آناتومي يك رقابت

سيما پروانه‌گهر

انتخاب رييس مجلس دوازدهم مختصاتي متفاوت از ادوار قبل دارد؛ رقابتي براي رياست در بهارستان و تعيين سهم‌ها در بين اصولگرايان، انتخاباتي براي وزن‌كشي جريان‌ها و عرضه‌اندام چهره‌ها.

شنيده‌هاي اعتماد حكايت از تعيين 4 چهره از جانب برخی جریانات اصولگرا  براي رقابت با محمدباقر قاليباف براي رياست مجلس دوازدهم دارد؛ مجتبي ذوالنوري، نصرالله پژمانفر، علي نيكزاد و منوچهر متكي .
بر اساس توافق صورت گرفته مقرر شده تا در نهايت هركدام از اين 4 چهره كه اقبال بيشتري براي راي‌آوري داشتند در صحنه رقابت باقي بمانند و سه نفر ديگر به حمايت از وي وارد شوند. معرفي چهره يا چهره‌هايي از جانب جریانات دیگر اصولگرا  دور از انتظار نبود. 
از یک طرف رائفي‌پور از ماه‌هاي قبل نقدهاي خود به شيوه مديريت قاليباف را علني كرده بود و در ماجراي معاون سياسي وزارت كشور و بخشنامه جنجالي انتخاباتي آن شمشير از رو براي قاليباف و قاليبافي‌ها بسته بود. سعيد محمد كه تنش‌هاي پيدا و پنهانش با قاليباف مثنوي هفتاد من كاغذ بود؛ از ماجرا و حواشي تلاش براي ردصلاحيت سعيد محمد كه نوعي بازتاب از پرونده هلدينگ ياس بود تا رايزني‌ها براي عدم انتخاب محمد به عنوان وزير در كابينه رييسي و گلايه‌هاي محمد از سنگ‌اندازي نمايندگان نزديك به قاليباف در زمان مديريت او در مناطق آزاد. همان روايتي كه خود محمد نيز بعد از ماه‌ها سكوت در گفت‌وگويي با خبرگزاري خبرآنلاين در زمستان گذشته مطرح كرد. گفت: «ما مداركي داريم و اشخاصي هستند كه حاضرند دخالت ايشان در ماجراي معرفي من به عنوان وزير راه را علنا مطرح كنند. اين اتفاق ۱۰۰‌درصد رخ داده بود و برخي از عزيزان مجلس كه آن زمان جزو هيات رييسه بودند اين را به من گفتند كه در اين موضوع دخالت شده است و از همه مهم‌تر خودِ آقاي رييسي بود كه در مجلس اعلام كرد كه نظرم فردي ديگر بود ولي فشار آوردند و نظرم را تغيير دادند.»  اسفندماه سال گذشته نيز محمد در گفت‌وگويي با خبرگزاري ايلنا گفت: « چرا ايشان هيچ‌وقت درباره ابهامات موجود در خصوص تخلفات در هلدينگ ياس، موضوع توقف بحث تحقيق و تفحص از شهرداري تهران قبل از انتخابات رياست‌جمهوري سال ۹۶ توسط مجلس دهم، موضوع تك راي خانم الهه راستگو به ايشان جهت تصدي پست شهرداري تهران، موضوع تراول‌هاي واگذارشده به اشخاص، موضوع فرزندانش و ده‌ها موضوع ديگر هيچگاه باز‌خواست نشده و پاسخگو هم نبوده است.اين مصونيت به خاطر چيست؟».
از مجموع اين احوالات تدارك رقابت برخی جریانات اصولگرا براي رقابت با قاليباف بر سر كرسي رياست مجلس دوازدهم دور از انتظار نبوده و نيست. در مقابل اما جريان قاليباف نيز از انسجام منتخبان مجلس دوازدهم حول محور رياست او، حتي پيش از برگزاري دور دوم انتخابات مي‌گويند.
روزنامه اينترنتي فراز گزارش داده است كه هتل بزرگ تهران، چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته گذشته ميزبان منتخبان مجلس دوازدهم است؛ ضيافتي كه از ۲۴ ساعت مانده به برگزاريش خبرساز شده و داد منتقدان محمدباقر قاليباف را بلند كرده است. فارغ از ارزيابي‌ها از اين همايش كه با عنوان «لاكچري» در فضاي مجازي بازتاب داشته است نزديكان قاليباف اما از حضور بالغ بر 120 نفر در اين همايش مي‌گويند كه نشان از پتانسيل دوباره راي‌آوري او براي رسيدن به صندلي رياست دارد.
