گروه اجتماعي
چهل و پنجمين كنگره سالانه جامعه جراحان، ديروز درحالي افتتاح شد كه محور اصلي سخنراني مراسم افتتاحيه، مشكلات عديده جامعه پزشكي با دولت و تبعات اين مشكلات براي مردم و بيماران بود.
در حالي كه طي دو سال اخير، مشكلاتی كه دولت براي جامعه پزشكي ايجاد كرده، پزشكان و دانشجويان پزشكي را به اقدام براي مهاجرت واداشته و هشدارهاي متعددي درباره خالي ماندن صندلي رشته‌هاي تخصصي همچون طب اورژانس، بيهوشي، طب و جراحي اطفال و جراحي عروق مطرح شده، ايرج فاضل، رييس جامعه جراحان ايران در مراسم افتتاح اين كنگره خطاب به دولت گفت: «امكانات تشويقي براي ورود پزشكان به رشته‌هاي تخصصي در كشور ضروري است و بايد با سياستگذاري درست طوري برنامه‌ريزي شود تا جامعه از كمبود متخصص صدمه نبيند. بايد براي افرادي كه بخش عمده‌اي از عمر خود را صرف تحصيل در يك دوره تخصصي دشوار و طولاني مي‌كنند، انگيزه‌هاي قوي ايجاد كرد. وقتي وضعيت معيشتي و زندگي نسل فعلي پزشكان مطلوب باشد، اين يك انگيزه خوب و اثرگذار براي جذب و ماندگاري پزشكان جوان خواهد بود. اگر شرايط مساعد و مطلوب باشد جايگاه پزشكي كشور مجدد اوج خواهد گرفت. جراحي فاخرترين هنر بوده و جراحان در واقع هنر جراحي را براي درمان و نجات بيماران مورد استفاده قرار مي‌دهند. توصيه من براي جراحان جوان اين است كه با فكر و انديشه كافي وارد اين رشته شوند و بدانند كه تخصص جراحي يعني زحمت و مسووليت كه در لحظات حساس نجات‌بخش است.»
سياوش صحت؛ نايب‌رييس جامعه جراحان ايران هم در مراسم افتتاح اين كنگره با انتقاد از جو حاكم در جامعه و تغيير نگرش‌ها نسبت به جامعه پزشكي گفت: «در گذشته وقتي مي‌گفتند فردي پزشك است، ثروت و مكنت اين پزشك مطرح نبود بلكه بر اين تاكيد مي‌شد كه اين فرد، يك پزشك و در خدمت مردم است. در سال‌هاي اخير اما دشمنان ما در كشور با ادبيات غلط تلاش كردند اعتبار پزشكان را كاهش بدهند در حالي كه پزشكي شغل نيست بلكه يك هنر است و پزشك، دائم در فكر اين است كه چطور بايد به هموطنش كمك كند. ما قسم خورديم كه تمام وقت خودمان را براي سلامتي مردم كشورمان صرف كنيم. با وجود آنكه در قانون تاكيد شده كه بايد 10درصد از توليد ناخالص ملي براي سلامت خرج شود اما امروز اين سهم به 4درصد كاهش يافته درحالي كه با افزايش تورم مواجهيم.»
صحت در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود گفت: «آيا انتظار پزشكان براي يك زندگي خوب، انتظار زيادي است؟ امروز وقتي شما از مغازه خريد مي‌كنيد در جواب علت گراني قيمت يك كالا به شما مي‌گويند قيمت اين كالا همين است؛ اما آيا خدمات پزشكي هم قيمت دارد؟ آيا امروز پزشكاني كه در سيستم دولتي كار مي‌كنند، با حقوقي كه مي‌گيرند مي‌توانند زندگي خوبي داشته باشند؟ نتيجه اتفاقات سال‌هاي اخير اين است كه امروز، از ميزان ارائه خدمات پزشكي كاسته شده و با افزايش مهاجرت پزشكان مواجهيم. نتايج بررسي پارسال فرهنگستان علوم پزشكي نشان داد كه بيش از 60 درصد دانشجويان پزشكي، در حال مهاجرت يا در فكر مهاجرت بودند درحالي كه در دهه 40 و زماني كه ما در خارج از كشور مشغول تحصيل بوديم، همگي آرزو داشتيم درس‌مان زودتر تمام شود تا به كشور برگرديم و خدمت در كشور خودمان، براي ما افتخار بود. امروز ما همكاران‌مان را از دست مي‌دهيم درحالي كه پزشكان مايل به مهاجرت نيستند بلكه شرايط زندگي آنها را به چنين تصميمي واداشته است. در دوره تحصيل پزشكي به ما ياد دادند كه وقتي كسي براي شما كاري انجام نمي‌دهد، خودت بايد براي خودت كاري كني. اگر جامعه جراحان با هم همبستگي داشته باشند، مي‌توانيم جلوي مسائلي كه ما را رنج مي‌دهد، بگيريم. شايد ما با هم اختلاف‌نظر داشته باشيم ولي همگي عضو يك خانواده هستيم و همگي عضو خانواده پزشكي ايران هستيم و همگي بايد با هم باشيم چون يكپارچگي ما ايجاد قدرت خواهد كرد.»
