رابرت سولو كه بود و چه ميراثي برجاي گذاشت؟
درگذشت «نظريه‌پرداز رشد»
رابرت سولو، اقتصاددان امريكايي و برنده جايزه نوبل اقتصاد در سن 99 سالگي درگذشت. او به خاطر فعاليت‌هاي ارزشمند خود در «اقتصاد رشد» در سال 1987 جايزه نوبل اقتصاد را به دست آورد. او دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد بود و طي دهه 50 تا ميانه دهه 90 ميلادي در دانشگاه معروف MIT تدريس مي‌كرد.
سولو علاوه بر دانشگاه، به عنوان عضوي از شوراي مشاوران اقتصادي (در زمان جان اف كندي) و در كميسيون حفظ درآمد رييس‌جمهور (در زمان ريچارد نيكسون) به دولت خدمت كرده است.
يكي از مهم‌ترين مفاهيمي كه سولو به آن شهرت دارد، ارزيابي نقش فناوري در اقتصاد را با اندازه‌گيري بهره‌وري آن باتوجه به نيروي كار و سرمايه ثابت به حساب مي‌آورد. اين مفهوم ريشه در مقاله‌اي در سال 1957 به نام «تغيير فني و عملكرد كل توليد» دارد.
براساس داده‌هاي توليد ناخالص ملي (GNP)، سولو به اين نتيجه رسيد كه نيمي از رشد كلي آن به دليل نيروي كار و سرمايه اتفاق افتاده است. تغييرات فني براي باقي‌مانده موارد است. اين همان نقطه عطفي بود كه اهميت بهره‌وري و دانش فني بر همگان آشكار شد.
براساس مدل ارايه شده به وسيله سولو «سرمايه‌هاي جديد نسبت به سرمايه‌هاي قديمي تاثير بيشتري روي رشد اقتصادي دارند.» زيرا سرمايه‌هاي جديد با استفاده از تكنولوژي‌هاي شناخته‌شده و موجود در سيستم توليد مي‌شود و مي‌تواند فرصت بيشتري براي رشد اقتصادي فراهم كند. اين مدل معتقد است كه «تكنولوژي شناخته‌شده در اقتصاد با گذشت زمان رشد مي‌كند و اين رشد پايدار خواهد بود. در نتيجه محصول اين تكنولوژي كه همان سرمايه‌هاي جديد است هم كارايي بيشتر و هم ارزش بالاتري دارد.»
او بعدا نظريه رشد را در سال 1970 و بازار كار به عنوان يك نهاد اجتماعي را در سال 1990 منتشر كرد. همكاري سولو با پل ساموئلسون ثمرات زيادي به همراه داشت و اين دو اقتصاددان با هم كار خود را روي نظريه رشد فون نويمان، نظريه سرمايه، برنامه‌ريزي خطي و منحني فيليپس انجام دادند.
ساموئلسون، برنده جايزه نوبل اقتصاد در 1970 كه دفترش در مجاورت او قرار داشت، سولو را «اقتصاددان كامل اقتصاد» توصيف مي‌كرد. او درباره سولو مي‌نويسد: «او همه چيز را به خوبي و با سهولت ظاهري انجام مي‌دهد. مردم از او مشاوره مي‌گيرند نه به اين دليل كه با ايدئولوژي التقاطي پساكينزي او موافق هستند، بلكه به اين دليل كه دانش و احترام او به شواهد باعث مي‌شود تا در كل نظرات او براي يك صندوق سرمايه‌گذاري مشترك ژاپني، يك خودروساز بزرگ، يك بانك فدرال رزرو منطقه‌اي و حتي كميته مشورتي علمي مفيد باشد.»
سولو بنيانگذار بنياد كورنو و مركز مطالعات اقتصادي كورنو است و بسياري از فعاليت‌هاي مطالعاتي خود را در اين مركز انجام داده است. هم‌اكنون بنياد كورنو يكي از مراكز مطالعاتي پيشگام در دنياست و يافته‌هاي تحقيقات اين مركز به عنوان مرجع براي مطالعات ديگر فعالان اقتصادي استفاده مي‌شود. رابرت سولو بعد از مرگ دوست و همكارش فرانكو موديلياني رياست موسسه اقتصاد براي صلح و امنيت را برعهده گرفت.
موفقيت دانشجوهايش طي اين سال‌ها سبب شد تا به عنوان بيست و سومين اقتصادداني كه توانسته اقتصاددانان اثرگذار و بزرگي را تربيت كند معرفي شود. از‌جمله مطرح‌ترين و موفق‌ترين دانشجويان سولو مي‌توان به پيتر دايموند اشاره كرد كه در سال ۲۰۱۰ نوبل اقتصاد را دريافت كرد. ديگر دانشجويان موفق و تاثيرگذار سولو مايكل روث شيلد، هالبرت وايت، چارلي بين و مايكل وودفورد هستند.
سولو در طول عمر كاري خود، 30 كتاب تاليف كرد و از اين نظر او را يكي از اثرگذارترين اقتصاددانان دنيا مي‌دانند. اين اقتصاددان نزديك به مكتب فكري «نئو كينزي» كه به شوخ طبعي نيز معروف بود در جايي گفته است: «همه كشورهاي فقير روزي ثروتمند مي‌شوند. هيچ نوع شواهدي وجود ندارد كه خدا خواسته تا ايالات‌متحده براي هميشه درآمد سرانه بيشتري از بقيه مردم جهان داشته باشد.»