فروردين‌ماه امسال حميدرضا ترقي كه در جريان دور اول انتخابات مجلس در كميته انتخابات شوراي ائتلاف فعاليت مي‌كردند به خبرگزاري خبرآنلاين مي‌گويد؛ « به نظر مي‌رسد كه براي رياست مجلس شاهد رقابت تنگاتنگ خواهيم بود كما اينكه نامزدها از حالا تلاش خودشان را براي يارگيري از ميان منتخبين، شروع كردند».او رقابت اصلي را بين قاليباف و متكي مي‌داند و معتقد است نبويان داعيه رياست مجلس ندارد.
پيش از اين يك نماينده از رايزني منوچهر متكي با منتخبان مجلس براي نامزدي رياست مجلس شوراي اسلامي خبر داده بود، اما دفتر متكي هرگونه رايزني و تماس تلفني او با اين نماينده مجلس را تكذيب كرد و گفت: متكي نه تنها هيچگونه تماس تلفني با نماينده مجلس درباره اعلام آمادگي‌اش براي رياست آينده خانه ملت نداشته است، بلكه بارها در گفت‌وگو با رسانه‌هاي مختلف تاكيد كرد كه در اين باره در ۷ خرداد اظهارنظر خواهد كرد. علي‌رغم اين موضع‌گيري دو پهلو از جانب سرليست فهرست شوراي وحدت (جامعتين، انجمن اسلامي مهندسين و ...)، او اواخر فروردين‌ماه جلسه‌اي با حدود يكصد‌تن از منتخبان جديد برگزار و بر «ضرورت تحول در رويكردها و كاركردهاي مجلس دوازدهم» تاكيد كرد.  متکی در همين جلسه كنايه‌اي به قاليباف زد كه «خانه ملت به سمت رياست محور حركت كرده در حالي كه بايد به سمت صحن محور باشد.» متكي كه در ليست شوراي وحدت حضور داشت، شب پاياني تبليغات انتخابات مجلس دوازدهم، وارد فهرست جوان تازه سر برآورده اصولگرايان يعني علي‌اكبر رائفي‌پور، از جریانات دیگر اصولگرا  شده بود، انگار كه تحت تاثير عقايد رائفي‌پور قرار گرفته كه اينچنين به مديريت مجلس‌حمله‌ور شده است. علاوه بر اين ابوالفضل ابوترابي ارديبهشت ماه سال جاري در گفت‌وگو با خبر ايرنا از رايزني‌هاي نامزدهاي رياست مجلس با منتخبان مجلس دوازدهم خبر داد و گفت كه محمد باقر قاليباف در حال برگزاري نشست‌هايي به صورت فردي و جمعي با منتخبين مجلس دوازدهم با موضوع و دستور كار رياست مجلس آينده است.
نماينده مردم نجف‌آباد در مجلس يازدهم با بيان اينكه «مجتبي ذوالنوري، علي نيكزاد و منوچهر متكي نيز ديدارهاي فردي و جمعي با منتخبين مجلس دوازدهم براي معرفي خود به عنوان نامزد رياست مجلس و ارايه برنامه‌هاي‌شان برنامه‌ريزي كرده‌اند»، گفت: «ذوالنوري، علي نيكزاد و منوچهر متكي در تماس‌هاي تلفني با بنده، آمادگي‌شان براي نامزدي رياست مجلس آينده را اعلام كرده و عنوان كردند كه با توجه به اينكه اين توانمندي را براي بر عهده گرفتن رياست مجلس آينده در خود مي‌بينند پا در عرصه گذاشته‌اند».
ابوترابي خاطرنشان كرد: آقاي قاليباف نيز در مذاكرات حضوري كه با بنده و نمايندگان داشتند، آمادگي خود براي رياست مجلس آينده و نامزدي براي اين جايگاه را اعلام كردند. چهار چهره مورد اشاره نمايندگان و چهره‌هاي سياسي مختلف براي رقابت با قاليباف البته نزديكي‌هاي سياسي با جريان دولت نيز دارند. جلال محمود‌زاده نماينده مجلس يازدهم در گفت‌وگو با خبرآنلاين در اين باره گفته است: دولت احساس مي‌كند براي رياست مجلس رقبايي وجود دارند و مانند مجلس قبل نيست. در حال حاضر ۵ نفر از منتخبين به صورت مستقيم براي رياست مجلس اعلام آمادگي كردند، بنابراين شرايط مجلس دوازدهم مانند مجلس قبل نيست كه قاليباف تنها كانديداي رياست مجلس باشد.لذا دولت اين نكته را دريافت كرده كما اينكه از ميان داوطلبين رياست مجلس چهره‌هايي حضور دارند كه از قاليباف بيشتر به دولت نزديك هستند. لذا يكي از دلايل علني كردن اختلافات دولت و مجلس همين نكته است. دليل عمده هم اين است كه دولت برنامه اقتصادي براي ارايه ندارد.

