«طومار دادخواهي» ساكنين و كسبه اهالي ري خطاب به روساي سه قوه درباره تعطيلي ۸ ماهه مركز شهر
توقف شور زندگي در شهر ۸ هزار ساله « ری»
گروه اجتماعي| ساماندهي ميدان شهرري طي دو فاز «طراحي المان» و «احداث پياده‌راه در خيابان فداييان اسلام»؛ اينها نام دو پروژه‌اي است كه از حدود يك‌سال پيش زندگي را براي اهالي شهر تاريخي چسبيده به پايتخت يعني «ري» سخت كرده و به نظر مي‌آيد اين «توقف زندگي و كسب‌وكار» قرار نيست به سرانجام برسد. كار تا جايي پيش رفته كه اهالي اين منطقه در طوماري كه با امضاي چند صدنفر از ساكنين منطقه، بازاريان و تشكل‌هاي شهري رسيده، خطاب به روساي قوه مقننه، قضاييه و چندين نهاد ناظر و قضايي خواستار برخورد با عاملان و يافتن راهي براي از سرگيري شور زندگي در اين منطقه شدند. بررسي اخبار مرتبط با اين پروژه نشان مي‌دهد كه حتي بر اساس آنچه مسوولان وعده داده بودند، حالا بايد اين پروژه به سرانجام مي‌رسيد، اما گويا ماه به ماه نهايي شدن اين پروژه به تاخير مي‌افتد و زمان‌هاي تازه‌اي به عنوان تاريخ پايان پروژه معرفي مي‌شود. «اعتماد» پس از تماس اهالي اين منطقه با روزنامه و درخواست پيگيري اين موضوع و همچنين دريافت نسخه‌اي از اين طومار در تماس با مقامات مرتبط در حوزه شهري خواستار پاسخ اين مسوولان شد، اما شهرداري منطقه ۲۰ ماجرا را به سازمان زيباسازي نسبت مي‌دهد و زيباسازي هم معاونت خدمات شهرداري را مسوول مي‌داند و اين سيكل همين‌طور ادامه پيدا مي‌كند بي‌آنكه پاسخي شفاف در اين‌بار به شهروندان و منتقدان چنين پروژه‌اي ارايه شود. ماجرا اما دقيقا چيست و منتقدان و اهالي ملك ري چه مي‌گويند؟
ماجراي پروژه‌اي خبرساز كه شهر را قفل كرده است
جست‌وجويي ساده در اخبار مربوط به شهرري، بحث درباره يك پروژه را برجسته مي‌كند و حالا نزديك به يك‌سال است كه هفته‌اي نيست نقد و نظري درباره مركز قفل شده اين شهر منتشر نشود؛ موضوعي كه حتي بسياري از كارشناسان حوزه شهري و مسوولان نزديك به تيم مديريت كنوني هم نسبت به آن نقد دارند و مي‌گويند چنين پروژه‌اي چندان اولويت ندارد و حالا كه به مرحله اجرا رسيده نبايد اينقدر طول مي‌كشيد. به عنوان مثال در ارديبهشت ۱۴۰۲ رسانه‌هاي محلي از آغاز «بازآفريني و بازپيرايي در اطراف حرم عبدالعظيم(ع)» نوشتند و مدعي شدند كه «ميدان شهرري سامان مي‌گيرد.» همان زمان رييس شوراي شهرستان ري با اشاره به آغاز عمليات اجرايي بازآفريني و بازپيرايي در اطراف حرم عبدالعظيم(ع) گفته بود كه ساماندهي ميدان شهرري طي دو فاز «طراحي المان» و «احداث پياده‌راه در خيابان فداييان اسلام» اجرا مي‌شود و درباره روند آن گفته بود: «بازآفريني و بازپيرايي ميدان شهرري را به عنوان يك كارويژه در دستور كار قرار داريم و از ابتداي سال 1401 اين طرح در سازمان زيباسازي شهرداري تهران به مطالعه گذاشته شد. اساتيد معتبري در حوزه معماري و شهرسازي اهتمام ويژه به اين طرح داشتند و در نهايت يك طرح بسيار فاخر طراحي شد و جلسه تبيين و بازديدهاي ميداني انجام و تذكرات نسبت به اصلاح طرح ارايه شد.» جعفر شربياني، رييس شوراي اسلامي شهرستان ري درباره ديگر جزييات هم به فارس گفته بود كه «فاز اول مربوط به خود ميدان و المان داخل ميدان است كه كارگاه آن