روز جهاني خانواده در زمانه زوال‌گرايي
مريم باقي
مجمع جهاني سازمان‌ملل در 20 سپتامبر سال 1993 روز 15 مه برابر با 25 ارديبهشت را روز جهاني خانواده اعلام كرده است كه نشان مي‌دهد حفاظت از اين كانون مهم اجتماعي- انساني، يك دغدغه جهاني بوده كه يك روز را براي آن نامگذاري كرده‌اند. خانواده را مي‌توان كانوني مقدس دانست. كانون عشق و وفا و صميميت و پاكي و گذشت و صداقت و همكاري. ممكن است همه چيز در خانواده خوب نباشد، اما همه اعضاي آن براي حفظش از بدي‌ها چشم مي‌پوشند و گذشت مي‌كنند و براي بهتر شدنش مي‌كوشند. ممكن است كمبودها زياد باشد، اما مهم آن است كه مهر و عشق جبرانش مي‌كند و تلاش براي پر كردن كمبودها در خانواده، خود، عين نيكي است و همكاري‌ها را براي رفع آن برمي‌انگيزد و همه اعضاي خانواده در خدمت اين كانون و كار و تلاش براي بقا و زندگي بهتر در آن مي‌كوشند. در اسناد حقوقي نيز خانواده از حقوق ويژه برخوردار است و حتي خود تشكيل خانواده به عنوان يك حق جهاني شمرده مي‌شود. ماده ۱۶ اعلاميه جهاني حقوق بشر مي‌گويد: «زن و مرد وقتي به سن ازدواج برسند، مي‌توانند بدون هيچ قيد نژادي و ملي و ديني ازدواج كنند و خانواده‌ای بنياد بگذارند. آنان هنگام زناشويي و در اثنا و هنگام انحلال آن، داراي حقوق متساوي هستند. عقد ازدواج جز با رضاي آزادانه همسران آينده، قانوني نيست. خانواده عنصر طبيعي و اساسي اجتماع است و بايد از پشتيباني جامعه برخوردار باشد.» وفق اين ماده:
1- در عقد ازدواج نژاد و مليت و... نبايد موانع ازدواج باشند.
2- در همه حال، در هنگام آغاز ازدواج، در حين آن و حتي هنگام انحلال در مواقع خاص، بايد زن و مرد داراي حقوق متساوي باشند.
3- رضايت دو طرف شرط ازدواج سالم است.
4- خانواده عنصر اساسي اجتماع است كه بايد از آن پشتيباني كرد.
در ميثاق بين‌المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي هم به موضوع خانواده توجه شده و ماده ۱۰ هم به‌طور كامل به اين موضوع و اين حق اختصاص دارد.
در ضمن نبايد تكليف دولت‌ها را در ساختن شرايطي براي سهولت در امر ازدواج از ياد برد. در اين وانفسا كه خانواده از هر سو در معرض تهديد است و فقر مالي و تنگدستي، فقر فرهنگي و انواع مواد مخدر از يك سو و تفكرات ارتجاعي و ارتجالي مانند ازدواج‌هاي مخالف با فلسفه ازدواج و طبيعت، ازدواج‌هاي موقت و غيرمتعهدانه از سوي ديگر يا خيانت‌ها و... اين نهاد طبيعي را تهديد مي‌كند، بايد بيش از پيش در حفاظت از آن و تقويت عناصر ثبات و دوام آن كوشيد.
البته روشن است كه گاهي ممكن است در موارد استثنايي جدايي، جراحي لازمي براي آسيب كمتر به شمار برود ولي مهم «ساختن» پس از آن است. علاوه بر همه اينها، كارشناسان بايد بيش از پيش به آسيب‌شناسي كاهش تمايل جوانان به تشكيل خانواده نيز بپردازند.
هيچ مامني، جبران آرامش خانواده را نمي‌كند؛ خانواده آغوش گرم پدرومادر، پدربزرگ و مادربزرگ، عشق خواهر به خواهر، خواهر به برادر، برادر به برادر و محبت و عشق و همدلي ميان زن و شوهر است.