علي ولي‌اللهي
فوتبال ايران در چند سال گذشته همواره اسير حواشي و جنجال بوده است. اين جنجال‌ها در يك‌سال و چند ماه گذشته و با آمدن مهدي تاج چند برابر شده است. به شكلي كه به نظر مي‌رسد از تحمل اهالي فوتبال خارج است. وضعيت تيم‌هاي ملي، جنجال‌هاي ليگ،حواله‌خودرو ، داوري و سقف قرارداد دست به دست هم دادند تا در آستانه جام ملت‌هاي آسيا وضعيت فوتبال كشور مناسب نباشد. در روزهاي گذشته با تعدادي از كارشناسان و قديمي‌هاي تيم ملي در مورد جام ملت‌هاي پيش رو و شانس يوزها با هدايت امير قلعه‌نويي گپ زديم اما در اين مورد چه كسي بهتر از محمد دادكان؟
بالاخره امروز فرصت شد با محمد دادكان يكي از بزرگان فوتبال ايران، كسي كه هم سابقه بازي در پرسپوليس و تيم ملي را دارد و هم خودش به عنوان رييس فدراسيون جام ملت‌ها را تجربه كرده گپ بزنيم. صحبت از شرايط تيم ملي شد و بعد بحث به سمت حواله‌هاي خودرو و سقف بودجه و مشكلات ديگر كشيده شد. بعد بحث به سمت ساخت استاديوم جديد رسيد و دادكان براي نخستين‌بار فاش كرد ايده ساخت ورزشگاه جديد در نزديكي مرقد امام ايده خودش و مرحوم هاشمي‌رفسنجاني بوده است! دادكان همچنين در مورد جام ملت‌ها گفت نتيجه‌اي غير از رسيدن ايران به فينال يك پسرفت به حساب مي‌آيد.
در آستانه جام ملت‌ها هستيم. شرايط فوتبال را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
شرايط فوتبال كشور همانند بقيه جاهاست. همه‌چيزمان به همه‌چيزمان مي‌آيد. الان قراردادهاي برخي بازيكنان هم منتشر شده است. آدم واقعا خجالت مي‌كشد. ۱۰۰ ميليارد به يك بازيكن مي‌دهند! برخي مديران پول مردم را برمي‌دارند و همين‌طور مي‌دهند به بازيكنان.
در مورد مسائل مالي بحث زياد است. از پاداش تيم ملي شروع كنيم. شما كه تيم را برديد جام جهاني چه پاداشي گرفتيد؟
يك عدد سمند گرفتيم. زمان آقاي خاتمي تيم رفت جام جهاني يك عدد سمند به هر كس داد. يك ماشين ايراني.
خود ماشين را دادند يا حواله؟
حواله داد به هر شخص.
به بازيكنان و كادر فني و مديران؟
به همه مديران نداد. جوري داد كه ما اين را تقسيم كرديم. به هر سه مدير يك ماشين رسيد.
در مورد پاداشي كه اين دوره در نظر گرفته شد ديدگاه‌تان چيست؟ حواله خودروي خارجي؟
اصلا كار متداولي نبوده است. كار بيهوده و گزافي بوده. هر كسي كه اين كار را كرده در هر مقامي آمد و تبعيض را در ورزش قائل شد و ورزش را ريخت به هم. دليلش اين است كه فساد فراگير است. آن كسي كه مي‌آيد حواله‌ها را مي‌دهد و يك نفر يكهو ۴۰ ميليارد، ۵۰ ميليارد به دست مي‌آورد تبعيض را در ورزش قائل مي‌شود. اين شخص نه ورزش را مي‌شناسد نه هيچ‌چيز ديگر را. آن فرد مي‌خواهد اسم در كند و موقعيت خودش را تثبيت كند. اين پول‌ها هم براي‌شان هيچ است. آنقدر فساد زياد است كه اين رقم‌ها جلويش هيچي نيست.
