همزمان با ترور كور فرمانده ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران
درگيريها ميان محور مقاومت و اسراييل تشديد شد
رويارويي اسراييل و ايران در سايه؟
ساناز نفیسی
محور مقاومت و نيروهاي رژيم اسراييل در شمال سرزمينهاي اشغالي دست به تبادل آتش زدند، گزارهاي كه نگرانيها از گسترش جنگ در خاورميانه و سرايت احتمالي درگيريها به لبنان و سوريه را افزايش داده است. وال استريت ژورنال با انتشار گزارشي ادعايي و به نقل از ارتش رژيم اسراييل مدعي تبادل آتش ميان حزبالله لبنان و اسراييل شد و در ادامه ادعا كرد كه يكي از گروههاي مقاومت در عراق مسووليت حمله هواپيماي بدون سرنشين به مواضع اسراييل را عهدهدار شده، پهپادي كه اين رژيم مدعي است آن را بر فراز بلنديهاي جولان رهگيري كرده است.
هراس از گشوده شدن جبهه شمال!
به ادعاي اين نشريه، افزايش تنشها پس از آن صورت گرفت كه رژيم اسراييل در يك حمله هوايي در سوريه، شهيد رضي موسوي، يكي از مقامهاي ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران را ترور كرد و به شهادت رساند. وال استريت ژورنال مدعي است كه اين ترور كور توسط اسراييل اجرايي شده هر چند اين رژيم
به واسطه پيامدهاي سنگين چنين ماجراجويي، مسووليت آن را برعهده نگرفته است. مقامهاي رسمي و بلندپايه ايران اعلام كردهاند كه اين ترور كور بيپاسخ نخواهد ماند. به ادعاي وال استريت ژورنال، تشديد خشونتها در امتداد مرزهاي شمالي اسراييل به اين نگراني دامن زده كه جنگ اسراييل با حماس در غزه ميتواند به يك رويارويي همهجانبه با حزبالله لبنان و طيفي از اعضاي محور مقاومت كه از حاميان ايران هستند در سراسر منطقه تبديل شود. اسراييل و حزبالله از زمان حمله حماس در 7 اكتبر تا به امروز تبادل آتش داشتهاند، اما به ادعاي والاستريت ژورنال، به واسطه فشارهاي بينالمللي، ازجمله تلاشهاي دولت بايدن، فعلا رويارويي مستقيم اتفاق نيفتاده است. گروهي از تحليلگران مدعياند كه رويارويي تمام عيار بين اسراييل و حزبالله ميتواند براي هر دو طرف پرهزينه باشد. حزبالله با دهها هزار جنگجوی آزمايش شده و زرادخانه موشك پيشرفته زنگ خطر جدي را براي رژيم اسراييل به صدا در آورده است. از همين رو مهار تنش و درگيريها بين اسراييل، حزبالله و ساير اعضاي محور مقاومت، يكي از اهداف ديپلماتيك اصلي دولت بايدن و ديگر دولتهاي غربي در طول جنگ جاري است. وال استريت ژورنال مدعي است كه دولت بايدن توانسته بنيامين نتانياهو، نخستوزير اسراييل را متقاعد كند تا فكر حمله پيشگيرانه عليه مواضع حزبالله را كنار بگذارد. با اين حال، برخي از مقامهاي ناشناس مدعي شدهاند كه عليرغم تلاشهاي ديپلماتيك دولت بايدن و متحدان ايالاتمتحده جهت مهار تنشها، رهبران اسراييل براي هرگونه ماجراجويي پرهزينه بيتاب شدهاند.
بني گانتز، يكي از اعضاي ارشد كابينه جنگي اسراييل، روز چهارشنبه مدعي شد: «كرنومتر براي راهحل ديپلماتيك در حال اتمام است. اگر جهان به حملات (ادعايي) از جانب حزبالله به شمال سرزمينهاي اشغالي پايان ندهد، ارتش اسراييل اين كار را انجام خواهد داد.» همزمان دانيل هاگاري سخنگوي ارتش اسراييل نيز ادعا كرد كه اين رژيم در حال پاسخ به آتش حزبالله است. درگيريهاي آرام در مرز سرزمينهاي اشغالي و لبنان به موازات تهاجم اسراييل به حماس در غزه در جريان است، اين در حالي است كه به ادعاي والاستريت ژورنال، اعضاي محور مقاومت، در سراسر منطقه، كنار حماس ايستادهاند، از جمله انصارالله يمن، كه كشتيهاي تجاري به مقصد اسراييل را در درياي سرخ هدف حملات خود قرار داده و مسير حياتي كشتيراني جهاني را از كار انداخته است.
ترور شهيد موسوي، مقام ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران، تنشها با متحدان ايران را افزايش داده است. سرلشكر حسين سلامي، فرمانده ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در سخنراني روز پنجشنبه خود در مراسم تشييع جنازه اين شهيد گفت كه سردار موسوي يكي از مهمترين رهبران سپاه بود و ايران «در زمان و مكان مناسب» انتقام خود را خواهد گرفت.
