بهترين تسليحات ايران در حمله استفاده نشد
حميدرضا حيدري
مجله لوپوينت نوشت: «سيل آتش و فناوري» كه ايران در واكنش به حمله اسراييل به كنسولگري خود در دمشق راه انداخت، سيستم‌هاي دفاعي اسراييل را براي چند ساعت با تمام ظرفيت به خود مشغول داشت.
با اين مقدمه، اين مجله مصاحبه‌اي را با بنوا بهان، كارشناس نظامي فرانسوي انجام داد. وي در اين مصاحبه اظهار داشت: اشتباه است كه اتكاي اسراييل صرفا بر قدرت دفاعي خود باشد. وي تأكيد كرد كه هدف حمله ايران ايجاد خسارت‌هاي انساني و مادي نبوده است. بلكه ايران به دنبال سنجش كيفيت و قدرت دفاعي دشمن از يك‌سو و آزمايش سلاح‌هاي خود بود به‌ويژه كه مقابله راهبردي و نظامي تازه‌اي را آغاز كرده است.
اين كارشناس نظامي فرانسوي خاطرنشان مي‌سازد: به نظر نمي‌رسد ايران از جديدترين سلاح‌هاي خود در اين حمله استفاده كرده باشد؛ زيرا اين حمله با ارسال تعدادي پهپاد به سمت اسراييل آغاز شد. تهران چندين مدل پهپاد در اختيار دارد كه بسياري از آنها مي‌توانند به عنوان مهمات دوربرد مورد استفاده قرار گيرند به ويژه پهپاد شاهد-136 كه حجم كوچكي دارد و برد آن به 2500 كيلومتر مي‌رسد، سرعت اين پهپاد حداكثر 185 كيلومتر در ساعت و حاوي 50 كيلوگرم مواد منفجره است. به گفته اين كارشناس نظامي، سرنگوني اين پهپاد نسبتا آسان است و تهران از نوع پيشرفته‌تر شاهد-238 برخوردار است كه داراي موتور كوچك‌تر و در نتيجه سرعت بيشتري است.
اگرچه انتظار نمي‌رود كه اين پهپادها بتوانند از سامانه‌هاي دفاعي اسراييل عبور كنند، اما نقشي كه اينگونه پهپادها ايفا مي‌كنند اين است كه بخشي از سامانه‌هاي دفاعي طرف مقابل را به خود مشغول داشته و موجب مي‌شوند مهمات اين سامانه‌ها براي ساقط كردن پهپادها مصرف شوند اين در حالي است كه مهمات سامانه‌هاي دفاعي اسراييل به مراتب گران‌تر از خود پهپادهاست به‌طوري كه ارزان‌ترين موشك‌هاي در دسترس اسراييل 3 تا 4 برابر گران‌تر از شاهد-136 برآورد مي‌شود.
اين پهپادها با سرگرم كردن بخشي از سامانه‌هاي پدافند هوايي اسراييل اين امكان را فراهم مي‌كند تا سلاح‌هاي مورد استفاده مانند موشك‌هاي كروز احتمال موفقيت بيشتري داشته باشند.
همچنين به گفته اين كارشناس منطقي است كه تهران بخواهد واكنش اسراييل به انواع مختلف جنگ افزارهاي ايراني را ارزيابي كند تا بتواند توانمندي‌هاي خود را براي هماهنگ كردن مهمات مختلف در يك حمله همزمان ارتقا بخشد.
به گفته اين كارشناس، اسراييل از نظر فني و تاكتيكي توانايي هدف قرار دادن اين تعداد پهپاد را دارد، زيرا داراي 280 فروند هواپيماي جنگي است و به خوبي با تجهيزات پيشرفته شناسايي پشتيباني مي‌شود همچنين داراي يك سامانه پدافند هوايي - زميني است كه از نظر عملكرد فني يكي از بهترين‌هاي جهان محسوب مي‌شود.
با اين حال، اين كارشناس نظامي خاطرنشان كرد كه مشاركت امريكا براي اسراييل از نظر تقويت قابليت سوخت‌گيري در طول پرواز و باز كردن حريم هوايي عراق و اردن از طرق ديپلماتيك وتوانمندي‌هاي هشدار سريع امريكا، فرانسه و بريتانيا نيز براي اسراييل مهم به نظر مي‌رسد.