شما موافق نبوديد؟
اصلا و ابدا ! اگر مي‌خواستند بدهند يا پول مي‌دادند يا حواله ماشين داخلي. اين كارها يعني چه؟ بعد مديران فدراسيون هم بيايند حواله بگيرند؟
مديران حال حاضر فدراسيون مي‌گويند نگرفتيم؟
همه‌شان دروغ مي‌گويند؛ گرفتند. اين عدالت است؟
شما يكي از مديراني بوديد كه وقتي قانون وضع مي‌كرديد سفت و سخت مي‌ايستاديد و آن را اجرا مي‌كرديد. امسال فدراسيون قانون سقف بودجه گذاشت و از برخي تيم‌ها امتياز كسر شد و يكهو استيناف اين را بخشيد و حالا فوتبال به هم ريخته است.
اين كميته اخلاق، انضباطي و استيناف همه‌شان براي مردم سرگرمي درست كردند. مگر مي‌شود يك راي صادر شود و در جاي ديگر شكسته شود؟ يا يك مديري از كار بركنار شود و در جاي ديگر بيايد؟ مگر مي‌شود يكي بيايد ۶۰۰، ۷۰۰ ميليارد در فوتبال هزينه كند و كسي نيايد بپرسد؟ بروند وام‌هاي كلان از بانك بگيرند و بيايند خرج كنند؟ بعد چه كسي قرار است اين پول‌ها را پس بدهد؟ اينكه مي‌گويند فلان قدر امتياز كسر شد، بعد بخشيده شد، يا فلاني جريمه شد و اينها تمامش بدون استدلال است. فقط يك سرگرمي است. آن مدير بركنار مي‌شود بعد فدراسيون كه مي‌بيند آن مدير دارد عليه‌اش حرف مي‌زند مي‌آيد مي‌بخشدش و جريمه را 40 ميلياردي و 20 ميلياردي مي‌گيرد! روي چه ضوابطي آنها را محروم كردي و روي چه ضوابطي بخشيدي؟ چه اتفاقي افتاد بخشيدي؟ اين نان قرض دادن است.
يعني معتقديد كار اصولي انجام نشده است؟
اگر راجع به فوتبال و ورزش بخواهي بگويي خيلي فساد و زد و بند هست. كسي هم دنبالش نمي‌رود. همه اينها دروغ است. ما دنبال ريشه‌كن كردن فساد در كشور نيستيم. مديران ما خودشان فسادزا هستند. هيچ‌كس هم نمي‌تواند جلويش را بگيرد. آن كسي كه بخواهد راي بدهد و بررسي كند هم فاسد است. وگرنه مگر مي‌شود چند سال بيايي بگويي اينقدر خلاف هست و پول‌ها را مي‌دزدند و برخورد مي‌كنيم و رسيدگي مي‌شود؟ كو؟ رسيدگي شد؟ فقط آن كسي كه چند تا سكه داشت اسمش در رفت به عنوان سلطان سكه يا يكي ديگر شد سلطان دلار. ميلياردها دلار جابه‌جا مي‌شود هيچ‌كسي جابه‌جا نمي‌شود. همه هم صبح مي‌آيند، مي‌گويند حرفش را نزنيد و ننويسيد. يعني چه؟ اين فساد مثل سم داشتن جن‌هاست. داستانش را مي‌دانيد؟
نه! براي‌مان تعريف كنيد!
