طلافروشان مشمول ماليات بر عايدي سرمايه نيستند
جواد اسكندري، كارشناس مركز پژوهش‌هاي مجلس در خصوص اهميت اخذ ماليات بر عايدي سرمايه در كشور گفت: ماليات بر عايدي سرمايه با اهداف مختلفي مانند تنظيم فعاليت بخش‌هاي مختلف اقتصادي، محدود كردن سوداگري، افزايش منابع عمومي، ايجاد عدالت اجتماعي و افزايش كارايي اقتصادي وضع مي‌شود.
وي با بيان اينكه ازجمله كاركردهاي اين پايه مالياتي مي‌توان به كنترل سوداگري و دلالي غيرمولد اشاره کرد، گفت: افزايش هزينه فعاليت‌هاي غيرمولد همچون سفته‌بازي و سوداگري در بازار طلا يكي از اهداف وضع ماليات بر عايدي سرمايه است.
اين كارشناس اقتصادي افزود: در واقع سوداگران در هنگام افزايش قيمت برخي دارايي‌ها و با پيش‌بيني اينكه در آينده قيمت آن دارايي‌ها بيشتر خواهد شد، شروع به خريد اين دارايي‌ها مي‌كنند و معمولا پس از يك دوره كوتاه‌مدت دارايي‌ها را با قيمت بالاتر به فروش مي‌رسانند.
اسكندري خاطرنشان كرد: اما با وضع اين ماليات انگيزه سوداگران براي مبادرت به خريدوفروش دارايي‌ها و اخلال در بازار كاهش مي‌يابد و اين بازارها تبديل به بستري آرام براي تقاضاي واقعي و مصرفي خانوارها خواهد شد. وي در ادامه يادآور شد: مصوبه اخير مجلس به خصوص در حوزه طلا با ابهام‌هاي زياي همراه بود و در اين مورد بحث‌هاي زيادي مطرح شد. بررسي مصوبه مجلس نشان مي‌دهد كه اين مصوبه بيشتر از آنكه به دنبال درآمدزايي باشد، به دنبال بهبود شفافيت اقتصادي و جلوگيري از اخلال در اين بازار مهم و كليدي است. اين كارشناس اقتصادي در پاسخ به سوالي در اين خصوص كه آيا طبق مصوبه مجلس طلافروشان مشمول ماليات بر عايدي سرمايه مي‌شوند، گفت: يكي از دغدغه‌هاي طلافروشي‌ها اين است كه خريد و فروش آنها مشمول ماليات جديدي نشود، مطابق مصوبه مجلس اشخاص تجاري صاحبان مشاغل بابت فروش طلا مشمول ماليات عملكرد مي‌شوند، لذا مشمول ماليات بر عايدي سرمايه نمي‌شوند. اسكندري افزود: به عبارت ديگر مشاغل در حال حاضر ماليات حقه خود را پرداخت مي‌كنند و بر اساس اين مصوبه به هيچ عنوان مشمول ماليات جديدي نمي‌شوند.
وي افزود: به‌طوري كه طبق ماده 20 طرح ماليات بر عايدي سرمايه (ماده 93 اصلاحي)، تبصره2 درآمدهايي كه مشمول ماليات موضوع اين ماده مي‌شوند، مشمول ماليات بر عايدي سرمايه موضوع فصل اول باب سوم و ماليات بر درآمد اتفاقي موضوع فصل ششم باب سوم اين قانون نمي‌شوند.
اين كارشناس اقتصادي در ادامه گريزي به معافيت اشخاص غير تجاري (مردم عادي) از ماليات بر عايدي سرمايه در صورت فروش به طلافروشي‌هاي رسمي زد و گفت: طبق ماده 12 اين طرح كليه اشخاص غيرتجاري انتقال‌دهنده «عين» يا «حق‌واگذاري‌محل» در خصوص انتقال دارايي‌هاي زير مشمول ماليات بر عايدي سرمايه هستند. اسكندري افزود: از طرف ديگر طبق تبصره 5 اين ماده نيز در صورت فروش دارايي‌هاي موضوع بندهاي (۳) و (۴) اين ماده توسط اشخاص غيرتجاري به اشخاص موضوع اجزاي (۳) و (۴) بند «ث» ماده (۱۶مكرر) قانون پايانه‌هاي فروشگاهي و سامانه موديان، عايدي حاصل از انتقال دارايي‌هاي مذكور معاف از ماليات موضوع اين فصل است. وي در جمع‌بندي خود در اين خصوص گفت: اولا صرف خريد و نگهداري طلا مشمول ماليات نمي‌شود. لذا بر اساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي آنچه مهم است فروش طلاست و هيچ الزامي به ثبت موجودي طلا نيست و نگهداري طلا به هيچ عنوان مشمول ماليات نمي‌شود.
