روايت‌ها از پشت پرده نسخه‌اي كه پوتين براي منتقدش پيچيد
رمزگشايي از معماي قتل ناوالني
به گزارش نيويورك‌تايمز، اگرچه علت مرگ الكسي ناوالني مشخص نيست، دوستان و نزديكان او اغلب نگران بودند كه شرايط وحشيانه‌اي كه در زندان‌هاي بي‌رحمانه بر او تحميل شده است، منجر به مرگ او شود. الكسي ناوالني خود را شكست‌ناپذير نشان مي‌داد. او پيوسته از شوخ طبعي خود استفاده مي‌كرد تا نشان دهد كه رييس‌جمهور روسيه، ولاديمير پوتين نمي‌تواند او را در هم شكند، حال هر قدر هم كه شرايط او در زندان وخيم باشد، اما در پشت چهره شجاع او، واقعيتي آشكار بود. از زمان حبس ناوالني در اوايل سال 2021، نزديكانش مرتبا تاكيد داشتند كه شرايط اين چهره منتقد آن‌قدر وخيم است كه به نظر مي‌رسد مقامات كرملين قصد دارند او را آرام آرام به كام مرگ فرو اندازند. حالا پس از مرگ ناگهاني ناوالني، دستياران و نزديكانش بر اين باورند كه ترس و نگراني آنها بالاخره به وقوع پيوسته است.
بيش از يك‌چهارم حبس ناوالني از سال 2021 در «ركود و انجماد سلول‌هاي مجازات» سپري شد و او اغلب از دسترسي به مراقبت‌هاي پزشكي محروم بود. سپس او را به زندان‌هايي با شرايطي بي‌رحمانه‌تر منتقل كردند، به‌طوري كه يك‌بار گفت كه سرنگ‌هايي مشكوك تزريق مي‌شود، اما نمي‌داند كه محتويات اين سرنگ‌ها چه بوده و مسوولان زندان نيز از كشف محتويات آن سرنگ‌ها جلوگيري كرده‌اند. اخيرا نيز يكي از نزديكان الكسي ناوالني تاكيد كرده كه اين چهره منتقد با درد شديد معده در زندان دست و پنجه نرم مي‌كند كه اين امر مي‌تواند از عوارض نوعي سم ضعيف باشد. ماريا كنستانتينوونا پوچيخ، از نزديكان ناوالني و روزنامه‌نگار تحقيقي ضد فساد نيز به رويترز گفت: وضعيت ناوالني از مدت‌ها پيش رو به ضعف نهاده بود و عوارض نوعي بيماري در او نمايان بوده است.
در همين راستا، رسانه‌هاي همسو با كرملين مي‌گويند كه الكسي ناوالني لخته خون داشته است. اما منتقدان و تحليلگران مستقل مي‌گويند شرايط مرگ او مشكوك است. در آخرين ويديويي كه از الكسي ناوالني به بيرون درز كرده است و ظاهرا يك روز قبل از مرگش در روز جمعه گرفته شده، او را در 47 سالگي نشان مي‌دهد كه اگرچه ظاهري ضعيف و نحيف دارد، ولي با روحيه و سرحال به نظر مي‌رسد. ناوالني از طريق ويديوكنفرانس از اردوگاه كيفري IK-3، مستقر در شهر هارپ در قطب شمال، با قاضي پرونده خود در شهر ولاديمير در حدود 600 كيلومتري جنوب اين شهر ارتباط برقرار كرده بود تا در دادگاه خود شركت كند. مقامات زندان به رسانه‌ها گفتند كه يك روز بعد، ناوالني پس از پياده‌روي بي‌هوش شد و به زمين افتاد و دو ساعت بعد به‌‌رغم «تلاش‌هاي احياي متعدد» اعلام شد كه جانش را از دست داده است. آنها گفتند كه دليل مرگ «در حال بررسي است.»
كانال تلويزيوني راشاتودي وابسته به كرملين، مدعي شد كه او لخته خون داشته است، اما حاميان ناوالني، منتقدان كرملين و ناظران بر ادعاي قتل او پافشاري مي‌كنند. سرگئي بيزيوكين، فعال اپوزيسيون از شهر ريازان روسيه در گفت‌وگو با شبكه الجزيره مدعي شد كه كرملين او را كشته است و اين قتل در پي تزريق مواد مشكوك و چندين سال شكنجه فيزيكي و روحي او رخ داده است. ايوان ژدانوف، معاون ناوالني، پوتين را مسوول قتل او دانست. او كه اكنون جانشين ناوالني به عنوان رييس صندوق مبارزه با فساد است، در گفت‌وگو با الجزيره مدعي شده كه پوتين به‌طور ويژه دستور قتل او را صادر كرده است.
گروهي از كارشناسان آلماني به اين نتيجه رسيدند كه ناوالني با يك عامل اعصاب كمياب و گران‌قيمت از خانواده سموم نوويچوك كه در اتحاد جماهير شوروي ساخته شده بود، مسموم شده است. تيم ناوالني و خبرنگاران مستقل مدعي هستند كه مسموم‌كنندگان ناوالني را شناسايي كرده‌اند. آنها به روزنامه‌ها و خبرگزاري‌ها گفته‌اند كه گروهي از افسران اطلاعاتي روسيه مسوول اين قتل هستند. آنها مدعي هستند كه افسري به نام كنستانتين كودرياوتسف به ناوالني گفته كه عامل اعصاب به لباس زير سياستمدار زده شده است. كرملين اين ادعاها را رد كرد. خودوركوفسكي، زنداني سياسي سابق در زندان‌هاي روسيه، در مصاحبه با نيويورك‌تايمز نيز در رابطه با مرگ ناوالني گفت كه در زندان‌هاي روسيه، زنداني به اهميت ناوالني بايد روحيه خود را قوي نگه دارد تا بتواند زنده بماند. البته اين امر قطعا نمي‌تواند جلوي مرگ او را بگيرد، چراكه اگر زنداني از ضربات و شكنجه‌ها نميرد، قطعا ماموران كرملين خود اقدام خواهند كرد.