علي جعفريان، رييس پيشين دانشگاه علوم پزشكي تهران و دبير علمي اين كنگره هم در مراسم افتتاحيه با سخناني با محوريت لزوم كاهش آسيب‌ها به جامعه پزشكي گفت: «پزشكي ايران، از افتخارات كشور است. محيط كار و فعاليت و معيشت بايد براي جامعه پزشكي به طور متعارف و منطقي درست شود. چرا امروز رشته‌هاي دستياري بايد ظرفيت خالي داشته باشند آن هم در حالي كه زماني رقابت‌ها در آزمون دستياري فوق‌العاده سخت و دشوار بود ولي امروز برخي رشته‌هاي دستياري فاقد متقاضي است؟ تخصص‌هاي اطفال، طب داخلي، طب اورژانس و بيهوشي در سال‌هاي اخير اصلا متقاضي نداشته. وقتي طب اورژانس متقاضي ندارد يعني آينده اين رشته تعطيل است و افزايش ظرفيت پذيرش دانشجو در اين رشته معنايي ندارد. در رشته‌هاي جراحي عمومي، نورولوژي (مغز و اعصاب) كارديولوژي (قلب و عروق) كه از رشته‌هاي پر طرفدار است هم، امسال ظرفيت خالي داشتيم و متقاضي وجود نداشت. اكنون فلوشيپ جراحي عروق در دانشگاه‌هاي كشور با ظرفيت خالي روبه‌رو شده و تمايلي به تحصيل در اين رشته وجود ندارد چون اين رشته، پر دردسر و پر زحمت است اما درآمد متخصص اين رشته، ناچيز است. چرا و با چه انگيزه يك پزشك بايد به اين رشته ورود كند آن‌هم درحالي كه با مدرك پزشكي عمومي، به جراحي و مداخلات زيبايي گرايش پيدا مي‌كند به اين دليل كه بدون دغدغه و دردسر درآمد خوبي خواهد داشت؟ افزايش ظرفيت پذيرش دانشجوي پزشكي يك اقدام بي‌نتيجه است چون تا زماني كه هر چيزي در جايگاه خود قرار نگيرد، امكان مقابله و برخورد با رفتارهاي غيرعرف و نامعمول در اين حوزه برقرار نخواهد شد و بنابراين، امروز با پول مردم براي كشورهاي حوزه خليج‌فارس، كانادا و استراليا پزشك تربيت مي‌كنيم و نتيجه آن مهاجرت خواهد بود و بحران كمبود پزشك نزديك است.»
