شهرداري تهران حكم تخليه ساختمان « سراي غزل » را صادر كرده است
تعطيل شدن 5 مركز حمايت از زنان آسيب ديده تهران طي 32 ماه
بنفشه سام گيس
با حكم تخليه‌اي كه ارديبهشت امسال، شهرداري منطقه 10 براي يكي از ساختمان‌هاي « طلوع بي‌نشان‌ها » صادر كرد، پنجمين مركز حمايت از زنان آسيب ديده در شهر تهران هم تعطيل شد . « سراي غزل » يكي از مراكز متعلق به موسسه خيريه « طلوع بي‌نشان‌ها » بود كه از چند سال قبل به زنان آسيب ديده يا در معرض آسيب، خدمات حمايتي و بهداشتي و درماني ارايه مي‌كرد . ساختمان اين مركز، متعلق به شهرداري منطقه 10 بود كه 4 ارديبهشت‌ماه امسال، حكم تخليه اين ساختمان به دست مديرعامل «طلوع » رسيد و حالا « سراي غزل » بعد از خانه خورشيد (موسسه حمايت از زنان آسيب‌ديده و معتاد بي‌خانمان واقع در محدوده دروازه‌غار) موسسه نور سپيد هدايت (مركز اقامت و خدمات كاهش آسيب براي زنان‌آسيب‌ديده و معتاد بي‌خانمان واقع در ميدان شوش) سرپناه شبانه زنان (مركز اقامت براي زنان آسيب ديده و معتاد بي‌خانمان واقع در محدوده دروازه غار) و سازمان پزشكان بدون مرز (موسسه ارايه خدمات حمايتي و درماني به زنان و مردان و كودكان بي‌خانمان و معتاد و آسيب ديده واقع در محدوده خيابان مولوي) پنجمين مركز ارايه خدمات حمايتي به زنان آسيب ديده و بي‌خانمان در شهر تهران است كه ظرف 32 ماه اخير (از پاييز 1400 تا ارديبهشت 1403) تعطيل مي‌شود . وجه اشتراك هر 5 مركز اين است كه توسط مردم و انجمن‌هاي غير‌دولتي راه‌اندازي شده بودند و به زنان آسيب‌ديده خدمت مي‌دادند .
تعطيلي « سراي غزل » آيا ختم ماجراست ؟
دو روز قبل، اكبر رجبي؛ مديرعامل موسسه خيريه «طلوع بي‌نشان‌ها » خبر داد كه شهرداري تهران براي ملكي كه به صورت « نامحدود » در اختيار اين موسسه بوده، دستور تخليه صادر كرده و طبق اين دستور، ملك بايد ظرف يك هفته تخليه شود . اين ملك، ساختماني قديمي واقع در بزرگراه نواب و فرعي « محبوب مجاز » و نزديك ايستگاه متروي كميل است كه از اول دي 1389 با موافقت شهردار منطقه 10 به مدت 6 ماه براي ارايه خدمات حمايت از معتادان بي‌خانمان و زنان آسيب ديده در اختيار موسسه « طلوع » قرار گرفت اما حدود يك سال بعد از عقد صورتجلسه تحويل ملك، با موافقت مكتوب شهرداري تهران مقرر شد كه مدت تملك اين ساختمان « نامحدود » و بدون قيد زماني باشد چنان‌كه رييس وقت اداره املاك و مستغلات شهرداري منطقه 10 ذيل نامه واگذاري اماني اين ملك به موسسه « طلوع » تاييد مي‌كند كه: « ملك فوق به دستور قائم مقام شهرداري تهران مورخ 6 اسفند 1390 در دبيرخانه معاونت امور مناطق، به شكل نامحدود در اختيار موسسه طلوع قرار گرفته است . »
با اين حال، طبق اخطاريه‌اي كه 4 ارديبهشت امسال توسط شهرداري منطقه 10 براي « طلوع » صادر شده آمده است: « پيرو اخطاريه‌هاي صادره سنوات گذشته و پيگيري‌هاي متعدد، نظر به اينكه يك باب ساختمان متعلق به شهرداري تهران از سنوات گذشته در اختيار شما بوده و متعهد شده‌ايد تا به محض درخواست استرداد ملك از سوي شهرداري، ملك موصوف را با همان شرايط كه تحويل گرفته‌ايد به شهرداري مسترد داريد، مع‌الاسف علي‌رغم ملاحظات و مساعدت‌هاي شهرداري و پيگيري‌هاي به عمل آمده، كماكان ملك موصوف را