گروه اقتصادي
ورود كاميون‌هاي ايراني به خاك اروپا از خرداد ماه سال جاري با بحران «عدم صدور ويزا» براي رانندگان به مانع بزرگي برخورده، اما با گذشت نزديك به 8 ماه اين بحران همچنان پابرجاست و هيچ كشور اروپايي به رانندگان ترانزيتي ايران ويزا نمي‌دهد. رانندگان ترانزيت مي‌گويند كه گاهي براي اخذ ويزاي ترانزيت اروپا حتي 11 ماه يا بيشتر در نوبت اخذ ويزا هستند و گروهي از رانندگان نيز به سمت كشور روسيه رفته‌اند و با اخذ ويزاي روسيه امرار معاش مي‌كنند.
سهم ترانزيت كالا در حمل و نقل بين‌المللي حالا با اين اتفاق به دست تركيه، گرجستان و يونان افتاده است. اتفاقي كه به گفته جمعي از رانندگان ناوگان حمل كالا، «حمل و نقل بين‌المللي و ترانزيت ايران را در معرض خطر نابودي» قرار داده است.
اين رانندگان در مهر ماه امسال در نامه‌اي به سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي كه متولي اين حوزه است از جولان دلالان در سفارتخانه‌ها براي اخذ ويزا انتقاد و عنوان كرده بودند كه «بدون حضور دلالان نمي‌توان از سفارتخانه‌ها ويزا گرفت حتي ويزاي كشورهايي كه با ايران روابط بهتري دارند مانند روسيه و بلاروس هم به صورت مستقيم توسط شركت‌ها گرفته نمي‌شود و حتما بايد توسط دلالان ويزا اقدام شود.»
ترانزيت ايران زمينگير شده است
در اين باره، رييس هيات‌مديره فدراسيون حمل و نقل و لجستيك ايران نيز مي‌گويد به دليل طولاني شدن صف انتظار و عدم صدور ويزا براي كشورهاي اروپايي، كاميون‌هاي ترانزيتي زمينگير شده‌اند و كاميون‌هاي ترك جاي كاميون‌هاي ايراني در مسيرهاي اروپايي را گرفته‌اند و بار ترانزيتي در مسير اروپا با كاميون‌هاي تركيه جابه‌جا مي‌شوند.
طي ۶ ماه گذشته مشكلات بسياري براي رانندگان ترانزيتي ايراني ايجاد شده كه بزرگ‌ترين آنها عدم صدور ويزا براي رانندگان بوده. مذاكراتي نيز براي حل اين مشكل در كشور آلمان برگزار شد و سفارت آلمان وعده داده بود كه بعد از بررسي‌ها، ارايه ويزا به متقاضيان اطلاع داده مي‌شود. اما به گفته علي محمودي‌سراي، رييس هيات‌مديره فدراسيون حمل و نقل و لجستيك «در حال حاضر كاميون‌هاي ايراني امكان ورود به كشور آلمان را ندارند و ويزايي براي رانندگان ايراني صادر نمي‌شود.»
ايتاليا هم ديگر ويزا نمي‌دهد
پيش از اين گفته مي‌شد كه «فقط كشور ايتاليا به رانندگان ايراني ويزا مي‌دهد»، اما رييس فدراسيون لجستيك ايران مي‌گويد كه «رانندگان براي ورود به كشور ايتاليا هم با دشواري‌هايي مواجه هستند، پيش از اين با هماهنگي‌هاي انجام شده در هفته براي ٢٠ راننده ويزا صادر مي‌كردند. اما در حال حاضر شركت‌هاي حمل و نقل نسبت به ثبت‌نام رانندگان اقدام مي‌كنند و در صورت موافقت براي صدور ويزا از سفارت ايتاليا با رانندگان تماس گرفته مي‌شود. اما مدتي است كه سفارت ايتاليا هم با رانندگان تماس نمي‌گيرد.»
رييس هيات مديره فدراسيون حمل و نقل و لجستيك ايران با بيان اينكه مدت زمان بررسي‌ها براي صدور ويزا به رانندگان ايراني در سفارت ايتاليا هم طولاني شده و مكانيسم بررسي تقاضاها تغيير كرده، گفته است: «اين سختگيريها اخيرا اعمال شده و احتمالا مقررات سفارت ايتاليا براي ويزا به رانندگان ايراني شبيه مقررات سفارت آلمان شود.»
محمودي‌سراي افزود: «از طريق اتاق ايران- ايتاليا در تلاش هستيم كه سختگيري‌هاي سفارت آلمان در سفارت ايتاليا اعمال نشود. البته ايتاليا تاكنون اعلام نكرده است كه صدور ويزا را متوقف مي‌كند، اما هر چند گذرنامه‌ها را جمع‌آوري مي‌كنند و پاسخي هم نمي‌دهند.»
كاميون‌هاي ترك جاي ايراني‌ها را گرفتند
وضعيت به گونه‌اي شده كه آلمان ديگر هيچ ويزايي براي رانندگان ايراني صادر نمي‌كند و براي ويزاي ايتاليا حداقل زمان انتظار سه ماه است و حالا كاميون‌ها و رانندگان تركيه‌اي، برنده اين وضعيت هستند. در نبود امكان ورود به كشورهاي اروپايي براي رانندگان ترانزيتي، حالا كاميون‌هاي تركيه‌اي، مسيرهايي كه پيش از اين در دست ايراني‌ها بود را پر كرده‌اند.
رييس هيات‌مديره فدراسيون حمل و نقل و لجستيك ايران مي‌گويد: «به دليل طولاني شدن صف انتظار و عدم صدور ويزا براي كشورهاي اروپايي، كاميون‌هاي ترانزيتي زمينگير شده‌اند و كاميون‌هاي ترك جاي كاميون‌هاي ايراني در مسيرهاي اروپايي را گرفته‌اند و بار ترانزيتي در مسير اروپا با كاميون‌هاي تركيه جابه‌جا مي‌شوند.»
به گفته آقاي محمودي‌سراي، «كاميون‌هايي كه قبل از اين سختگيريها در مسير اروپا تردد داشتند امروز به ندرت در مسير روسيه فعاليت مي‌كنند آن هم فقط كاميون‌هاي يخچال‌دار، اما مسير جايگزين براي كاميون‌هاي ترانزيتي مسير اروپا محسوب نمي‌شود و رانندگان كاميون‌هاي ترانزيتي مسير اروپا به مرور خانه‌نشين مي‌شوند، آنهايي كه از قبل ويزا داشتند هنوز در حال تردد هستند، اما ويزاي آنها هم منقضي خواهد شد و به مشكل برمي‌خورند.»
پوشش بيمه‌اي وجود ندارد
تنها مشكل رانندگان ايراني موضوع ويزا نيست و مشكل ديگر بحث بيمه سبز است. در اين باره نيز گفته مي‌شود كه از حدود ٣ ماه گذشته، تحريم‌ها درباره بيمه سبز براي كاميون‌هاي ايراني به اجرا رسيده، هر چند بيمه از مدت‌ها قبل تحريم شده بود اما از سه ماه پيش اعمال اين تحريم‌ها به مرحله اجرا رسيده است. اين در حالي است كه آبان ماه امسال بيمه مركزي ايران عنوان كرده بود كه «در جهت رفع اين مشكل اقدام كرده و يكي از اقداماتي كه در اين زمينه صورت گرفته، «انتقال مسووليت‌ها به دفتر ايراني كارت سبز» بوده است.»
دلالان به سه برابر قيمت بيمه مي‌فروشند
بدون داشتن بيمه سبز معتبر به هيچ وجه امكان تردد در كشورهاي اروپايي وجود ندارد و به همين دليل پاي دلالان به اين كار باز شده است. رييس هيات‌مديره فدراسيون حمل و نقل و لجستيك ايران در اين باره گفته است: «در حال حاضر كاميون‌هاي ايراني از طريق واسطه‌گران و دلالان در مرز بلغارستان با سه برابر قيمت بيمه مي‌شوند. براي مثال در شرايطي كه قيمت بيمه هزار دلار است، اين دلالان با ٣ هزار دلار بيمه مي‌كنند و مجبوريم براي بيمه ٣ هزار دلار بپردازيم.»