مي‌گويند قديم‌ها شايعه شد توي يك حمام جن دارد. شخصي صبح رفت آنجا و به مسوول حمام گفت مي‌خواهم ببينم اينجا واقعا جن دارد يا نه. رفت داخل و ديد يك نفر دارد حمام مي‌كند. به او گفت شنيدم اينجا جن دارد. نفر دوم گفت مشخصه جن چيست؟ آن فرد جواب داد مي‌گويند جن‌ها سم دارند! نفر دوم صابون را از روي پايش پاك كرد و گفت اين شكلي؟ آن مرد مي‌بيند طرف سم دارد و فرار مي‌كند بيرون و به مسوول حمام مي‌گويد آن داخل يك جن است. مسوول حمام مي‌پرسد از كجا فهميدي؟ آن مرد جواب مي‌دهد چون سم دارد! مسوول حمام پايش را مي‌آورد بالا و نشان مي‌دهد و مي‌گويد اين شكلي بود؟ آن مرد مي‌بيند مسوول حمام هم سم دارد و غش مي‌كند! اين حكايت وضعيت فساد است. شما مي‌خواهي چه كسي را بگيري و چه كسي را رسوا كني؟ اين مملكت شده مال يك عده خاص كه بيايند و بخورند و خانواده‌شان را بفرستند خارج از كشور. خدابيامرزد آقاي كافي را. در يكي از نوارهايش مي‌گويد آنقدري كه شعار دين مي‌دهيم دين داريم؟ سال ۱۳۵۱. آن موقع آقاي كافي به مومنين و به ويژه روحانيت گفت اينقدر كه از دين مي‌گوييد خودتان پايبند هستيد؟ حالا واقعا امروز آنقدر كه شعار مي‌دهيم دين داريم؟ كارهاي خلاف خودمان را پشت دين قايم مي‌كنيم. شما ببين امروز ورزش به كجا رسيده؟ اين همه ورزشكار و قهرمان ملي ترك وطن كردند. مهاجرت كردند يا پناهنده شدند. علت چيست؟ همين تبعيض‌ها! شما آقاي مسوول مگر مال پدر و مادرت هست كه بذل و بخشش مي‌كني؟ حواله ماشين ۵۰، ۶۰ ميلياردي؟! اگر مي‌دهي به همه بده. شما به يكي مي‌دهي به يكي نمي‌دهي بعد مي‌گويي چرا ورزشكار اعتراض مي‌كند؟ او اعتراض نكند پس چه كسي اعتراض كند؟ قهرمان ملي و المپيك دست و پا و زانوانش را داده خب به او هم بده. وقتي به يك گروه مي‌دهي و به ديگري نمي‌دهي اين ايجاد فساد است. يك اصولي را بگذار و بگو اين مراتب طي شد ما مي‌دهيم. كسي توي ورزش ايجاد شوق و انگيزه نمي‌كند. فقط داريم وصله مي‌كنيم. آقا سرود ملي بخوان بهت كادو مي‌دهم يا فلان كار را بكن پاداش مي‌دهم. مال ملت بدبخت است كه صبح تا شب دارد دنبال تخم‌مرغ و گوشت مي‌دود را برمي‌داري به يكي مي‌دهي به ديگري نمي‌دهي! چرا دولت آقاي خاتمي نداد؟ ما هم عضو كادر بوديم. دولت ايشان به هر كس يك ماشين داخلي سمند داد. به مديران هم يك‌سوم داد.
قيمتش چند بود؟
۱۳ ميليون. نرخ امروزش ۶۰۰، ۷۰۰ ميليون است. آن وقت به آن بازيكناني كه يك دوره به اردو دعوت شده بودند يك‌سوم ماشين را داديم. به بازيكنان ذخيره يك دوم و فقط به بازيكنان فيكس ماشين كامل رسيد. حالا شما مي‌آيي به همه حواله مي‌دهي به مديران هم مي‌دهي؟ از خودت مي‌دهي؟ ايجاد فساد از مسوولان رده بالاست. پرسنلي كه توي يك اداره هستند اگر مديرش فاسد نباشد خودش فساد نمي‌كند.
جام ملت‌ها در پيش است؛ نتيجه را چطور پيش‌بيني مي‌كنيد؟
هر ايراني دوست دارد تيم ملي كشورش موفق باشد. منم بالطبع اين موفقيت برايم آرزو است. ولي اگر تيم ملي برود سوم هم بشود ارزش ندارد.
