در سال گذشته سهم اقلام خوراكي از هزينه سالانه يك خانوار تهراني شهري نسبت به سال ۱۴۰۰ افزايش يافته است. همچنين، «مسكن» و «گوشت» به ترتيب بالاترين سهم را از هزينه غيرخوراكي و خوراكي اين خانوار‌ها در سال ۱۴۰۱ به خود اختصاص داده‌اند.
به گزارش اكوايران، يكي از شاخص‌هايي كه مي‌تواند به‌طور نسبي به افزايش درك ما از سطح رفاه خانوار‌هاي كشور كمك كند، سهم انواع كالاها از هزينه سالانه خانوار‌هاست.داده‌هاي مركز آمار نشان مي‌دهد كه در سال گذشته، يك خانوار تهراني شهرنشين در طول يك‌سال بيش از ۷۰ درصد از درآمد خود را صرف خريد اقلام غيرخوراكي و خدمات كرده است. همچنين، سهم خوراكي‌ها از كل هزينه اين خانوار‌ها در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۰ افزايش يافته است.
از ميان انواع كالا‌هاي خوراكي «گوشت» و از ميان همه اقلام غيرخوراكي «مسكن» بالاترين سهم از هزينه را در يك خانوار شهرنشين تهراني در سال گذشته داشته است.
ردپاي تورم در افزايش هزينه‌هاي خوراكي پايتخت‌نشينان
به‌طور كلي، در سطوح درآمدي پايين‌تر خانوار‌ها ناگزيرند تا بخش بيشتري از درآمد خود را به رفع نياز‌هاي غذايي تخصيص دهند و در نهايت سهم كمتري از اين درآمد به منظور خريداري كالا‌هاي غيرخوراكي و خدمات براي آنها باقي مي‌ماند. اين در حالي است كه در سطوح درآمدي بالاتر، علاوه بر مواد خوراكي اقلام غيرخوراكي نيز سهم بالايي از هزينه خانوار‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
داده‌هاي مركز آمار حاكي از آن است كه در سال گذشته، يك خانوار تهراني شهرنشين به‌طور متوسط ۱۹۶ ميليون و ۱۸۹ هزار تومان در طول يك‌سال هزينه كرده است. ۷۷.۹ درصد اين هزينه براي خريد كالا‌هاي غيرخوراكي و ۲۲.۱ درصد از آن براي تهيه اقلام خوراكي صرف شده است. اين در حالي است كه سهم غيرخوراكي‌ها از هزينه اين خانوار در سال ۱۴۰۰ برابر با ۷۸.۹ درصد بوده است. ۲۱.۱ درصد هزينه‌ها نيز به منظور خريداري اقلام خوراكي ايجاد شده است؛ بنابراين در طول اين يك‌سال، سهم هزينه خوراكي از كل هزينه سالانه يك خانوار شهرنشين تهراني افزايش يافته است. اين اتفاق مي‌تواند از دو منشا تغذيه شده باشد: افزايش مصرف خانوار يا بالا رفتن تورم خوراكي‌ها نسبت به غيرخوراكي‌ها.
در سال ۱۴۰۱ و همزمان با اجراي سياست «حذف تخصيص ارز ترجيحي» تورم ماهانه در اواخر بهار و در فصل تابستان افزايش يافت. اين افزايش نيز بيشتر متاثر از بالا رفتن قيمت كالا‌هاي خوراكي بود؛ بنابراين اين‌گونه به نظر مي‌رسد كه علت افزايش سهم هزينه كالا‌هاي خوراكي از كل هزينه تهراني‌ها در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰، افزايش سريع‌تر تورم خوراكي‌ها نسبت به غيرخوراكي‌ها باشد و نه افزايش مصرف واقعي شهرنشينان پايتخت.
با وجود اين تفاسير، بررسي‌هاي صورت گرفته نشان مي‌دهد كه سهم هزينه‌هاي خوراكي از كل هزينه سالانه يك خانوار در تهران نسبت به ساير استان‌ها كمتر است و اين استان در جايگاه «آخر» در رده‌بندي استاني «سهم خوراكي‌ها از هزينه سالانه» قرار گرفته است.
«گوشت»؛ بالانشين هزينه سفره تهراني‌ها
سبد خوراكي خانوار‌هاي شهرنشين تهراني از تقريبا ۹ گروه كالايي اصلي مانند خشكبار و حبوبات، قند و شيريني، نوشيدني‌ها و مواردي از اين قبيل تشكيل شده است. داده‌هاي به دست آمده نشان مي‌دهد كه در سال گذشته، يك خانوار شهرنشين تهراني در سال به‌طور ميانگين ۴۳ ميليون و ۴۴۵ هزار تومان براي خريد كالا‌هاي خوراكي هزينه كرده است. ۱۹.۸ درصد از اين هزينه يعني رقمي حدود ۸ ميليون و ۶۰۰ هزار تومان به «گوشت» اختصاص يافته است. بر اين اساس، گوشت بالاترين سهم از هزينه خوراكي يك خانوار شهرنشين تهراني در سال گذشته را به نام خود زده است.
پس از آن با اختلاف كمتري «ميوه‌ها و سبزي‌ها» قرار گرفته كه سهم ۱۹.۴ درصدي از هزينه خوراكي يك خانوار شهرنشين تهراني در سال گذشته داشته است. در جايگاه سوم نيز «آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌هاي آن» قرار گرفته كه سهم ۱۷ درصدي را به خود اختصاص داده است. به بيان ديگر، اگر هزينه‌هاي خوراكي اين خانوار را يك دايره ۱۰۰ قسمتي در نظر بگيريم، ۱۷ قسمت از آن را اين كالاها ايجاد كرده‌اند.
«مسكن» هزينه‌تراشِ جيب تهراني‌ها
سبد كالا‌هاي غيرخوراكي شهرنشينان تهراني از ۶ گروه كالايي اصلي تشكيل شده كه شامل مواردي مانند «مسكن»، «بهداشت و درمان» و «لوازم و اثاثيه» است. كل هزينه غيرخوراكي يك خانوار شهري تهراني در سال گذشته ۱۵۲ ميليون و ۷۴۴ ميليون تومان بوده است.
از ميان اين كالاها، هزينه «مسكن» بالاترين سهم را از هزينه غيرخوراكي سالانه يك خانوار شهرنشين تهراني در سال گذشته داشته است. به بيان دقيق‌تر، مسكن سهم ۶۵.۲ درصدي از كل هزينه‌هاي غيرخوراكي اين خانوار‌ها داشته كه رقمي تقريبا برابر با ۹۹ ميليون و ۶۰۰ هزار تومان دارد.
در رتبه دوم با اختلاف «بهداشت و درمان» قرار گرفته كه سهم آن از هزينه غيرخوراكي تهراني‌ها در سال گذشته ۹.۹ درصد بوده است. به بيان دقيق‌تر، يك خانوار شهرنشين تهراني در سال گذشته به‌طور ميانگين در طول يك‌سال ۱۵ ميليون تومان خرج بهداشت و درمان كرده‌اند.