هزينههاي چك سفيد واشنگتن به اسراييل
افزايش تلفات غيرنظاميانان فلسطيني در جنگ اسراييل با حماس، درخواستها در امريكا براي اعمال محدوديت عليه رژيم اسراييل را افزايش داده است. سناتور برني سندرز در سخنراني خود گفت: «حقيقت اين است كه اگر پرسيدن به خوبي كار ميكرد، ما در موقعيت امروزي قرار نميگرفتيم. ايالات متحده براي سالهاي متمادي مبالغ قابلتوجهي را دراختيار اسراييل قرار داده اما امروز بايد اين چك سفيد امضا پس گرفته شود.» سندرز در ادامه گفت: «ايالات متحده اغلب از كمك نظامي به عنوان راهي براي دستيابي به اهداف سياستي خود استفاده كرده؛ براي تشويق اسراييل به پذيرش صلح يا كمك به بازدارندگي مخالفان امريكا در خاورميانه، اما اين تلاشها هميشه طبق برنامهريزي عمل نكردهاند.»
ناظران ميگويند، اسراييل در موقعيتي دشوار قرار دارد، با دشمناني كه خواهان ريشهكني اين بازيگر هستند. حمله حماس در 7 اكتبر بار ديگر اين واقعيت را نشان داد. رييسجمهوري امريكا كه مدعي است شرايط را درك ميكند، اين توان را دارد تا با جلب افكار عمومي اسراييل، رد خواستههاي امريكا براي نخستوزير اسراييل را از منظر سياسي پرهزينه كند. به ادعاي اين گروه، عكس چنين گزارهاي نيز صادق است: نخستوزير اسراييل ممكن است روياروي بايدن ايستاده و بگويد كه او معادلات منطقه را درك نميكند. نتانياهو شايد از اين طريق بتواند به لحاظ سياسي برد داشته باشد. از رونالد ريگان، رييسجمهوري اسبق امريكا تا جو بايدن، همه روساي جمهور ايالاتمتحده به دنبال همكاري استراتژيك با اسراييل بودهاند. البته همدلي سياسي و تاريخي نقشي كليدي در اين حمايت ايفا كرده، اما اين واقعيت نيز وجود دارد كه اين رابطه به نفع اسراييل نيست، بلكه در خدمت منافع ژئوپليتيكي امريكا است و به صنعت دفاعي ايالاتمتحده كمك بسياري كرده است. اسراييل فناوريهاي نظامي جديد را توسعه داده و به اشتراك گذاشته است. ايالاتمتحده جنگندههاي نظامي خود را در اسراييل مستقر كرده تا قدرت (ادعايي) خود را در خاورميانه نشان دهد، همزمان به گفته كارشناسان، دو بازيگر اطلاعات مشتركي دارند، زيرا نيروهايي كه اسراييل را تهديد ميكنند معمولا براي ايالاتمتحده نيز تهديد هستند.
بايدن و معماي غزه
بايدن اولين رييسجمهور امريكا است كه در زمان جنگ از سرزمينهاي اشغالي بازديد، از هدف اسراييل در غزه حمايت و بارها آتشبسهايي را كه توسط جامعه بينالملل حمايت ميشوند را رد كرده است.
با اين حال امروز بايدن به واسطه فشارهاي
اعمال شده در داخل امريكا و جهان تلاش دارد تا از اعتبار سياسياش نزد رهبران اسراييلي استفاده كند، گشايش كريدورهاي بشردوستانه و مناطق امن در غزه، تنظيم هدفگيري نظامي براي محدود كردن تلفات غيرنظاميان و آنگونه كه وال استريت ژورنال مدعي است جلوگيري از حمله پيشگيرانه اسراييل به حزبالله لبنان، بخشي از تلاشهاي ساكن كنوني كاخ سفيد است. در همين راستا برخي تحليلگران در گفتوگوي اختصاصي با وال استريت ژورنال مدعي شدهاند كه در شرايط كنوني رهبران اسراييل در برابر خواست ايالاتمتحده جهت بازدارندگي مقاومت ميكنند. همانگونه كه يكي از مقامهاي ارشد اين رژيم مدعي است، حتي اگر ايالاتمتحده به حمايت بيقيد و شرط خود از اسراييل پايان دهد، اين بازيگر با هر اهرمي كه دراختيار دارد به اين جنگ ادامه ميدهد، چراكه فعلا افكار عمومي اسراييليها خواهان تداوم جنگ است، اما در درازمدت، رهبران واشنگتن اين توان را دارند با تكيه بر اعتباري كه نزد اسراييليها
به دست آوردهاند، ميان منافع خود و اسراييل تعادلي كه امروز از ميان رفته را دوباره بازگردانند. در چنين شرايطي هر كدام از چهرههاي اسراييلي خواه نتانياهو يا هر نخستوزير ديگري اگر بخواهند در برابر خواست واشنگتن قرار بگيرند بايد بهاي مقاومت در برابر اولويت دولت امريكا را بپردازند. به ادعاي تحليلگران، واشنگتن اين توان را دارد تا با توسل به اهرمهاي استراتژيك خود، اولويتهاي ادعايي اسراييل در ارتباط با جنگ غزه را در راستاي منافعش بازتعريف كند.