تجهيز شده و عمليات اجرايي آن نيز شروع شده است. فراخوان نيز اعلام شده تا يكي از بهترين طرح‌هايي كه متناسب با تاريخ باستاني و سبقه مذهبي ري دارد به عنوان المان انتخاب شود. در اين طرح يك پيشخوان از ابتداي خيابان فداييان اسلام در ميدان شهرري تا مقابل بيمارستان فيروزآبادي به صورت شيب‌دار اجرا مي‌شود و ادغام پارك زكرياي رازي نيز در اين پيشخوان به عنوان فضاسازي شهري و فاخر انجام خواهد شد.» نكته مهم اين بحث اما ماجراي ترافيكي و قفل شدن شهر است كه همان موقع هم محل بحث بود، اما مسوولان مدعي بودند كه مساله‌ساز نخواهد شد. به عنوان مثال شربياني پيش‌تر در اين باره گفته بود: «در اين طرح كمترين مداخله ترافيكي را داريم و احداث زيرگذر كنسل شده است و فقط به لحاظ كالبدي بازآفريني و بازپيرايي انجام مي‌شود و اين محدوده يك مكان براي برگزاري اجتماعات مذهبي، ملي، جشن‌ها و مراسمات شهرستان نيز خواهد بود. طرح پياده‌راه از ميدان ساعي تا ميدان مدرس توسط سازمان زيباسازي براي اجرا آماده شده و تامين اعتبار نيز صورت گرفته و در مرحله پاياني انتخاب پيمانكار است و در اين طرح از معارضات آب قنات هم در فضاسازي استفاده خواهد شد.» بيش از ۸ ماه از زمان چنين اظهاراتي گذشته اما همچنان اين موضوع نه تنها به سرانجام نرسيده كه شرايط بغرنجي براي كسبه و اهالي اين منطقه ايجاد كرده است.
«طومار دادخواهي» اهالي «قبله تهران»
اهالي ملك ري كه به «قبله تهران» هم معروف است در طوماري بزرگ با هزاران امضا خطاب به مسوولان مملكت نسبت به آنچه «نابخردي شهرداري تهران» عنوان كردند، خواستار كمك به رفع موضوع و برخورد با متخلفان شدند. در بخشي از اين نامه و طومار كه به امضاي هزاران تن از ساكنين و كسبه اهالي ملك ري رسيده است و نسخه‌اي از آن هم براي خبرنگار «اعتماد» ارسال شده از رييس‌جمهوري، رييس قوه قضاييه، سازمان بازرسي كل كشور و ديوان عدالت اداري خواسته شده جلوي نابخردي مسوولان در بستن اصلي‌ترين خيابان مركزي ري كه منجر به ايجاد مشكلات فراواني شده، گرفته شود. اهالي همچنين در اين باره به «اعتماد» مي‌گويند: «سد تردد در نتيجه اين شرايط و پروژه باعث ترافيكي هميشگي و طاقت‌فرسا براي ساكنين ري شده كه رونق كسب را هم از اين منطقه مركزي اين شهر8 هزار ساله گرفته است.» يكي از كسبه بازار ري درباره اين شرايط به «اعتماد» مي‌گويد: «آقاي زاكاني به بهانه سنگفرش و پياده‌راه‌سازي حدود شش ماه است ميدان اصلي ري را بسته و جلوي تردد مردم از خيابان 24متري را گرفته است. او به جاي پاسخگويي مسوولانه با حضور در مسجد بهانه‌هاي مختلفي آورده و پروژه يك هفتگي را هفت ماهه ساخته است.» خلاصه اعتراض و نقد ساكنان و كسبه اين منطقه به اين صورت است كه «حدود ۷ ماه از محصور شدن ميدان شهرري به منظور حذف المان نامناسب ميدان و اجراي پروژه‌اي به منظور بهسازي و زيباسازي اين ميدان و تحمل شلوغي، خاك و محدوديت رفت‌وآمد توسط مردم مي‌گذرد، اما هنوز نه تنها به سرانجام نرسيده كه همچنان مشكلات پابرجاست و روز‌به‌روز هم بيشتر مي‌شود.» اين توضيحات در حالي است كه اهالي حتي به نتيجه رونمايي‌شده هم به شدت نقد دارند و مي‌گويند نه تنها تحولي ايجاد نشده و زيبايي‌اي رخ نداده كه همچنان هم مشكلات پابرجاست.
عذرخواهي ديرهنگام؟
اگرچه انتقادات به اين پروژه از ماه‌ها پيش و حتي قبل از آغاز ساخت آغاز شده بود و اهالي پيش‌بيني اين شرايط را داشتند، اما مسوولان شهرداري چندان توجهي به اين انتقادات نداشتند و كار به جايي كشيده شد كه به تازگي يك عضو شوراي شهر تهران از مردم شهرري براي پروژه عذرخواهي كرد؛ عذرخواهي‌اي كه از نگاه بسياري از اهالي ديرهنگام و غيرسازنده است. براساس گزارش خبر تسنيم، هفته پيش جلسه ديدار مردمي اصناف خيابان شهيد بيات (24 متري) شهرري با اعضاي شوراي شهر تهران و شهردار منطقه 20 در مسجد اميرالمومنين(ع) برگزار شد كه در آن بحث اين پروژه هم بارها از زبان اهالي و مسوولان مطرح شد. در اين جلسه يكي از زنان حاضر در برنامه از عدم پيش‌بيني خط اتوبوسراني و تاكسي در محدوده ميدان شهرري و خيابان بيات گلايه كرد و گفت: مردم اين منطقه به واسطه ترافيك موجود در ميدان شهرري و خيابان بيات و نيز نياز به حمل‌ونقل ارزان، بيش از هر چيز به خط اتوبوسراني نياز دارند و حذف اين خدمت شايسته نيست. علاوه بر اين يكي ديگر از اهالي ابتداي خيابان بيات از تجمع معتادان متجاهر و دستفروشان اجناس دست دوم در بخشي از پياده‌راه گلايه داشت و افزود: هنوز طرح پياده‌راه تكميل نشده، اما شاهديم كه افراد معلوم‌الحال و مستعمل‌فروش كه اغلب در ميان آنها سارق و خرده‌فروش مواد مخدر نيز هست، در اين پياده‌راه بساط مي‌كنند و بخش زيادي از پياده‌راه را اشغال كردند. نماينده كسبه ميدان حضرت عبدالعظيم نيز در اين ديدار از عدم تردد خودروها در ميدان گلايه كرد و گفت: به نظر مي‌رسد با سنگفرش شدن كامل ميدان امكان ورود خودروها وجود نداشته باشد، لذا به واسطه نبود دسترسي مناسب اگر اين دسترسي محدود شود، مشتريان براي خريد از اين منطقه تمايل كمتري خواهند داشت. در ادامه همچنين غلامرضا شنگي، شهردار منطقه گفته كه «در حال حاضر اين پروژه در مراحل پاياني قرار دارد و بر اساس وعده سازمان زيباسازي شهرداري تهران تا دهه فجر افتتاح خواهد شد.» علاوه بر اين جعفر شربياني، عضو شورا هم در اين جلسه گفت: «از طرف مديريت شهري تهران از مردم شريف شهرري، كسبه 24 متري و تمامي كساني كه اجراي اين پروژه موجب ايجاد نارضايتي براي آنها شده است، عذرخواهي مي‌كنم. اين پروژه با هدف خدمات‌رساني بهتر به مردم آغاز شد، اما در اجرا موجب بروز مشكلاتي براي كسبه و اهالي شد كه تلاش كرديم در حين كار رضايت مردم را كسب كنيم.»
خبرنگار «اعتماد» در تماس با مسوولان شهرداري تهران، سازمان زيباسازي، شهرداري منطقه ۲۰ تهران و ديگر مسوولان منطقه تلاش كرده كه پاسخ اين مسوولان را هم پوشش دهد، اما تا لحظه تنظيم اين گزارش مسوول و نهادي حاضر به پذيرش مسووليت در اين زمينه نشده و حتي نهادهاي مختلف پرونده و پروژه را به ديگر نهادها نسبت مي‌دهند.