وزير بهداشت سابق در پاسخ به «اعتماد»: يك عده جاهل با اهداف موذيانه مي‌خواهند آينده پزشكي كشور را نابود كنند
ايرج فاضل، رييس جامعه جراحان و وزير بهداشت سابق در حاشيه برگزاري اين كنگره در گفت‌وگو با «اعتماد» در هشدار بابت شرايطي كه امروز جامعه پزشكي با آن مواجه است و تبعاتي كه به دنبال اين شرايط گريبان مردم و بيماران را خواهد گرفت، گفت: «آثار مشكلاتي كه براي دانشجويان طرحي ايجاد شده، كمبود پزشك و خالي ماندن رشته‌هاي تخصصي به تدريج با جدي شدن خطر واردات پزشك و نيازمند شدن به اعزام بيماران به خارج خودش را نشان خواهد داد. مجموع اين مشكلات به افول پزشكي در ايران منجر مي‌شود. امروز استقبال از رشته پزشكي در كنكور يا ادامه تحصيل در رشته‌هاي تخصصي پزشكي با مشكل جدي مواجه شده به گونه‌اي كه در آزمون‌هاي اخير، حتي يك داوطلب براي جراحي عروق نداشتيم و به همين ترتيب، بعضي ديگر از رشته‌هاي تخصصي هم خالي مي‌ماند و بايد 10 سال ديگر، متخصصان اين رشته‌ها را از خارج وارد كنيم و دوباره بيماران را براي جراحي‌هاي تخصصي به خارج بفرستيم. اين مشكلات درحالي ايجاد شده كه طي دهه‌هاي گذشته، مجاهدت‌هاي بسيار زيادي براي درخشش پزشكي كشور صرف شد اما عواملي كه به دنبال فقير كردن پزشكان مملكت هستند، سناريوي مشكلات را ايجاد كردند كه با چنين شرايطي، من آينده را به هيچ وجه خوب نمي‌بينم و دوباره به همان جايگاه قبلي باز خواهيم گشت. يك عده جاهل فكر مي‌كنند با اين سناريوها به مردم خدمت مي‌كنند ولي هدف اصلي اين افراد، موذيانه‌تر از اين حرف‌هاست و هدف اصلي، از بين بردن آينده پزشكي اين كشور بوده كه البته بايد از خودشان پرسيد كه در ازاي اين وضع، چه نفعي نصيب اين افراد مي‌شود اما به نظر من، اين اقدامات نوعي خيانت به كشور است.»
فاضل در پاسخ به «اعتماد» در تحليل دليل كم بودن رشد تعرفه‌هاي خدمات درماني در سال جاري و ساير مشكلاتي كه براي جامعه پزشكي ايجاد شده آن هم درحالي كه جامعه پزشكي، يك گروه مرجع در كشور و همه كشورها محسوب مي‌شود، گفت: «تعرفه‌هاي درمان پيش از اين هم تغييرات اساسي نداشته و حالا هم رشد 35درصدي تعرفه‌ها مطلقا كافي نيست. اما پزشكان تنها گروه مرجع دچار مشكل نيستند. معلمان عزيز و زحمتكش اين كشور، هر روز بايد براي حقوق‌هاي ناچيزي كه مي‌گيرند كنار خيابان جمع شوند. همان جاهلاني كه گفتم، گروه‌هاي مرجع كشور را نشانه گرفته‌اند. معلمان و پزشكان گروه‌هايي هستند كه مردم به خدمات اين گروه‌ها بيشترين نياز را دارند و ضربه زدن به اين گروه‌ها، كاملا حساب شده است و به نفع مملكت نيست.»
محمد رييس‌زاده، رييس كل نظام پزشكي هم در حاشيه اين كنگره و در پاسخ به «اعتماد» و در تحليل رشد 35 درصدي تعرفه‌هاي خدمات درماني در سال جاري و آسيب‌شناسي نارضايتي جامعه پزشكي از اين ميزان رشد آن‌هم درحالي كه شوراي عالي بيمه، رشد 46 درصدي تعرفه‌ها را تصويب كرده بود، گفت: «سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت بايد قيمت تمام شده خدمات پزشكي را با منابع و مصارف به تعادل برسانند و به همين دليل، رشد 35 درصدي تعرفه تصويب شد كه البته ما هم به اين ميزان رشد معترض بوديم و نامه اعتراضي نوشتيم و در حال پيگيري اين اعتراض هستيم اما امسال ميزان رشد ويزيت و جزء حرفه‌اي نسبت به ميانگين 10 سال گذشته رشد مطلوب‌تري داشت به اين معنا كه طي 10 سال اخير، ميانگين رشد ويزيت 22 درصد بود اما امسال 40 درصد رشد داشت. همچنين ميانگين جزء حرفه‌اي در طول 10 سال اخير 9.6درصد رشد داشت اما امسال 45درصد افزايش يافت. البته بيشتر توجه ما به آن چيزي است كه نصيب اعضاي جامعه پزشكي مي‌شود اگرچه كه افزايش هتلينگ و جزء فني تعرفه‌ها هم مهم است كه امسال، اين مولفه‌ها هم رشد بهتري داشت اما با اين حال، اعداد هتلينگ و جزء حرفه‌اي، همچنان با قيمت تمام شده خدمات سلامت، حداقل 50درصد فاصله دارد.»
جلوگيري از ورود پزشكان زن و توليد‌كنندگان تجهيزات پزشكي
به بهانه كوتاهي قد مانتو!
