ميراثي كه در عراق ثبت جهاني شد
ما هيچ، ما نگاه
قاسم آلكثير
زندگي هورنشينان در جنوب خوزستان و عراق سبكي مشترك از زيستِ بشري است كه در نوع خود در جهان كمنظير به حساب ميآيد. مردماني كه روي آب زندگي ميكنند و حيات اقتصادي آنها با آب و تالاب گره خورده است. به گونهاي كه حتي نام انواع ماهي را روي فرزندانشان اختيار ميكنند. مردمِ تالابنشين با استفاده از نيهايي كه در هور ميرويند براي خود خانه ميسازند. خانههايي از نِي كه روي آب شناورند. نامِ اين خانهها «مضيف» به معني محل ضيافت است. سازه مضيف ميانِ مردم هورنشينِ جنوب عراق و هورنشينانِ خوزستان مشترك است. پس از اينكه خطوطِ جغرافياي سياسي ميان مردمان خط كشيد و فاصله انداخت، بعضي از هورنشينان آن سوي خط و برخي اينسوي خط قرار گرفتند و يكي امتدادِ فرهنگِ ديگري بود. در سالهاي اخير ساخت مضيف رواج بيشتري در خوزستان پيدا كرد. به گونهاي كه اين سازه به عنوان ظرفيتي براي جذب گردشگر در استانهاي تهران، البرز، مشهد و ... نيز سراپا و ميزبانِ ميهمانان شد. عراق تمركزِ ويژهاي براي معرفي اين سازه به خرج داد. بهطوري كه سفارت عراق در تهران در نزديكي ميدانِ وليعصر روي ديوارِ سفارت از سه نقشِ برجسته، يكي را به مضيف اختصاص داده بود و يكي از عناصرِ معرفي عراق در كنارِ تمدن بابل و بينالحرمين را مضيف معرفي كرده است. از ديگر سو، بازسازي مضيف در لوكيشينهاي مهمِ اين كشور با هدفِ معرفي اين سازه از ديگر اقداماتِ عراقيها بود حتي برخي استانداران، نشستهاي دولت را گاهي به صورتِ نمادين در مضيف برپا ميكردند. همه اين رفتارها كاملا مهندسي شده و در راستاي توسعه گردشگري اين كشور بود. در مقابل در خوزستان سازه مضيف كه براي پذيرايي و استراحتِ گردشگران در پايگاه زيگورات چغازنبيل (شوش) برپا بود تخريب شد و مورد بيمهري متوليان ميراث فرهنگي خوزستان قرار گرفت. رفتارهايي ايلياتي از روي دگرستيزي و بيمسووليتي متوليان در خوزستان و وزارت ميراث فرهنگي باعث شد فرصتي كه براي جهاني شدنِ اين سازه ايجاد شده را از دست دهد. اكنون انتظار ميرود وزارت ميراث فرهنگي كه مديريت آن را يك خوزستاني عهدهدار است، نسبت به شوراي ثبت جهاني رسما اعتراض و درخواستِ ثبتِ مشترك مضيف به عنوانِ ميراثِ مشترك مردم عراق و ايران را به يونسكو اعلام كند. تاكنون وزارت ميراث فرهنگي و اداره كل ميراث فرهنگي خوزستان نسبت به ثبت جهاني مضيف به نام عراق هيچ واكنش اعتراضياي نداشتهاند. در واقع ما هيچ، ما نگاه...