رويترز مدعي شد
محرمانه‌هاي يك سفر!
احسان پناه‌بر
درحالي كه كشتي تلاش‌ها براي دستيابي به آتش‌بس در غزه به گل نشسته و تهديدات اسراييل براي حمله به رفح نيز تشديد شده، خبرگزاري رويترز مدعي است كه اسماعيل قاآني، فرمانده نيروي قدس سپاه پاسداران هفته گذشته از لبنان، سوريه و عراق ديدار و با سران گروه‌هاي مقاومت متحد تهران گفت‌وگو كرده است. در همين ارتباط، رويترز مدعي است هفت منبع آگاه به اين خبرگزاري فاش كرده‌اند كه اسماعيل قاآني در ماه فوريه از بيروت بازديد كرده است تا در مورد تهديدات احتمالي حمله بعدي اسراييل به حزب‌الله لبنان با سيدحسن نصرالله گفت‌وگو كند. اين منابع گفتند كه اين گفت‌وگوها حول محور احتمال حمله تمام عيار اسراييل به جنوب لبنان بوده است. اين خبرگزاري همچنين مدعي است كه سه منبع ايراني آگاه از اين مذاكرات گفته‌اند كه در خلال اين مذاكرات، اسماعيل قاآني و سيدحسن نصرالله در بيروت درباره ابعاد جنگ احتمالي ميان اسراييل و حزب‌الله گفت‌وگو كرده‌اند و سيدحسن نصرالله به فرمانده سپاه قدس گفته است كه در صورت بروز جنگ، حزب‌الله به تنهايي خواهد جنگيد و هرگز پاي ايران به اين جنگ باز نخواهد شد، چراكه «اين جنگ، جنگ ما (حزب‌الله) خواهد بود.» تاكنون درگيري‌ها در جنوب لبنان بيشتر كنترل شده بوده است و دو طرف سعي در جلوگيري از تشديد تنش‌ها داشته‌اند. با اين وجود تلفاتي، هم نظامي و هم غيرنظامي، در دو طرف درگيري گزارش شده است. حملات اسراييل به لبنان تاكنون به كشته شدن بيش از 200 رزمنده حزب‌الله و بيش از 50 غيرنظامي منجر شده است. از سوي ديگر، حملات حزب‌الله به شمال سرزمين‌هاي اشغالي به كشته شدن ده‌ها نظامي اسراييلي انجاميده است. در روزهاي اخير، حملات متقابل اسراييل هم شدت گرفته و هم گسترده‌تر شده است و اين نگراني را تشديد مي‌كند كه خشونت ممكن است از كنترل خارج شود، حتي در صورت اينكه مذاكره‌كنندگان به آتش‌بس موقت در غزه دست يابند. يوآو گالانت، وزير جنگ اسراييل در ماه فوريه اعلام كرد كه اسراييل قصد دارد حملات خود را افزايش دهد تا در صورت آتش‌بس در غزه، نيروهاي حزب‌الله را از مرزهاي شمالي سرزمين‌هاي اشغالي به عقب براند. تحليلگران مدعي‌اند كه نشست ادعايي بيروت ميان فرمانده قدس سپاه پاسداران و رهبر حزب‌الله فشار بر راهبرد ايران براي اجتناب از تشديد تنش در منطقه و در عين حال تقويت و حمايت از غزه در سراسر خاورميانه از طريق گروه‌هاي مقاومت در عراق، سوريه و يمن را برجسته مي‌كند. سيدحسن نصرالله، دبيركل حزب‌الله در ماه‌هاي اخير بارها گفته است كه گلوله‌باران‌هاي فرامرزي حزب‌الله به سمت اسراييل تنها زماني پايان مي‌يابد كه تجاوز اسراييل به نوار غزه متوقف شود و گفت كه تلاش‌هاي ديپلماتيك تاكنون براي توقف خصومت‌ها در امتداد مرز لبنان به نظر مي‌رسد تنها به نفع اسراييل بوده است.