كنگره چهل و پنجم جامعه جراحان، ديروز و به روال سال‌هاي قبل در مركز همايش‌هاي رازي واقع در محوطه دانشگاه علوم پزشكي ايران برگزار شد. مشاهدات خبرنگار «اعتماد» حاكي از اين بود كه از ساعت 8 صبح و از ابتداي آغاز كنگره، مامور حراست اين دانشگاه با همراهي يك خانم محجبه - در اتاقك كوچكي كه محل ورود دانشجو و مراجعان است - از ورود پزشكان زن و خانم‌هاي فعال در توليد تجهيزات پزشكي به بهانه بدحجابي و كوتاهي قد مانتو يا شلوار يا تنگ بودن مانتو جلوگيري مي‌كرد و ورود مهمانان كنگره، مشروط به تعويض و تغيير لباس بود. طبق مشاهدات «اعتماد» در اين اتاقك كوچك، يكي از آقايان عضو هيات برگزار‌كننده كنگره هم حضور داشت و زماني كه يكي از بانوان مهمان كنگره با ممانعت مامور حراست براي ورود به محوطه دانشگاه مواجه شد، اين آقا، كت خود را -كت مردانه با قواره‌اي بزرگ- به اين خانم داد و طبق دستور مامور حراست، مقرر شد كه اين خانم تا زماني كه در كنگره حضور دارد، اين كت مردانه را به تن داشته باشد وگرنه اجازه حضور در كنگره نخواهد داشت كه به دنبال موافقت مامور حراست، اين خانم در همان اتاقك كوچك و در مقابل چشم آقاي مامور حراست! مانتوي خود را تعويض كرد و كت مردانه را پوشيد. باقي بانوان شركت‌كننده در اين كنگره با وضع مشابه مواجه بودند. يكي از پزشكان زن كه براي شركت در اين كنگره از شهر اهواز به تهران آمده بود به «اعتماد» گفت كه مامور حراست او را وادار كرده مانتو بخرد و اين خانم، مجبور شده با اجاره يك خودروي اينترنتي، به مراكز خريد نزديك به مركز همايش‌هاي رازي برود و براي خريد مانتويي كه مطابق تاكيد مامور حراست بوده، يك ميليون و 100 هزار تومان پول بدهد تا اجازه ورود به كنگره بگيرد. پزشك ديگري به «اعتماد» گفت مامور حراست او را وادار كرده به خانواده‌اش تلفن بزند و آنها با وجود ترافيك و شلوغي بزرگراه همت و تمام محورهاي اطراف محل برگزاري همايش در ساعات صبحگاهي، برايش مانتو بياورند تا بعد از تعويض لباس و پوشيدن مانتوي مناسب! اجازه ورود به كنگره داشته باشد. پزشك ديگري به «اعتماد» گفت مامور حراست با مشاهده قد شلوار اين خانم به او گفته «كمر شلوارت را بايد به اندازه‌اي پايين بكشي كه بالاتر از مچ پاهايت معلوم نباشد!» مشكل‌تراشي حراست دانشگاه علوم پزشكي ايران براي ورود مهمانان كنگره به قدري ادامه يافت كه برخي روساي انجمن‌هاي تخصصي ناچار شدند محل برگزاري كنگره را ترك كرده و در ميانه سخنراني‌ها، به همان اتاقك كوچك بروند و با چانه‌زني، مشكل «پوشش» مهمانان را حل كنند آن‌هم درحالي كه تمام مهمانان كنگره كه همگي، پزشك و از اعضاي جامعه پزشكي هستند اذعان داشتند كه هر سال در كنگره حضور داشتند اما طي دو دهه اخير و در طول فعاليت 4 دولت اصولگرا و ميانه‌رو از نيمه دهه 1380، اين برخوردها با مهمانان اين كنگره بي‌سابقه بوده است. مامور حراست دانشگاه علوم پزشكي ايران، ديروز حتي از ورود خبرنگار صدا و سيما هم به بهانه هماهنگ نشدن ورود دوربين و وسايل صدا‌برداري جلوگيري كرد درحالي كه خبرنگار اين رسانه، طبق روال هر ساله و معمول، دعوتنامه رسمي جامعه جراحان را ارائه داد اما حراست دانشگاه مدعي بود كه بنا به تصميمات جديد بايد از روزهاي قبل براي وسايل صوتي و تصويري مجوز جداگانه صادر مي‌شد.