كانديداتوري پزشكيان براي رياست؛ خيلي دور، خيلي نزديك
شنيده‌هاي اعتماد همچنين حاكي از اين است كه منتخبين مستقلين و اعتدالي‌ها مدعي داشتن حدود 100 كرسي در مجلس دوازدهم هستند و بر اين اساس در فكر معرفي كانديدايي براي رياست مجلس.
سلمان اسحاقي، عضو كميسيون بهداشت و درمان در خصوص نايب‌رييسي مسعود پزشكيان در مجلس دوازدهم، گفت: با توجه به عملكرد دكتر پزشكيان و همچنين حضور مجدد ايشان در مجلس دوازدهم كه مورد توجه مقام معظم رهبري قرار گرفتند، بعضي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در حال رايزني با پزشكيان هستند تا به عنوان يكي از نواب رييس در مجلس دوازدهم حضور داشته باشند.
 بنابر گزارش جماران، اسحاقي در اين باره گفته است كه « پزشكيان سابقه نايب‌رييس و وزارت‌خانه داشتند و سال‌هاي اخير نشان دادند فراتر از جريان‌هاي سياسي در حوزه‌هاي مختلف پيگيري‌هايي را در حوزه بهداشت و درمان داشتند و هميشه در دولت سيزدهم تاكيد داشتند بايد قانون اجرا شود و نظارت بر اجراي قانون اتفاقات خوبي را رقم بزند. بعضي از منتخبين و نمايندگان فعلي از ايشان درخواست كردند، به عنوان نايب‌رييسي در مجلس دوازدهم حضور داشته باشند». نكته‌اي كه درباره احتمال كانديداتوري پزشكيان مطرح مي‌شود گفت‌وگوي او بعد از برگزاري انتخابات مجلس است. گفت‌وگويي كه به معناي حمايت او از تداوم رياست قاليباف تلقي شد در حالي كه اصل گفت‌وگو درباره تنش بين حميد‌رسايي و جريان قاليباف و طرح موضوعاتي از قبيل رياست حميد رسايي بر اين مجلس بود كه پزشكيان در ارتباط با اين موضوع واكنش نشان داد. بر اساس شنيده‌هاي اعتماد گزينه ديگر مطرح شده در اين باره براي تفاهم جريان مستقلين و قاليبافي‌ها تعيين يك سهم براي نايب‌رييسي، دو عضو ديگر هيات رييسه و سه رييس كميسيون است. موضوعي كه هنوز درباره آن جمع‌بندي نشده است. پزشكيان خود نيز در فروردين ماه سال جاري در گفت‌وگو با انصاف نيوز درباره برخي نقدها به آنچه حمايت او از قاليباف خوانده شده، گفت: در مقايسه با افرادي كه بي‌احترامي مي‌كنند و با تندروي چارچوب‌ها را ناديده مي‌گيرند گفته شد كه قاليباف در مقام مقايسه با آنها كه به جز حرف زدن و شعار دادن كاري نمي‌كنند در وضعيت متفاوتي قرار دارد. پزشكيان درباره ضرورت تشكيل فراكسيون ميانه‌روها در مجلس دوازدهم گفت: لازم است كه در شرايط فعلي فراكسيون ميانه‌روها در برابر تندروهايي كه نرسيده شمشير كشيده‌اند و به دنبال قلع و قمع كردن ديگران هستند در مجلس آينده به‌طور منسجمي شكل بگيرد. با وجود آنكه مجلس جايگاه خود را به تدريج از دست داده است اما در همين شرايط هم در صورتي كه گروهي منطقي‌تر و عاقل‌تر حاكم شود مي‌تواند وضعيت را كمي رو به بهبود كند.

آناتومي يك رقابت؛ رقابت جريان‌ها يا مسابقه چهره‌ها
در كنار چهره‌هاي سازماندهي شده توسط جبهه متحد ايران و شخص قاليباف و گزينه مستقلين مجلس دوازدهم چهره‌هاي پراكنده ديگري نيز هستند كه داعيه رياست دارند.سيد محمود نبويان كه نامش در چند فهرست اصولگرايي قرار داشت توانست رأي اول تهران را در انتخابات مجلس شورا‌ي ‌دوازدهم‌ به خود اختصاص دهد. حضور او در راي ليست تهران اين فضا را ايجاد كرده كه مي‌تواند يكي از گزينه‌هاي رياست باشد. با اين وجود نبايد فراموش كرد كه نبويان چهره شاخص جريان پايداري است و در صورتي او مي‌تواند براي جايگاه رياست مجلس مدعي باشد كه پايداري‌ها از او حمايت كنند. تا اينجاي كار اما اراده ليست مشترك پايداري‌ها با قاليبافي‌ها براي مرحله دوم مساله عرض‌اندام پايداري‌ها مقابل قاليباف را با اما و اگرهايي همراه كرده است. اما و اگرهايي كه كانديداتوري نبويان براي جايگاه نايب‌رييسي را محتمل‌تر نشان مي‌دهد.
