خشم و خنده در سالگرد ازدواج

نمایشنامه‌های کمدی «نیل سایمون» به عنوان یکی از نمایشنامه‌نویسان مطرح جهان، همیشه بستر مناسبی برای تمرین و اجراهای تازه‌نفس‌های هنر تئاتر است. نمایشنامه «شایعات» یکی از مهم‌ترین، کمیک‌ترین و البته پراجراترین متن‌های نیل سایمونِ امریکایی‌ است که بارها در جهان و حتي ایران روی صحنه رفته اما برخلاف آنچه در برخورد اول با نمایشنامه‌های سایمون به نظر می‌رسد که اجرای آنها امری ساده و بی‌دردسر است، اتفاقا متن‌های پرجزییات او نیاز به دقت‌ و توان بالایی از سوی کارگردان و بازیگران دارد تا بتوانند نمایشنامه‌های این کمدی‌نویس محبوب را به درستی و در بهترین شکل ممکن روی صحنه ببرند. میکاییل شهرستانی در مقام یکی از اساتید بازیگری و کارگردانی تئاتر ایران، طی سال‌های گذشته هنرجویان کاربلد و مستعدی را آموزش داده و به جامعه هنری کشور معرفی کرده. او پیش از این نیز با اجرای متن‌های کمدی متنوعی از نویسندگان مختلف، نتیجه آموزش‌هایش را روی صحنه در معرض تماشا و داوری گذاشته است. اکنون بار دیگر این کارگردان تئاتر با اجرای نمایشنامه «شایعات»، اثری در خور توجه و تحسین رقم زده. در این نمایشنامه، یک پنهانکاری بی‌دلیل و ناشیانه توسط تعدادی از دوستان «چارلی بروک» (معاون شهردار نیویورک) که در خانه او گرد آمده‌اند تا دهمین سالگرد ازدواجش را با «مایرا» جشن بگیرند، چندین موقعیت مضحک و خنده‌دار پدید می‌آورد و هر چه داستان پیش‌تر می‌رود، گِره اتفاق‌ها کورتر می‌شود و به نظر می‌رسد این ماجرا قرار نیست به سادگی حل شود. جالب اینکه در تمام طول داستان، هرگز میزبان و همسرش را نمی‌بینیم و شایعات این جشن بحرانی، توسط خود مهمان‌ها رقم می‌خورد. نمایش از زمان حضور «کریس» (راحله خیری) و «کِن» (محمد محسنی) در خانه چارلی شروع می‌شود که میزبان‌شان را با گوش زخمی ناشی از یک خودکشی ناموفق در طبقه بالا پیدا کرده‌اند و حالا مهمان‌های بعدی یک ‌به ‌یک از راه می‌رسند و به تدریج از ماجرا باخبر می‌شوند، ولی همگی سعی دارند برای حفظ موقعیت اجتماعی خود، با دروغ‌های ناتمام این حادثه را از پلیس و رسانه‌ها مخفی نگه دارند.