در تصرف داشته و از تحويل آن امتناع مي‌ورزيد . نظر به اينكه ادامه تصرفات شما با وصف انقضاي مهلت مندرج در امانت نامه، بدون اذن و موافقت شهرداري ضمن فراهم نمودن موجبات تضييع حقوق حقه شهرداري، به استناد شرع مقدس و نيز قوانين حاكم بر موضوع از مصاديق بارز غصب مال غير و تصرف به نحو عدوان و موجب ضمان مي‌باشد، از اين رو به استناد لايحه قانوني مستثني شدن شهرداري تهران از شمول قانون موجر و مستاجر، مراتب ذيل رسما به شما اخطار مي‌گردد / از تاريخ ابلاغ و رويت اين اخطاريه نسبت به فراهم آوردن زمينه تخليه و تحويل بدون قيد و شرط ملك تحت تصرف خود ظرف مدت يك هفته اقدام نماييد . چنانچه در پايان مهلت مندرج در قانون حاكم بر موضوع ، ملك موصوف را تخليه و تحويل ننماييد، ملك موصوف با توسل به دستور قضايي اخذ شده از محاكم ذيصلاح دادگستري در اسرع وقت تخليه خواهد شد . در صورت عدم همكاري در تحويل و تخليه ملك، شهرداري مجاز است نسبت به دريافت اجرت‌المثل ايام تصرف با جلب نظر كارشناس رسمي دادگستري به انضمام كليه هزينه‌ها و خسارات قانوني از شما اقدام نمايد . »
در متن اين حكم، كلماتي همچون « غصب مال غير، تصرف به نحو عدوان و موجب ضمان، ملك تحت تصرف » درباره موسسه‌اي به كار رفته كه طي 19 سال اخير بخش مهمي از وظايف دولت‌ها براي نجات و حمايت از آسيب‌ديدگان اجتماعي در شهر تهران و بسياري شهرهاي كشور را بر عهده گرفته است؛ حمايت از معتادان بي‌خانمان از طريق توزيع غذاي گرم در شب‌هاي سه‌شنبه، كمك به ترك اعتياد معتادان خياباني، حمايت از زنان و كودكان بدسرپرست، نجات بي‌خانمان‌ها از آسيب ديدگي مخرب‌تر، جلوگيري از بي‌خانمان شدن كودكان و زنان آسيب ديده و ايجاد سرپناه براي مردان و زنان بهبود يافته بي‌خانمان، مسووليت اصلي «طلوع » بوده كه طي سال‌هاي اخير، دايره‌اي فراتر از پايتخت را در برگرفته اما تامين و توزيع نوشت‌افزار و پوشاك براي كودكان محروم و مرز‌نشين در آستانه سال نو يا بازگشايي مدارس، ايجاد سرپناه و فراهم كردن زمينه تحصيل و پيشرفت ورزشي و هنري كودكان بدسرپرستي كه در آستانه كارتن خوابي بودند و حالا به ستاره‌هاي«طلوع» تبديل شده‌اند، ياري به حادثه ديدگان سيل و زلزله در استان‌هاي مختلف كشور هم از ديگر فعاليت‌هاي « طلوع » طي سال‌هاي اخير بوده و هنوز هم ادامه دارد چنان‌كه در سيل اسفند 1402 سيستان و بلوچستان، تعدادي از تجهيزات و ماشين‌هاي سنگين مورد نياز براي باز كردن محورهاي مسدود شده، با كمك مالي همياران « طلوع» تامین و به مناطق سيلزده منتقل شد .
« سراي غزل » را تخليه مي‌كنند ولي به « شما » چه سودي مي‌رسد ؟
اكبر رجبي؛ مديرعامل موسسه خيريه طلوع بي‌نشان‌ها در گفت‌وگو با « اعتماد » مي‌گويد كه از چند سال قبل، اين ساختمان قديمي در خيابان نواب به دفتر مركزي « طلوع » تبديل شد و از 4 سال قبل نام « سراي غزل » گرفت و هدايت و برنامه‌ريزي فعاليت باقي مراكز طلوع و از جمله مركز نگهداري كودكان بدسرپرست و زنان و مردان بي‌خانمان از طريق همين دفتر مركزي صورت مي‌گرفت علاوه بر اينكه خدمات پيشگيري و درماني و حمايت از زنان آسيب ديده هم در همين مركز ارايه مي‌شد چنان‌كه حداقل تا هفته جاري، 80 زن آسيب ديده تحت پوشش خدمات اين مركز بوده‌اند .