چرا؟
چون ۱۹ سال پيش تيم ملي در پكن سوم شده است. بعد از آن تيم ملي هيچ عنواني به دست نياورده. اگر نرود فينال يعني پيشرفتي نكرديم. پس همه منتظرند اين رتبه بهتر شود. دوم شود يا اول.
به نظر شما مي‌رويم فينال؟
سخت است؛ ولي يك چيز مهمي اين وسط هست. اينكه مردم ديگر دنبال فوتبال ملي و نتايجش نيستند. برگرد به آن دوره و ببين تيم ملي بازي داشت مردم چه كار مي‌كردند. شما ببينيد الان چند نفر مي‌روند استاديوم براي تيم ملي؟ آن حيثيت تيم ملي رفته زير سوال. بعد از بازي ايران و انگليس و ايران و امريكا در جام جهاني وقتي توي خيابان بودم، ديدم مردم از باخت ايران شادي كردند و اين يعني بايد برويم ببينيم چه كرده‌ايم با اين مردم؟ ايران باخته مردم آمدند توي خيابان و بوق زدند. يك نفر رفت در اين مدت مساله را موشكافي كند و ببيند علت چيست؟ ما با اين ملت چه كرديم؟ در حالي كه مربي را عوض كرده بوديم و رييس فدراسيون قول داده بود كه دليل عوض كردن مربي و آوردن كي‌روش اين است كه آن دو بازي حساس را نبازيم. هر دو تا را هم باختيم. حالا باختي. عيبي ندارد. فوتبال برد و باخت دارد. شما بگو چه كار كردي كه مردم از باخت خوشحال شدند؟ مردم با باخت تيم ملي گريه مي‌كردند. دل‌تان نمي‌سوزد؟ در همه زمينه‌ها همين است. فوتبال يكيش است. چه كسي آمده ببيند ما در حال پيشرفتيم يا پسرفت؟ وزير ورزش قبلي وقتي وزير شد توي يك برنامه تلويزيوني گفت آرزو دارم زمين‌هاي آسفالت اطراف استاديوم آزادي و پاركينگ‌ها را خط‌كشي كنم تا مردم واليبال و بسكتبال بازي كنند! شما ببينيد آمال وزير ورزش ما چه بود! آرزويش ساخت استاديوم نيست.
در مورد ساخت استاديوم هم مي‌خواستم از شما بپرسم آقاي دكتر.
من وظيفه دارم بگويم. اگر اطرافيان آقاي هاشمي‌رفسنجاني دفاع نكردند من دفاع مي‌كنم. اينكه مي‌گويند الان استاديوم 80-70 هزار نفري بسازيم مربوط به گذشته است. اين پيشنهاد من بود به عنوان مسوول معاون دانشگاه آزاد به آقاي رفسنجاني در سال ۹۴. تمام اسنادش هست. حتي من دوست داشتم بچه‌هاي ايشان بيايند از اين موضوع دفاع كنند. جلسه برگزار كرديم. حاج حسن آقاي خميني گفت در شهر آفتاب من زمين مي‌دهم شما بياييد بسازيد. اسمش را هم تعيين كرديم. يادگار حضرت امام دانشگاه آزاد اسلامي! جلساتش برگزار شد. آقاي هاشمي هم همان موقع مصاحبه كرد. خدا رحمتش كند، روحش شاد. ايشان گفت پيشنهادي شده كه ما بياييم استاديوم بسازيم. ايشان گفت چند ده سال از انقلاب گذشته هنوز همه مي‌گويند آزادي آزادي! ما هم قبول كرديم و با جلساتي كه داشتيم اين كار را انجام مي‌دهيم.