نیل سایمون در نمایشنامه خود موقعیت‌های کمیک فوق‌العاده‌ای خلق کرده، اما از گنجاندن طنز کلامی خاص خود هم غافل نبوده است. مثل لحظه‌هایی که گوش‌های کِن کیپ شده‌اند و حرف‌های دوستانش را درست نمی‌شنود یا حتي صدای زنگ تلفن را با صدای شکم خود اشتباه می‌گیرد! یا مثلا تلاش سخت و ناموفق «لئونارد» (علی‌اکبر زینلی) برای باز کردنِ درِ قوطیِ چوب‌شور که کمی بعد می‌بینیم کریس درِ همان ظرف را به سادگی و با چرخاندن آن باز می‌کند! یا حضور همزمان دو تا از خانوم‌ها در توالت که باعث تعجب مهمان تازه‌وارد دیگری می‌شود. همچنین نگاه کنید به موقعیت گم‌شدن گوشواره «کوکی» (نساءسادات شاه‌چراغی) یا نحوه‌ ورودش به آشپزخانه که به خاطر اسپاسم کمر مجبور است چهار دست ‌و پا روی زمین حرکت کند! چنین موقعیت‌های بامزه‌ای در نمایش کم نیستند که خوشبختانه خوب هم اجرا شده‌اند تا تماشاگر بهانه‌ای برای خندیدنِ صادقانه به جشنِ ازدست ‌رفته‌ای داشته باشد که می‌توانست یک مهمانی باشکوه برای مدعوین باشد. علاوه بر متن سایمون، نقطه قوت این اجرا، کارگردانی خوب میکاییل شهرستانی است که باتوجه به تجربه و سابقه این هنرمند نامی، جز این از او انتظار نمی‌رفت. شهرستانی ریتم نمایش را به خوبی در اجرای هنرمندانی که اغلب برای نخستین‌بار بازی روی صحنه را تجربه می‌کنند، حفظ کرده است. طراحی صحنه زیبا و منظم است و چه خوب که به بهانه فضای کوچک سالن انتظامی و دواجرایی‌ بودن، در ساخت و چیدمان دکور از طراحی مینی‌مالیستی و کاربرد اِلمان بهره نبرده‌اند و خانه چارلی را با طراحی رئالیستی روی صحنه آورده‌اند. دقت در جزییاتی مانند نور چراغ ماشین مهمانان پشت پنجره و صدای ورود اتومبیل‌ها به پارکینگ، فضای نمایش را ملموس و باورپذیرتر کرده است اما برگ برنده این اجرا از نمایشنامه «شایعات»، بازی‌های خوب و قابل قبول بازیگران است. هر چند کمی ناهماهنگی در کیفیت بازی‌ها حس می‌شود و اگر برخی بازیگران کمی قوی‌تر ظاهر می‌شدند، اکنون با تیم بازیگری یکدستی روی صحنه روبه‌رو بودیم، ولی هنوز هم مجموع بازی‌های نمایش شایعات، دوست‌داشتنی و تحسین‌برانگیز است، به ویژه بازی‌های درخشان و بی‌نقص معصومه عسگرپور در نقش «کِلِر»، راحله خیری «کریس»، علی‌اکبر زینلی «لئونارد» و آراز جهانشاهی در نقش «اِرنی» به دلیل تلاش و تسلط نقش‌آفرینان، بیش از سایر شخصیت‌ها به چشم می‌آیند. معصومه عسگرپور در تمام لحظه‌های حضورش بر صحنه، حس درست و متناسبی با موقعیت و شخصیت کِلِر را در میمیک و حرکاتش اجرا می‌کند. به لطفِ حاضرجوابی‌های او در بگومگو با پارتنرهایش، شکلِ دویدنش برای اطلاع از اخبار و شایعات بیشتر و جدیدتر یا حتي حرکات موزون ریز و بامزه‌اش در هماهنگی کامل با موسیقیِ تند مهمانی که با چهره خشک و خونسرد کِلِر پیش از ورود پلیس در تضاد کامل است، این نقش به یک شخصیت به‌ یاد ماندنی تبدیل شده. علی‌اکبر زینلی نیز با حرکات گل‌درشت بدنی و کاربرد صحیح صدا در بیان دیالوگ‌ها، تیپ و بازی خود را کاملا با نقش لئونارد منطبق کرده است.
درنهایت باید گفت تازه‌ترین اجرای نمایشنامه «شایعات» به کارگردانی میکاییل شهرستانی، این نوید را می‌دهد که هنوز می‌توان به بازیگران جوان و مشتاق و مستعد تئاتر اعتماد کرد و صحنه را به آنها سپرد تا با بازی‌های طنازانه و خلاقانه خود، تماشاگران کم‌حوصله امروز هنرهای نمایشی را شگفت‌زده کنند و به وجد بیاورند.