هم‌صدايي محور مقاومت
در همين حال، منبع ارشدي در نيروي قدس به روزنامه الجريده كويت گفته است كه «سردار قاآني يك بار ديگر موضع تهران را در مورد لزوم دوخته شدن همه چشم‌ها به غزه و اجتناب از هرگونه جنگي با اسراييل به هر قيمتي به آنها اطلاع داد.» اين منبع افزود كه فرمانده سپاه قدس «ديداري طولاني با سيدحسن نصرالله دبيركل حزب‌الله داشت كه در آن جزييات وضعيت نظامي در لبنان مورد بحث و بررسي قرار گرفت.» دو طرف در باب اينكه اسراييل به دنبال كشاندن حزب‌الله به جنگ است، اجماع نظر داشتند و منافع عالي محور مقاومت به رهبري ايران مستلزم پرهيز از دام اسراييل و خودداري از ورود به جنگ مستقيم با اسراييل است. اين منبع در ادامه به روزنامه الجريده گفته است كه اسراييل به‌رغم هزينه‌هاي سنگيني كه حزب‌الله از نظر تعداد تلفات در صفوف خود، هدف قرار دادن مواضع آن و تخريب شهرهاي مرزي لبنان مجبور به تحمل شده، بايد تا جاي ممكن از درگيري تمام عيار اجتناب كند. اين منبع خاطرنشان كرد كه «سيدحسن نصرالله با قاآني موافقت كرد كه حزب‌الله بايد آستانه تحمل خود را بالا ببرد و وارد جنگي همه‌جانبه نشود، مگر اينكه اسراييل سعي كند به لبنان حمله كند.» اين منبع همچنين فاش كرد كه يكي از نمايندگان شاخه نظامي جنبش حماس در بخشي از نشست ميان سيدحسن نصرالله و اسماعيل قاآني شركت كرده بود و تاكيد داشت كه وضعيت نظامي حماس در غزه «بسيار خوب» است. اين مقام حماس گفت: «اين جنبش در پنج ماهه گذشته تنها كمي بيش از 10درصد از توان نظامي خود را از دست داده است، درحالي كه انتظار مي‌رفت بيش از نيمي از توانايي‌هاي خود را از دست بدهد.» او همچنين به آنها گفته است كه «شروع جنگي همه‌جانبه به موضع فلسطين آسيب مي‌رساند.» اين منبع مدعي شد كه «اسماعيل قاآني و سيدحسن نصرالله درباره راه‌هايي براي تقويت ارسال محموله‌هاي لجستيك و پزشكي به حماس به دليل ترس از بسته شدن معدود راه‌هاي ارسال كمك باقي‌مانده بحث كردند.» گزارش الجريده تا حدودي همراستا با گزارش رويترز است كه به نقل از «هفت منبع» گزارش داد قاآني در ماه فوريه از بيروت بازديد كرده بود تا در مورد خطرات احتمالي در صورت حمله بعدي اسراييل به حزب‌الله لبنان گفت‌وگو كند. اين منابع گفتند: «در نشستي كه قبلا فاش نشده بود، سيدحسن نصرالله به فرمانده قدس سپاه پاسداران اطمينان داد كه نمي‌خواهد ايران در جنگ با اسراييل يا ايالات‌متحده درگير شود و حزب‌الله به تنهايي خواهد جنگيد.»
آماده‌باش در شمال!
به گزارش رويترز از مرز لبنان، تنش‌ها ميان حزب‌الله لبنان و رژيم اسراييل از هفته گذشته و در پي حملات شديد اسراييل به جنوب لبنان افزايش يافته است. برخي اعضاي كابينه جنگ اسراييل بارها اين احساس فوريت براي يورش به جنوب لبنان را ابراز كرده‌اند. بني گانتز، عضو كابينه جنگ، در 28 دسامبر اشاره كرد كه «زمان براي راه‌حل ديپلماتيك در حال اتمام است.» يوآو گالانت، وزير جنگ رژيم اسراييل نيز، در
4 ژانويه گفت كه پنجره فرصت ديپلماتيك در حال بسته شدن است و اسراييل به نقطه تصميم‌گيري نزديك مي‌شود. هرزي هالوي، رييس ستاد نيروهاي ارتش اسراييل نيز در 17 ژانويه هشدار داد كه خطر «جنگ در شمال» در حال افزايش است. مقامات اسراييلي در گفت‌وگو با متحدان بين‌المللي خود هشدار داده‌اند كه ماه‌هاي منتهي به بهار ممكن است تعيين‌كننده باشد.مقامات نظامي اسراييل مدعي شده‌اند كه تل‌آويو ديگر آنچه تهديد امنيتي براي اسراييلي‌هايي كه در نزديكي مرز با لبنان زندگي مي‌كنند، نمي‌پذيرد. يوآو گالانت، وزير جنگ اسراييل در ژانويه مدعي شد كه حتي اگر حزب‌الله پرتاب موشك‌ها را به صورت يكجانبه متوقف كند، اسراييل آتش را متوقف نخواهد كرد تا زماني كه بازگشت امن ساكنان شمال سرزمين‌هاي اشغالي به خانه‌هاي‌شان را تضمين كند. در صورتي كه تلاش‌هاي ديپلماتيك شكست بخورد، اسراييل در حال آماده شدن براي ايجاد يك وضعيت امن براي بازگشت ساكنان، آن هم از طريق ابزار نظامي است. ناظران نگرانند كه اين كنايه حداقل به تهاجم زميني محدود شود، به ويژه پس از آنكه گالانت روز سه‌شنبه ادعا كرد كه «حملات حزب‌الله ما را به نقطه حساسي در تصميم‌گيري در مورد فعاليت‌هاي نظامي ما در لبنان نزديك مي‌كند.»