رجبي در روزهاي اخير نامه سرگشاده‌اي خطاب به اعضاي شوراي شهر پايتخت نوشت تا شايد مذاكرات بين شورا و شهرداري به سرانجام برسد و دستور تخليه ملك ملغي شود . متن اين نامه با جملاتي از خطبه امام حسين (ع) شروع مي‌شد: « ...كورها و كرها و لال‌ها و از كار افتاده‌ها در شهرها رها شده‌اند و رحم نمي‌كنيد و در خور مسووليت خود كار نمي‌كنيد و به كساني كه در آن راه تلاش مي‌كنند وقعي نمي‌نهيد... »
مدير « طلوع » در ادامه اين نامه نوشته بود: « اعضاي محترم شوراي اسلامي شهر تهران / اين نامه خطاب به شماست / آن چه اين بنده خدا را به نوشتن وا‌داشت، نامه‌اي است كه دو هفته پيش از سوي شهرداري منطقه ده تهران مبني بر اخطار تخليه يكي از مراكز حمايتي موسسه طلوع به نام سراي غزل به موسسه ابلاغ شده است.ساختمان اين مركز متعلق به شهرداري تهران است و در واقع اولين ساختماني است كه شالوده جمعيت طلوع بي‌نشان‌ها در اين ساختمان بنا نهاده شد و تك‌تك خشت‌هاي اين خانه، اولين غذاهايي را كه در اين شهر با نيت نجات و رستگاري درمانده‌ترين و بي‌پناه‌ترين انسان‌هاي اين شهر پخته شد و پيام بهبودي شد و زندگي انسان‌ها را دگرگون كرد به ياد دارند.در حال حاضر سراي غزل سال‌هاست كه مأمن هشتاد زن آسيب ديده و در معرض آسيب است كه طي اين سال‌ها با همت و حمايت خيرين و داوطلبان طلوع، با مهارت چگونه زيستن آميخته شده‌اند و اين دقيقا همان كاري است كه سال‌هاست فقط و فقط با پشتوانه عشق و حمايت مردم نيك‌انديش اين سرزمين و بدون هيچ حمايت دولتي در حال رخ دادن است، كاري كه به اذعان بسياري از مردم و حتي مسوولان، از عهده سازمان‌هاي عريض و طويل با بودجه‌هاي كلان نيز خارج بوده. نجات زنان و مردان و كودكان كارتن‌خواب و همراهي دختران و پسراني كه در ميان درد اعتياد و بي‌تفاوتي جامعه فراموش شده بودند و حالا عضو تيم‌هاي ملي ورزشي هستند.حالا دو هفته است كه شهرداري تهران چنان صاحبخانه‌اي كه حكم تخليه به دست، مستاجر عيالوارش را تهديد مي‌كند، سراغ هشتاد زن آسيب‌ديده اجتماعي آمده و سوال مشخص ما از شهرداري و شوراي شهر تهران اين است كه مگر اين ساختمان و تمام آن‌چه به نمايندگي از مردم اين شهر در يد اختيار شهرداري تهران است متعلق به كسي غير از همين مردم است كه اينطور تهديد به تخليه مي‌كنيد و در كجاي نامه تهديدآميزتان به سرنوشت اين هشتاد زن فكر كرده‌ايد؟ »
انتشار اين نامه در فضاي مجازي واكنش‌هاي تندي از سوي كاربران و حاميان بي‌خانمان‌ها به دنبال داشت و شهرونداني كه امروز به ياوران « طلوع » تبديل شده‌اند در پيام‌هاي خود از رفتار دوگانه شهرداري تهران و ساير نهادهاي شهري در مقابل انجمن‌هاي مردمي انتقاد كردند و تبليغات و ادعاهاي مسوولان پايتخت درباره جلب مشاركت شهروندان براي كاهش آسيب‌هاي اجتماعي را به سخره گرفتند و يكي از ياوران « طلوع » در واكنش‌به حكم تخليه « سراي غزل » نوشت: « پناه بر تو و بس ... دوباره آفتاب طلوع خواهد كرد، درخشان‌تر و سرپاتر .»