در نتيجه اسراييل با وجود ظرفيت‌هاي فني و تاكتيكي خود، از منظر ديپلماتيك و سطح ذخيره مهمات به حمايت غرب نياز دارد، به ويژه آنكه موشك‌هاي رهگير، بنا به ماموريت خود و در مقايسه با انبار بزرگ سلاح‌هاي ارزان قيمت ايران، سلاح‌هايي بسيار پيشرفته و در نتيجه بسيار گرانقيمت و به تعداد محدود در دسترس هستند.
بنا به گفته اين كارشناس نظامي فرانسوي اين بخشي از تهديد ضمني ايران است. اين تهديد يك جنگ فرسايشي است كه معتقد است اسراييل و متحدانش در درازمدت قادر به تحمل آن نيستند.
وي افزود: گنبد آهنين تنها گنبدي نيست كه اسراييل در اختيار دارد، زيرا اسراييل داراي يك سامانه دفاع خورشيدي چندلايه است كه چندين سامانه مختلف و يكپارچه را در خود دارد مانند سامانه ضد موشكي دوربرد آرو، سامانه پاتريوت امريكايي و همچنين جانشين شناخته شده آن به نام «فلاخن داود». اسراييل همچنين داراي سامانه‌هاي دفاع نقطه‌اي است از جمله سامانه «پرتو آهنين» كه سامانه انرژي هدايت شونده‌اي است كه هنوز مراحل آزمايشي خود را طي مي‌كند. بنوا بهان در پايان با بيان اينكه ايران در قلب اين بازي قرار دارد خاطرنشان ساخت: ايران از رهگذر اين حمله به دنبال دستيابي به سه هدف است كه براي تحقق آن از پهپاد، موشك بالستيك و موشك كروز استفاده كرده است.
هدف اول نشان دادن قدرت خود و به چالش كشيدن اسراييل از طريق حمله مستقيم به جاي استفاده از نيروهاي حامي خود در منطقه كه اين مساله نشان مي‌دهد تهران از پاسخ احتمالي اسراييل هراسي ندارد و تل‌آويو را از تكرار چنين حملاتي باز مي‌دارد.
هدف دوم، ايستادن در يك پله پايين‌تر از آستانه جنگ علني و گسترده و تثبيت وضعيت به جاي تشديد آن، به همين دليل ايراني‌ها پيشاپيش حمله خود را اعلام كردند با اينكه به‌طور كامل مي‌دانستند كه خبر حمله آنان به ايالات متحده و اسراييل هم خواهد رسيد.
هدف ايران از پرهيز داوطلبانه از انجام حمله غافلگيرانه به طور مشخص اطمينان از اتخاذ وضعيت دفاعي در اسراييل بود به طوري كه اگر حمله ايران غافلگيرانه بود اگرچه مي‌توانست گسترده باشد و به هدف اول برسد، اما اثرات ميداني و واقعي آن محدود بود و هدف دوم را برآورده نمي‌كرد. با اين حال ايران مي‌خواهد به هدف سومي نيز دست يابد.
اين هدف عبارت است از قرار دادن اسراييل بر سر دوراهي راهبردي پس از حمله، به اين شكل كه اسراييل يا به دنبال آرام كردن اوضاع و عدم تشديد بحران است يا ضعيف عمل مي‌كند و يا اينكه به دنبال تشديد بحران است و به شدت حمله ايران را تلافي مي‌كند و يا اينكه نامتناسب پاسخ مي‌دهد كه در اين صورت اسراييل با خطر انزواي ديپلماتيك و شايد نظامي مواجه مي‌شود.
اين كارشناس نظامي فرانسوي در پايان به اين نتيجه مي‌رسد كه تاثيرگذاري نظامي هدف اصلي حمله ايران نبوده است، به‌ويژه اينكه ايران از قدرتمندترين سلاح‌هاي خود در اين حمله بهره نبرده است و اين حاكي از آن است كه رويارويي ژئوپليتيكي ايران و اسراييل ممكن است در درازمدت اتفاق افتد.
طبق نظر اين كارشناس نظامي امروز تهران به قلب بازي در خاورميانه تبديل شده و از نظر توانايي براي انجام عمليات راهبردي با اسراييل برابر است؛ گرچه به قول او تفاوت زيادي در جنگ‌افزارهاي دو طرف درگير وجود دارد.
منبع: سايت شبكه الجزيره
عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي