تبعيض هويتي بچهها را ميآزارد
غزل حضرتي
ميخواهند اسم مادر را در كارت ملي اضافه كنند. لااقل اينطور ميگويند. اگر اين اتفاق بيفتد، اولين جايي است كه يك برابري نسبي در مدارك هويتي آدمها به وجود ميآيد. نام مادر كنار نام پدر. درست است فاميلي از آن پدر است، اما اين در كارت ملي مشخص نيست و ميشود خيال كرد فاميلي بچه، فاميلي مادرش است.
پسرم از راه رسيد و با گلايه گفت: «چرا فاميلي ما دوتا با فاميلي بابا يكيه؟ چرا فاميلي من، فاميلي تو نيست؟» گفتم: «قانون ميگه فاميلي هركسي، فاميلي باباشه.» شاكيتر از قبل گفت: «من قبل اينكه به دنيا بيام، توي دل تو بودم، چرا بايد فاميليم، فاميلي تو نباشه؟»
حرف حق جواب ندارد هيچوقت. گفتم: «حق با توئه، ولي چاره چيه، فعلا قانون اينو ميگه.» گفت: «نميخوام، من ميخوام حضرتي باشم.» اين را گفت و غرغركنان، در حاليكه داشت اين نسخه را براي همه ميپيچيد و با خودش مرور ميكرد اگر قانون جديد بيايد و فاميلي آدم، فاميلي مادرش شود هركسي چه تركيب اسم و فاميلي پيدا ميكند، دور شد.
راستي اگر فاميلي هركسي، فاميلي مادرش ميشد، چه ميشد؟ از ابهت مردانه كم ميشد؟ وقتي داشتند چنين قوانيني را در دنيا مينوشتند، كسي نگفت آن كه بچه را حمل ميكند و ميزايد، كسي غير از پدر است؟ كسي نگفت قيم واقعي بچه مادر است؟ كسي نگفت مادر بيش از هر آدم ديگري در دنيا به بچه نزديكتر است؟ چرا بايد همهچيز به كام پدر پيش برود؟
نميخواهم در اين ستون به احقاق حقوق زنان بپردازم، قصدم از نگارش در اين ستون، صرفا بروز مادرانگي و فرزندپروري نوين است، اما وقتي براي پسر ۵ساله من اين سوال و ابهام پيش ميآيد و وقتي ميشنود قانون است، باز زيربار نميرود و درصدد تغيير آن برميآيد، چون از نگاهش قانون بدي است، پس خيلي پيشتر از اينها بايد فكري به حالش ميشد. پس قانون بد را بايد تغيير داد، پس اگر آدمها بخواهند ميتوانند همه قانونهاي بد را عوض كنند.
هركدام از ما اگر خوب فكر كنيم در كودكي با اين بحران مواجه شديم. خودم را يادم ميآيد كه وقتي فهميدم فاميلي مادرم با من فرق دارد، گريهام گرفت و مثل پسرم فرياد كشيدم كه «من ميخوام فاميلي مامانم رو داشته باشم». انگار بچه فكر ميكند فاميلي بخش مهمتري از هويتش را تشكيل ميدهد و لذا ميخواهد آن هويت پررنگتر را از مادر داشته باشد چون نقش مادر را پررنگتر ميبيند. كه در بيشتر مواقع هم چنين است.
اين قضيه مختص كشور ما نيست و در تقريبا همه جاي دنيا اين تبعيض وجود دارد اما در خيلي از كشورها انتخاب فاميلي امري اختياري است، شما ميتوانيد فاميلي مادر، پدر يا تركيبي از هردو را براي خود انتخاب كنيد. اينطوري لااقل ديگر در كودكي، مادرتان را جدا از خانواده نميدانيد و فكر نميكنيد شما و خواهر و برادر و پدرتان در يك گروهيد، مادرتان در گروهي ديگر. اين فكري بود كه هميشه من را ميآزرد به همين دليل در واقعيت زندگي هميشه تلاش كردم در گروه مادرم باشم، هرچند از داشتن فاميلياش بينصيب ماندم.