افزايش احتمال درگيري تمام عيار
جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا همچنان اميدوار است بتواند از اهرم‌هاي خود براي برقراري آتش‌بس موقت و جلوگيري از حمله اسراييل به رفح استفاده كند تا بتواند از گسترش آتش جنگ در جاي‌جاي منطقه جلوگيري كند. اخيرا سي‌ان‌ان گزارش داده است كه مقامات اطلاعاتي و دولت امريكا به طور فزاينده‌اي نگران هستند كه اسراييل ممكن است به «اواخر بهار امسال» به لبنان حمله كند. اين مقام گفت: «حمله نظامي اسراييل به لبنان احتمال بالايي دارد.» در همين حال، مقامات ارشد سابق ارتش لبنان به پايگاه تحليلي-نظامي بريكينگ ديفنس گفته‌اند كه خطر درگيري تمام عيار ميان حزب‌الله لبنان و اسراييل بيش از هر زمان ديگري است. به‌زعم مقامات ارشد نظامي لبنان، احتمال وقوع جنگي گسترده‌تر در جنوب اين كشور كه نيروهاي اسراييلي و گروه مسلح حزب‌الله ماه‌هاست در آن به مبادله آتش پرداخته‌اند، «اغراق‌آميز» نيست. مارون هيتي، سرتيپ بازنشسته نيروهاي مسلح لبنان معتقد است تا زماني كه اسراييل حزب‌الله را تهديد وجودي براي خود مي‌داند، حمله زميني گسترده بسيار محتمل است. به‌رغم برخي لفاظي‌هاي تند از سوي هر دو طرف، تاكنون اسراييل و حزب‌الله هر دو نسبت به گسترش درگيري محتاط به نظر رسيده‌اند. يكي ديگر از ژنرال‌هاي بازنشسته نيروهاي مسلح لبنان، ناجي ملائب به پايگاه بريكينگ ديفنس گفت: «حزب‌الله آماده [براي درگيري بزرگ‌تر] است، اما در عين حال از آن اجتناب هم دارد. اين درحالي است كه اسراييل طالب [درگيري بزرگ‌تر] است، اما براي آن آمادگي ندارد، چراكه اكنون در جبهه غزه به‌شدت درگير است.» ملائب گفت كه مشاركت هوخشتاين مي‌تواند كليدي باشد. ملائب به بريكينگ ديفنس گفت: «حزب‌الله با توافق مرزي ميانجي‌شده هوخشتاين [در اكتبر 2022] موافقت كرد، بنابراين اگر امكان توافق براي آتش‌بس وجود داشته باشد، فرستاده ويژه امريكا تنها كسي است كه مي‌تواند آن را تسهيل كند.» در همين حال، تلاش‌هاي ديپلماتيك براي جلوگيري از تهاجم زميني، دست‌كم براي نگه داشتن وضعيت در همين شرايط فعلي، يعني كمتر از يك جنگ تمام عيار، حداقل در دو جبهه، يك تلاش امريكايي به رهبري آموس هوخشتاين فرستاده ويژه كاخ سفيد در امور لبنان و تلاش همزمان فرانسه، همچنان در جريان است. اوايل ماه مارس، هوخشتاين گفت كه «آتش‌بس موقت» بين اسراييل و حزب‌الله كافي نخواهد بود. او گفت: «جنگ محدود قابل مهار نيست.» و خود مي‌تواند آتش جنگي گسترده‌تر را به خرمن منطقه بيندازد. به گزارش رويترز، از سوي ديگر، مذاكره‌كنندگان فرانسوي در ماه گذشته طرحي را ارايه كردند كه در آن نيروهاي حزب‌الله ده كيلومتر از مرز با اسراييل عقب‌نشيني كنند، هر چند اين رسانه بعدا گزارش كرد كه نمايندگان حزب‌الله اين پيشنهاد را رد كرده‌اند. به نظر مي‌رسد كه با يورش احتمالي اسراييل به رفح جهان شاهد فاجعه بسيار بزرگ انساني شود و همين امر مي‌تواند آتش جنگ را به ديگر نقاط منطقه گسترش دهد.
جنگ در نواحي جنوبي لبنان نيز بيش از هميشه به نقطه بي‌بازگشتي نزديك مي‌شود و تاكنون تمامي تلاش‌هاي ديپلماتيك براي رسيدن به آتش‌بس در غزه و كاهش تنش ميان حزب‌الله و اسراييل بي‌نتيجه بوده است.