دادرسي علني نياز جامعه ما
اگر خانواده مرحوم دنبال انتقامگيري است، در اين صورت بايد گفت، ۲ نفر كه هيچ، حتي اگر همه ۸۰ نفر را هم اعدام ميكردند، آتش انتقام چنين افرادي خاموش نخواهد شد. انتقام فرآيندي پايانناپذير است. انتقام آتشي است كه ميل به زبانه كشيدن دارد.
آنچه براي بازماندگان در هر حادثه مشابهي بايد اهميت داشته باشد، حفظ اعتبار اخلاقي مقتولين و افراد از دست رفته است. در همين ماجراي جنگ اخير غزه شاهد هستيم كه در چند روز اول و به علت اتفاقاتي كه در روز آغاز حملات رخ داد، نوعي همدلي با اسراييل در جوامع غربي ايجاد شد، ولي به علت واكنش انتقامجويانهاي كه پس از آن رخ داد و جنايات گوناگوني را عليه مردم غزه مرتكب شدند، آن همدلي اوليه حتي در جوامع همسو با اسراييل، رنگ باخت و به جايش نفرت و انزجار و مخالفت با انتقام شكل گرفته است. البته احساسات فردي با رفتارهاي جمعي تفاوتهايي دارد، ولي در حقوق فردي نيز بهترين رفتار، رعايت احتياط در ريختن خون است. حتي اگر گناهكاري و مجرميت فرد نيز ثابت شود، عفو و بخشودگي بيشترين كمك را به پايان يافتن خشونت و نيز كمك به بازماندگان مقتولين در رسيدن به آرامش روحي و رواني ميكند. اين تجربهاي است كه اغلب افراد درگير اين نوع ماجراها داشتهاند.
از زاويه ديگر ميتوان اين ماجرا را نوعي تسويهحساب سياسي گروههاي اصولگرايي عليه يكديگر نيز تلقي كرد، به ويژه آنكه خيلي طبيعي بود كه فرد متهم شده از سوي خانواده مرحوم عجميان، به سادگي شكايت كند و اتهامات عليه خود را رد نمايند، ولي از اين كار پرهيز كرد. چرا؟
به اين علت روشن كه فضاي سياسي و تبليغي بر همه امور غالب است. اتفاقا يكي از علل شكلگيري چنين فضاي مهآلودي، سرعت زياد براي صدور احكام متهمان و اعدامشدگان بود. همچنين پرهيز از رسيدگي علني نيز تبعات خاص خود را دارد، از جمله اينكه هر كس ميتواند ادعاهايي را مطرح كند. در چنين وضعي قرباني اصلي عدالت است. پروندهاي كه هم متهمان نسبت به حكم صادره اعتراض جدي دارند و هم اولياي دم معترض هستند، در حالي كه دو نفر اعدام و تعداد زيادي زندان و تبعيد شدهاند، نشاندهنده ايراد جدي در فرآيند عمومي كردن دادرسي در كشور است. با توجه به تاكيدات پياپي رياست قوه قضاييه در اهميت دادرسي علني براي تحقق عدالت، پيشنهاد ميشود در اسرع وقت و مطابق قانون اساسي، لايحه الزام به دادرسي علني جز در موارد بسيار استثنايي را در دستور كار تصويب قرار دهيد والا به زودي همه اطراف حاضر نزد قاضي، از حكم ناراضي خواهند بود.