررشتهاي دارم. همانطور كه من به عنوان يك خواننده آواز ايراني، ورود غيرمتخصصان به موسيقي را برنميتابم، طبيعتا نميتوانم در مورد حوزهاي اظهارنظر كنم كه در موردش مطالعه نكردهام. ازسوي ديگر، من واقعا از سياست تنفر دارم. ترجيح ميدهم نت سكوت را انتخاب كنم و بيرون از گود بنشينم و ببينم كه دست سرنوشت ما را به كجا ميبرد. من نزديك به چهار دهه است كه در راديو برنامهاي اجرا نكردهام. شايد هر خواننده ديگري در اين شرايط مصاحبههاي تند و تيزي انجام ميداد و با انتقاد از شرايط موجود سعي ميكرد فضا را به نفع خود تغيير دهد اما من همان زمان هم به دوستان گفتم بهتر است مدتي آواز نخوانم تا جو كمي تلطيف شود.» اينها گفتههاي گلپا در دهه 90 است و اما اين جو براي گلپا هيچگاه تلطيف نشد تا بتواند بدون دغدغه هنرش را ارايه كند.
محمد گلريز درباره برادر بزرگترش «گلپا» در گفتوگويي با ايسنا گفته است: «گلپا پيش از انقلاب اسلامي ميخواند و البته بعد از انقلاب هم خواند اما كنسرتي نداشت. ايشان آواز را در ايران زنده و در آواز تحولي خاص ايجاد كرد و به شعر هويتي خاص داد. «گلپا» آواز را آهنگسازي ميكرد. ما هفت دستگاه و پنج آواز در موسيقي ايراني داريم. اگر به خوانندگان مختلف بگوييد «سهگاه» بخوان، همه يك جور ميخوانند. يعني مانند علايم راهنمايي و رانندگي است و همه آن قوانين را رعايت ميكنند. درحالي كه آواز ابتكاري است. بيشتر خوانندگان خواندن آواز در دستگاه «سهگاه» را با درآمد آغاز ميكنند درحالي كه «گلپا» سهگاه را با مخالف آغاز كرد.» اكبر گلپا در پيام نوروزياش به روزنامه اعتماد هم بيشتر بر عشق تكيه كرده و در بخشي از پيامش گفته بود كه «آرزويم اين است كه خدا همه را نجات دهد و همه مردم به عشق، دوستي و موسيقي بيشتر بپيوندند...».