سياوش پورعلي
كمي آن‌طرف‌تر از خليج‌فارس و در آب‌هاي آزاد اقيانوس هند، دزدان دريايي سومالي يك جوان
20 ساله چابهاري را كشتند و جنازه‌اش را هم به دريا انداختند.
ماهيگيران چابهاري، تنها صياداني هستند كه خانه را به مقصد آب‌هاي آزاد ترك مي‌كنند تا بتوانند بعد از چند ماه زندگي روي دريا، با يخچال‌هايي پُر از ماهي به ايران بازگردند، ولي همواره شكار و منبع درآمدي قابل دسترس براي دزدان دريايي سومالي، كه حالا مديريت اين كشور را برعهده دارند، محسوب مي‌شوند.
در تازه‌ترين حمله دزدان دريايي به ماهيگيران ايراني، «جمشيد بردي»، صياد 20 ساله چابهاري در وضعيت غافلگيرانه و از پشت سر، با شليك مستقيم كشته شده است.
دزدان دريايي در ادامه لنج صيادي «ناخدا رضوان» را هم به سرقت ميبرند. طبق اطلاعات به دست آمده، با دخالت به‌موقع گشت دريايي ارتش هندوستان، حدود 25 ملوان و همين‌طور شناور ايراني از چنگال دزدان سوماليايي آزاد مي‌شوند تا از رخداد تلخ ديگري جلوگيري كنند. لنج ناخدا رضوان هنوز به سواحل ايران نرسيده است و در راه بازگشت به چابهار قرار دارد.
رييس هيات‌مديره «تعاوني صيادي چابهار» در گفت‌وگويي كه با «اعتماد» داشت ضمن اعلام كشته شدن اين ماهيگيرِ جوان، خبر داد كه حدود
20 ملواني كه بيش از 9 ماه در زندان دولت سومالي حضور داشتند، با پرداخت مبلغ چند ميلياردي آزاد شده و در راه خانه هستند.
در ادامه اين گزارش به آخرين خبرهاي جدالِ پايان‌ناپذير دزدان دريايي سومالي تا دندان مسلح و صيادان ايراني خواهيم پرداخت.
دزدان دريايي عرصه را بر ما تنگ كرده‌اند
ناخدا «عليم افشار»، رييس هيات‌مديره تعاوني صيادي چابهار با تشريح چگونگي كشته شدن يك ماهيگير ايراني در آب‌هاي آزاد توسط دزدان دريايي سومالي، به خبرنگار «اعتماد» مي‌گويد: «طبق اطلاعات به دست آمده، اوايل هفته گذشته بازهم دزدان دريايي سومالي به شناور ماهيگيران ايراني حمله كردند. درحالي كه آنها با هدف ربايش به لنج ماهيگيري نزديك شده بودند، يكي از ماهيگيران جوان را با تير مستقيم هدف قرار دادند و متاسفانه جنازه‌اش را به آب انداختند. آنها از اين طريق مي‌خواهند در بين ايراني‌ها وحشت ايجاد كنند. درحالي كه كشمكش بين لنج ماهيگيري و دزدان دريايي سومالي ادامه داشت، گشت نيروي دريايي هندوستان كه با تماس راديويي ناخدا رضوان از موضوع اطلاع پيدا كرده بود، بعد از گذشت چند ساعت، به صحنه آمدند. خوشبختانه در ادامه توانستند لنج و ملوانان ايراني را از چنگال دزدان دريايي آزاد كنند.»
او با ابراز نگراني از وضعيت به وجود آمده و خطراتي كه ماهيگيران ايراني را تهديد مي‌كند، ادامه مي‌دهد: «اين روند حمله به شناورهاي ايراني نگران‌كننده است. باتوجه به اينكه تعدادي ماهيگير ايراني به‌تازگي از زندان سومالي آزاد شدند، اقدام به ربايش و حمله به لنج‌هاي ايراني شرايط را براي صيد دشوارتر مي‌كند. گويا دولت سومالي مي‌خواهد همواره در زندان خود چند ايراني داشته باشد. تنها منبع درآمد اقشار زيادي از اهالي چابهار، شهرها و روستاهاي اطراف، ماهيگيري در آب‌هاي آزاد است كه حالا آن هم زير چتر تهديد دزدان دريايي قرار دارد. اگر حمايت و رايزني از سوي نهادهاي بين‌المللي و داخلي انجام نشود، تنها منبع درآمدي ما از دست مي‌رود.»
اين فعال صنفي در پاسخ به اين سوال كه ماهيگير ايراني چگونه توسط دزدان دريايي كشته شده است، اضافه مي‌كند: ««جمشيد بردي»، جوان 20 سالهاي از روستاي «پارگ» در اطراف شهر «كنارك» بود كه براي كسب درآمد اندك به دريا زده بود. با اين رخداد بايد بگوييم كه واقعا سرنوشت دردناكي داشت. او درحالي كه پشت سكان هدايت لنج نشسته بود با تيراندازي غافلگيركننده دزدانِ دريايي درجا كشته شد. در مصاحبه‌هاي پيشين هم گفته‌ام كه شناورهاي ما وارد آب‌هاي سومالي نمي‌شوند. در واقع اين دزدان دريايي هستند كه به دنبال شناورهاي ساده و بدون تجهيزات ايراني مي‌آيند تا بتوانند به راحتي آنها را تحت فشار قرار دهند.
