عقب‌نشینی «بن سلمان» از ابرپروژه «نيوم»

عربستان سعودی در جاه‌طلبی‌های میان‌مدت خود برای توسعه یک منطقه شهری مدرن موسوم به «نيوم» تجدیدنظر کرده است. به نوشته بلومبرگ، نيوم به عنوان بزرگ‌ترین پروژه مدنظر «محمد بن سلمان» -ولیعهد سعودی- در نظر گرفته می‌شود که هدف آن متنوع‌سازی اقتصاد متکی بر نفت این کشور است. دولت عربستان در برهه‌ای امید داشت که تا سال 2030 میلادی، 1/5 میلیون شهروند در شهر «لاین» واقع در منطقه نيوم مستقر شوند. لاین یک شهر هوشمند وسیع است که به شکل خطی ساخته می‌شود. به گزارش «اکوایران»، این شهر قرار است به گونه‌ای ساخته شود که جمعیت چند میلیونی آن در ساختمان‌های فوق‌العاده بلندی با بیش از 300 متر ارتفاع که در دو دیوار آینه‌پوش به طول 105 مایل (170 کیلومتر)، 200 متر عرض و 500 متر ارتفاع قرار گرفته‌اند، زندگی کنند. این شهر هوشمند از دریای سرخ به سمت صحرا امتداد پیدا می‌کند. اکنون مقامات عربستان‌سعودی انتظار دارند این شهر هوشمند تا پایان سال 2030 میلادی کمتر از 300 هزار شهروند داشته باشد. مقامات سعودی از مدت‌ها پیش اعلام کرده‌اند که ساخت شهر خطی لاین به شکل مرحله‌ای خواهد بود و آنها انتظار دارند این ابرپروژه درنهایت 170 کیلومتر امتداد داشته باشد. با تغییرات انجام‌ شده در زمینه تعداد ساکنان این شهر هوشمند تا سال 2030، عربستان انتظار دارد تنها 2/4 کیلومتر از این پروژه را تا پایان سال 2030 تکمیل کند. طبق اسنادی که به رویت بلومبرگ رسیده، این اتفاق باعث شده دست‌کم یک پیمانکار به اخراج بخشی از کارگران حاضر در این پروژه بپردازد. محمد بن سلمان قصد دارد با تامین مالی 1/5 تریلیون دلاری، شهر لاین را در سواحل دریای سرخ ایجاد کند؛ شهری که به عنوان گل سرسبد ابرپروژه‌های متعدد عربستان در نظر گرفته می‌شود که این کشور را متحول خواهد کرد. شهر هوشمند لاین همچنین می‌تواند به عنوان بستری برای آزمایش فناوری‌هایی مورد استفاده قرار بگیرد که قابلیت تحول زندگی روزمره را دارند. در کنار شهر لاین، منطقه شهری نيوم شامل یک شهر صنعتی، بنادر و اماکن مرتبط با گردشگری است. این منطقه و به‌طور خاص یک تفرجگاه کوهستانی به نام «تروجنا» قرار است میزبان «بازی‌های آسیایی زمستانی» در سال 2029 باشد. برای اطمینان از آماده شدن ابرپروژه نيوم، عملیات عمرانی در دیگر بخش‌های این پروژه ادامه دارد و مقامات سعودی هدف کلی خود در رابطه با شهر لاین را حفظ کرده‌اند. برای مثال، یک پروژه دیگر در قالب نيوم که طبق آن قرار است جزیره‌ای در دریای سرخ به یک مقصد گردشگری لوکس تبدیل شود، در سال جاری میلادی آماده خواهد شد. عقب‌نشینی از پروژه لاین در زمانی اتفاق افتاده که صندوق ثروت ملی عربستان هنوز بودجه نيوم برای سال 2024 را تایید نکرده است. این موضوع نشان می‌دهد واقعیت‌های مالی درباره سرمایه‌گذاری تریلیون دلاری در حال ایجاد نگرانی در میان عالی‌رتبه‌ترین مقامات دولت سعودی است، آن‌هم در زمانی که این کشور تلاش دارد برنامه جاه‌طلبانه خود موسوم به «چشم‌انداز 2030» را عملی کند. پیش از این مقامات عربستان اعلام کرده‌ بودند برخی پروژه‌هایی که در چشم‌انداز 2030 آورده شده، تاریخ تکمیل آنها به بعد از سال 2030 موکول شده است. اهداف بزرگ محمد بن سلمان درباره شهر لاین توجه معماران و مسوولان مرتبط با پروژه‌های شهری در سراسر جهان را به خود جلب کرده است. شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد ولیعهد عربستان شهری را متصور شده که طولانی‌تر از فاصله بین نیویورک و فیلادلفیاست و این شهر در ساختارهای آینه‌ایِ بلندتر از ساختمان امپایر استیت محصور شده‌ است. مقامات سعودی امیدوار بودند این شهر در سال جاری میلادی میزبان نخستین ساکنان خود باشد. اما به جای آن، اصلی‌ترین موفقیت ابرپروژه نيوم تاکنون توسعه پروژه‌ای به ارزش بیش از 8 میلیارد دلار برای ساخت مزارع خورشیدی و بادی بوده است که از آنها برای تولید «هیدروژن سبز» استفاده خواهد شد. عربستان امیدوار است که بتواند به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این سوخت در جهان تبدیل شود، زیرا این کشور به دنبال کاهش وابستگی خود به فروش نفت است. ولیعهد سعودی در سال 2022 اعلام کرد که انتظار می‌رود نخستین فاز ابرپروژه نيوم تا سال 2030 میلادی، 1/2 تریلیون ریال (320 میلیارد دلار) هزینه داشته باشد. نیمی از این بودجه قرار است توسط صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان تامین شود.