بلومبرگ مدعي شد
اهرم تازه ايران براي خروج از بن‌بست هسته‌اي؟
شبكه بلومبرگ به نقل از مقامات غربي در گزارشي مدعي شده است كه تصميم ايران براي كاهش ذخاير اورانيوم از آستانه گريز هسته‌اي خود به نفع توليد سوخت تخصصي براي راكتورهاي پيشرفته هسته‌اي غيرنظامي ممكن است تاكتيكي در مسير مذاكره با غرب به ويژه ايالات متحده باشد. اين اقدام تهران براي كاهش ذخاير اورانيوم غني‌شده خود مورد استقبال ديپلمات‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي قرار خواهد گرفت كه براي نشست سه‌ماهه خود در چهارم مارس در وين گرد هم مي‌آيند. اما تشديد تنش‌ها در خاورميانه - از جمله درگيري‌هاي نظامي بين گروه‌هاي مقاومت با ايالات متحده، كه امريكا مدعي است تهران از آنها حمايت كامل مي‌كند، باعث ايجاد عدم اعتمادي نسبي در مسير مذاكرات آتي شده است.
به نظر مي‌رسد ديپلماسي هسته‌اي با ايران اساسا تا پس از پايان انتخابات رياست‌جمهوري ايالات متحده در 5 نوامبر، زماني كه انتظار مي‌رود دونالد ترامپ، رييس‌جمهور سابق، در برابر جو بايدن، رييس‌جمهور كنوني دموكرات رقابت كند، متوقف خواهد بود. همچنين، تركيب مجلس شوراي اسلامي با انتخابات اخير نيز مي‌تواند تاكتيك‌هاي ايران در مسير مذاكرات را تعيين كند و در داخل ايران، همگان منتظر آن هستند تا راهبرد و نقشه راه ايران براي پيشبرد مذاكرات تعيين شود. ترامپ امريكا را از توافق هسته‌اي سال 2015 بين ايران و قدرت‌هاي جهاني كه مورد توافق سلف او، باراك اوباما بود، خارج كرد. تلاش‌هاي دولت بايدن براي احياي اين توافق شكست خورده است، با اين حال بايد تا اكتبر 2025، زماني كه محدوديت‌هاي سازمان ملل عليه ايران لغو شود، ايالات متحده به دنبال حربه جديدي است تا به ايران در رابطه با برنامه هسته‌اي‌اش فشار بيشتري وارد كند. به رغم نگراني‌ها، برخي از مقامات سابق ايالات متحده گفتند كه اقدامات اخير ايران در راستاي كاهش ذخائر اورانيوم غني شده خود عنصر مثبتي در بر دارد. به گفته رابرت كلي، مدير سابق آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و مهندس تسليحات هسته‌اي، تصميم براي رقيق كردن ذخاير اورانيوم بسيار غني‌شده مي‌تواند تأثير مثبتي بر صنعت هسته‌اي غيرنظامي جهاني داشته باشد. او گفت: «اين امر ممكن است نشانه‌اي بسيار قوي باشد كه ايران مايل است ذخاير موادي را كه در آستانه گريز هسته‌اي است، كاهش دهد و آن را به موادي كه فقط براي مقاصد غيرنظامي مناسب است تبديل كند». بايد تلاش ديپلماتيك با اولويت بالايي وجود داشته باشد تا به ايران اجازه داده شود تا تمام ذخاير رقيق شده خود را تحت پادمان‌هاي معمول آژانس بين‌المللي انرژي اتمي توليد كند و بفروشد. ذخاير فزاينده ايران از به اصطلاح اورانيوم كم‌غناي با سنجش بالا يا HALEU، به‌طور بالقوه مسيرهاي جديدي را براي مذاكره باز مي‌كند زيرا اين كشور مي‌تواند محصول مورد نياز بازارهاي غربي را نيز تامين كند.
به گفته وزارت انرژي، شكاف در عرضه مي‌تواند استقرار راكتورهاي پيشرفته را به تعويق بيندازد. تعهدات دولت براي حمايت از توليد به بالا رفتن قيمت اورانيوم كمك كرده است. انتظار مي‌رود اورانيوم كم‌غناي با سنجش بالا در راكتورهاي كوچك مدولار مورد استفاده قرار گيرد و به آنها اجازه مي‌دهد بدون سوخت‌گيري طولاني‌تر كار كنند و به‌طور بالقوه به كاهش هزينه‌هاي عملياتي كمك كند.
بريتانيا 300 ميليون پوند (379 ميليون دلار) را براي تقويت توليد اورانيوم كم غناي با سنجش بالا متعهد شده است، كه در حال حاضر تنها روسيه آن را به صورت تجاري تامين مي‌كند. در ماه نوامبر، ايالات متحده 150 ميليون دلار به شركت Centrus Energy Corp پرداخت كرد تا تنها 20 كيلوگرم (44 پوند) توليد كند. اين در حالي است كه ايران در سه ماه گذشته 145 كيلوگرم سوخت توليد كرده و 712 كيلوگرم سوخت ذخيره كرده است.
گوخار مخاتژانوا از مركز خلع سلاح و عدم اشاعه هسته‌اي وين مدعي است كه نرخ تبديل بالاتر به اورانيوم كم‌غناي با سنجش بالا به نظر راهي است كه ايران را از تشديد تنش با غرب دور نگه مي‌دارد. به عقيده او، اگرچه ممكن است كشورهاي غربي هنوز آماده «مشروعيت بخشيدن» به ايران به عنوان تأمين‌كننده بالقوه اورانيوم كم غناي با سنجش بالا نباشند، اين تغيير مي‌تواند فضايي را براي بحث در ماه‌هاي آينده ايجاد كند.
طارق رئوف، رييس سابق راستي‌آزمايي و سياست‌هاي امنيتي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، گفت كه تغيير مسير ايران به سمت اورانيوم كم غناي با سنجش بالا مي‌تواند راهي به جلو ارايه دهد. او گفت كه ايران مي‌تواند در ازاي توليد اورانيوم كم غناي با سنجش بالا كه به مقصد بازارهاي جهاني سوخت هسته‌اي است، به بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي دسترسي پادمان‌هاي مهم‌تري را فراهم كند. يك قرارداد جديد لازم است.