اين كارشناس مسائل اقتصادي افزود: ثانيا در صورتي كه اشخاص غير تجاري (مردم عادي) طلاي خود را به طلافروشي‌هاي رسمي بفروشند، مشمول ماليات بر عايدي سرمايه نمي‌شوند. به عبارت ديگر مصوبه مجلس شوراي اسلامي به دنبال شفافيت اين بازار مهم بوده و بر اساس اين مصوبه در صورتي كه مردم عادي طلاي خود را به كسبه مجاز به فروش طلا بفروشند مشمول ماليات بر عايدي سرمايه نيستند.
اسكندري در ادامه با اشاره به معافيت اشخاص غير تجاري (مردم عادي) از ماليات بر عايدي سرمايه در صورت ثبت معامله نيز گفت: طبق تبصره 6 ماده 12 اين طرح اشخاص غيرتجاري بالاي هجده سال كه دارايي‌هاي موضوع بند (3) اين ماده را مستقيما از اشخاص موضوع جزء (۳) بند «ث» ماده (۱۶مكرر) قانون پايانه‌هاي فروشگاهي و سامانه موديان خريداري كرده‌اند، مي‌توانند دارايي‌هاي مذكور را به ساير اشخاص غيرتجاري انتقال دهند.
وي افزود: ثبت انتقال مذكور با درج شماره منحصربه‌فرد مالياتي صورتحساب الكترونيكي خريد اوليه، در حكم صدور صورتحساب الكترونيكي است و صورتحساب الكترونيكي مذكور با درج بلاعوض بودن يا درج مبلغ معامله فوق به‌صورت خودكار به كارپوشه غيرتجاري خريدار منتقل مي‌شود. خريدار مكلف است ظرف 30 روز از تاريخ درج صورتحساب الكترونيكي در كارپوشه غيرتجاري، نسبت به اعلام پذيرش يا عدم پذيرش اين صورتحساب الكترونيكي اقدام كند. عدم اظهارنظر ظرف مدت مذكور به منزله عدم تاييد صورتحساب الكترونيكي مربوط است.
وي بيان كرد: مردم عادي در صورتي كه طلاي خود را از كسبه مجاز به فروش طلا با صورتحساب الكترونيكي خريده باشند و بخواهند آن را به شخص عادي ديگري بفروشند، در صورتي كه صورتحساب فروش را ثبت كنند مشمول ماليات بر عادي سرمايه نيستند.
اسكندري با اشاره به معافيت اشخاص غير تجاري (مردم عادي) از ماليات بر عايدي سرمايه در صورت ثبت معامله نيز گفت: طبق ماده 14 اين طرح معاوضه دارايي‌هاي موضوع بندهاي (۳) و (۴) متعلق به هر «شخص غيرتجاري بالاي هجده سال» با دارايي ديگري از مصاديق همان بند با رعايت موازين شرعي، در صورت صدور صورتحساب الكترونيكي مشمول ماليات بر عايدي سرمايه نمي‌باشد.
وي افزود: در واقع يكي از تعاملات معمول مردم عادي اين است كه طلاهاي خود را تعويض مي‌كنند. بر اساس مصوبه مجلس تعويض طلا مشمول ماليات بر عايدي سرمايه نمي‌شود. اين كارشناس اقتصادي با اعلام اينكه خريد و فروش اوراق بهادار طلا از ماليات عايدي سرمايه معاف است، تصريح كرد: طبق تبصره 7 ماده 12 اين طرح نيز عايدي سرمايه حاصل از انتقال اوراق بهادار يا كالاي مورد معامله در بهابازار (بورس)ها و بازارهاي خارج از بهابازار (بورس) از قبيل صندوق‌هاي كالايي، صندوق‌هاي املاك و مستغلات و گواهي سپرده سكه طلا، مشمول ماليات موضوع اين فصل نمي‌باشد.
وي در پايان گفت: هزينه‌هاي نگهداري طلا براي جلوگيري از دزدي و نيز جلوگيري از مفقود شدن يكي از دغدغه‌هاي مردم است. ويژگي مهم بازار اوراق بهادار اين است كه به دليل عدم وجود فيزيك طلا هزينه نگهداري ندارد و ريسك دزدي يا مفقود شدن ندارد از طرف ديگر براي حاكميت هم كاملا شفاف است. بنابراين با تصميم مجلس شوراي اسلامي خريد و فروش اين اوراق بهادار مشمول ماليات نمي‌شود و از ماليات بر عايدي سرمايه معاف است.