طبق گزارشاتي كه به دست ما رسيده است، لنج رضوان 300 تا 400 مايل از مرز آبي سومالي فاصله داشت ولي آنها با تجهيزات جنگي و قايق‌هاي تندرو ماهيگيران ما را محاصره كردند.»
از لنج‌ها براي حمله به توريست‌ها استفاده مي‌كنند
افشار در همين مورد و با اشاره به اينكه دزدان دريايي از لنج‌هاي ساده ايراني براي حمله به كشتي‌هاي تجاري و ثروتمند استفاده مي‌كنند، اضافه مي‌كند: «يكي از اهداف آنها براي ربايش لنج‌هاي ماهيگيران ايراني، حمله به شناورهاي تجاري ديگر كشورها است. دزدان دريايي با مخفي شدن داخل شناورهاي ساده در دريا به دنبال شناورهاي ثروتمند تجاري و توريستي مي‌روند و در پوشش ماهيگيري به آنها نزديك و در ادامه حمله مي‌كنند. اين روند را تا جايي ادامه مي‌دهند كه سوخت شناور ما تمام شود. پس از آن لنج را در دريا رها مي‌كنند. اين موضوع به تازگي در دستور كارشان قرار گرفته است و در سالهاي گذشته وجود نداشت، چون شناورهاي ما هيچ اسلحه يا وسيله دفاعي ندارند براي دزدان دريايي هدف راحتي محسوب مي‌شود.
وضعيت به گونه‌اي است كه نهادهاي بالادستي مانند وزارت امور خارجه و مسوولان سپاه پاسداران بايد براي تامين جان ماهيگيران ايراني وارد ميدان شوند و با رايزني‌هايي كه انجام مي‌شود باعث افزايش امنيت‌مان شوند.»
اين فعال صنفي در همين مورد و با اشاره به وضعيت اقتصادي چابهار ادامه مي‌دهد: «تنها سرمايه مردم اين ناحيه، همين لنج‌هاي سنتي و قديمي است كه در واقع هزاران خانواده از همين راه، نان سفره خود را تامين مي‌كنند، ولي با اين وضعيت استرس ما افزايش پيدا كرده است زيرا آينده نامعلومي در انتظار داريم. به دليل صيدهاي غيرمجاز و حتي مجاز، ذخاير آبي منطقه سال‌ها است كه محدود شده است به همين دليل راهي نداريم تا براي رسيدن به گله ماهي‌ها به سمت آب‌هاي آزاد و فرامنطقه‌اي حركت كنيم.
شناور رضوان، در راه بازگشت است و اهالي محل هم خود را براي عزاداري آماده مي‌كنند. آنها بايد روي قبري فاتحه بخوانند كه جنازه‌اي در آن نيست. فضاي اين روزهاي ما همراه با ماتم و استرس است. ممكن است در سفر بعدي باز هم رفيقي را از دست بدهيم.»
48 ميليارد تومان براي آزادي لنج‌ها و ماهيگيران ايراني
افشار در مورد آخرين وضعيت صياداني كه از ابتداي سال جاري در بند دزدان سومالي بودند، مي‌گويد:
«2 لنج و حدود 36 ماهيگير براي مدت 9 ماه در زندان دولت سومالي بودند. دزدان دريايي براي آزادي هر شناور به‌اضافه صيادانش، مبلغ 24 ميليارد تومان درخواست كرده بودند. حدود 48 ميليارد تومان جمع كرديم و پول را به دزدان دريايي كه حالا دولت اين كشور را هم كنترل و مديريت مي‌كنند، پرداخت كرديم.
طبق آخرين خبري كه به ما رسيده است دوستان ما يكي، دو روز قبل آزاد شدند و بعد از مشكلاتي كه براي ورودشان از راه بندرعباس به وجود آمد، حالا در خاك ايران هستند و طي روزهاي آينده به خانه خواهند رسيد.»
ناخدا در همين مورد و با اشاره به چالش‌هاي ورود اين صيادان ادامه مي‌دهد: «چون صيادان ما تنها ماهيگيران ايراني هستند كه به آب‌هاي آزاد مي‌زنند به همين دليل تا مشخصات و هويت‌شان احراز شود در بندرعباس حضور داشتند. آنها به دليل اينكه لنج‌هاي‌شان در سومالي تخريب و از بين رفت، مجبور بودند از راه بندرعباس وارد ايران شوند. هنوز اطلاعات تكميلي به دست ما نرسيده است.»
تنها سرمايه مردم اين ناحيه، همين لنج‌هاي سنتي و قديمي است كه در واقع هزاران خانواده از همين راه، نان سفره خود را تامين مي‌كنند، ولي با اين وضعيت استرس ما افزايش پيدا كرده است زيرا آينده نامعلومي در انتظار داريم. به دليل صيدهاي غيرمجاز و حتي مجاز، ذخاير آبي منطقه سال‌ها است كه محدود شده است به همين دليل راهي نداريم تا براي رسيدن به گله ماهي‌ها به سمت آب‌هاي آزاد و فرامنطقه‌اي حركت كنيم.
شناور رضوان، در راه بازگشت است و اهالي محل هم خود را براي عزاداري آماده مي‌كنند. آنها بايد روي قبري فاتحه بخوانند كه جنازه‌اي در آن نيست. فضاي اين روزهاي ما همراه با ماتم و استرس است. ممكن است در سفر بعدي باز هم رفيقي را از دست بدهيم.