بعد چه شد؟
آن موقع معاون عمراني دانشگاه آقاي محسن هاشمي بود. رفتيم چند جلسه با حاج حسن آقا و آقاي دكتر ميرزاده رييس دانشگاه گذاشتيم. زمين را ديديم و امكانات را سنجيديم. منابع مالي‌اش كجا بود؟ مي‌خواستند ساختمان‌هاي بلااستفاده دانشگاه را بفروشند براي ساخت استاديوم. بعدش آمدند گفتند اينها وقف است و حق فروش نداريد و آنقدر سنگ انداختند جلوي پاي آقاي هاشمي كه ايشان فوت كرد و كار روي زمين ماند. فرزندان آقاي هاشمي كه دارند خاطرات ايشان را مي‌نويسند به اين داستان اشاره كنند. كارش انجام شده بود. الان هم همان را دارند پيگيري مي‌كنند. اين ايده مال آقاي هاشمي بود به پيشنهاد معاونت دانشگاه آزاد. حاج حسن هم گفت زمين مجاني مي‌دهم. حالا مي‌گويند اين آبروي جمهوري اسلامي است و بايد استاديوم بسازيم. خب 8 سال پيش هم آبروي كشور بود. اگر سنگ‌اندازي نمي‌كردند تا الان ساخته شده بود. ( به مساله ساخت استادیوم در سال 94 در یادداشت امروز آقای محسن هاشمی در « اعتماد» اشاره شده‌است. )
از جام ملت‌هاي ۲۰۰۴ خاطره‌اي داريد؟
خاطره‌ام اين است كه داور در آن بازي ايران و چين در پكن جوري سوت زد كه بعدش از مسابقات اخراج و محروم شد. خطاي روي علي كريمي پنالتي بود ولي داور سه متر آورد بيرون! ستار زارع هم اخراج شد و ما در پنالتي باختيم. ما در آن مسابقات هم گروه ژاپن بوديم كه در نهايت قهرمان شد ولي ما در گروهي با ژاپن مساوي كرديم. داور جلوي فيناليست شدن ما را گرفت.
با يحيي صحبت كرديد كه چرا پنالتي را آن شكلي زد؟
او در بوسان توپش را گل كرد و ما قهرمان شديم. ولي در چين گلر دستش را خواند. بعد از مسابقه با او صحبت كردم ولي بلافاصله ما با بحرين بازي داشتيم و آن بازي هم خيلي مهم بود. ايران قبل از اينكه ما فوتبال را بگيريم به بحرين باخته بود و اين برد خيلي اهميت داشت. تمركز كرديم روي برد اين تيم. همه مردم هم مي‌دانستند كه مقام سومي خيلي خوب بود. آقاي خاتمي هم بعد از مسابقه به ما پيام داد كه با توجه به اينكه حق شما بود به فينال برويد اما حق‌تان را گرفتند به شما تبريك مي‌گويم.
شرايط فوتبال مثل بقيه جاهاي كشور است. همه‌چيزمان به همه‌چيزمان مي‌آيد
دادن حواله خودروي چند ده ميلياردي به بازيكنان تبعيض‌آميز و فسادزاست
مديران فدراسيون هم حواله خودروي لاكچري گرفتند
ما كه رفتيم جام جهاني از خاتمي حواله سمند گرفتيم
چرا يك تيم را جريمه كرديد و اگر جريمه كرديد چرا بخشيديد؟ كميته اخلاق و انضباطي و استيناف براي سرگرم كردن مردم است
در ورزش ما فساد و زد و بند زياد شده است
موفقيت تيم ملي در جام ملت‌هاي آسيا رسيدن به فينال است
با اين مردم چه كرديد كه بعد از باخت تيم ملي مقابل امريكا آمدند توي خيابان بوق زدند؟
در سال 94 ايده ساخت ورزشگاه در شهر آفتاب را به هاشمي‌رفسنجاني دادم و قرار شد كار انجام شود. سيد حسن خميني هم زمينش را رايگان داد