البته سخنراني او در جلسه هم‌انديشي به دعوت تعدادي از منتخبان مجلس دوازدهم براي تشكيل فراكسيون واحد نيروهاي انقلاب در مجلس دوازدهم نشان از تعيين نقش كليدي در راهبري فراكسيون اكثريت مجلس دوازدهم دارد اما حتي اين مساله هم نمي‌تواند جايگاه او به عنوان رييس مجلس را قطعي كند.
همزمان با برگزاري جلسه نبويان با منتخبان جديد مجلس حميد رسايي نيز جلسه‌اي با جمعي از منتخبان جديد مجلس برگزار كرد.خبرگزاري ايلنا در تشريح اين جلسه نوشته است كه «احتمالا يكي از مهم‌ترين محورها و موضوعاتي كه در جلسه امروز مطرح مي‌شود موضوع انتخابات هيات رييسه مجلس و رياست مجلس در دوره آينده باشد.» اين خبر احتمال داده كه «برخي افراد بيرون از مجلس جزو متوليان برگزاري آن باشند.»
علي‌رغم راي قابل توجه حميدرسايي و تنش يك‌تنه‌اي كه در ماه‌هاي اخير با تيم قاليبافي‌ها هدايت كرده است به نظر نمي‌رسد حميد رسايي نيز مقبوليت كافي را در بين منتخبين مجلس دوازدهم براي ريا‌‌ست داشته باشد.
نبايد از نظر دور داشت كه تركيب نهايي بهارستان در دور دوم انتخابات تعيين مي‌شود و تعداد افزايش به هر كدام از جريان‌ها مي‌تواند در تصميم نهايي تاثيرگذار باشد. علي‌رغم اظهارات غلامرضا نوري قزلجه، ر‌ييس فراكسيون مستقلين مجلس يازدهم و منتخب مجلس دوازدهم كه اخيرا گفته است « اين احتمال وجود دارد كه رياست قاليباف از بيرون مجلس شارژ شود و من اين را رد نمي‌كنم » اما به نظر‌ مي‌رسد در صورت رد ديدگاه نوري قزلجه رقابت اصلي براي رياست در يك مثلث برقرار باشد. گروهي كه به عنوان مستقلين شناخته مي‌شوند- اگرچه نوري قزلجه گفته است هنوز براي اين فراكسيون احتمالي نامي انتخاب نشده است- و مسعود پزشكيان را مد نظر قرار داده است، چهره نهايي از بين 4 كانديداي مورد نظر جبهه متحد ياران و شخص محمد باقر قاليباف. هنوز دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم برگزار نشده اما سطح تنش‌ها بين برخی جریانات اصولگرا  و قاليبافي‌ها درباره رياست بالا گرفته است و صحبت از اتهامات جديد در ميان است.كامران غضنفري كه  جزو منتخبان تهران براي ورود به مجلس دوازدهم است در يادداشتي كه اخيرا منتشر كرده، مدعي دادن وعده‌هايي از جنس وام و خودرو و عضويت در كميسيون مورد علاقه در عوض رأي دادن به رياست قاليباف شده است. او در اين يادداشت مدعي شده؛ « يكي از اطرافيان جناب قاليباف، تلفني از اينجانب براي ديداري در مجلس شوراي اسلامي دعوت كرد. موضوع را كه سوال كردم، گفتند كه حضوري با هم صحبت خواهيم كرد. در زمان وعده كرده شده به طبقه دهم ساختمان شيخ فضل‌الله نوري رفتم. در آنجا به غير از خود ميزبان، دو نفر ديگر از نمايندگان منتخب شهرستان‌ها هم حضور داشتند. پس از احوالپرسي و بيان مقدماتي، متوجه شدم كه موضوع اصلي، جلب نظر نمايندگان جديد براي رياست آقاي قاليباف مي‌باشد. از بنده در مورد كميسيوني كه مايل به عضويت در آن هستم سوال كردند و هنگامي كه گفتم كميسيون مربوطه ظاهرا متقاضي زياد دارد و احتمالا نوبت به بنده نخواهد رسيد، گفتند اين چه حرفي است؟ چه كسي از شما شايسته‌تر! بعد هم ليست افرادي كه اظهار تمايل براي عضويت در آن كميسيون كرده بودند را يكي يكي مي‌خواندند و مي‌گفتند مثلا آقاي شماره يك را به كميسيون الف مي‌فرستيم، آقاي شماره ۲ را به كميسيون ب مي‌فرستيم، آقاي شماره ۳ را به كميسيون ج مي‌فرستيم و ... يعني كه جاي شما در اين كميسيون محفوظ است و دغدغه رفتن به آن كميسيون را نداشته باشيد و ما خودمان آن را حل خواهيم كرد!»