درياچه اروميه نجات يافت؟
درياچه اروميه در بهترين وضع خود در 28 سال قبل يكي از بزرگ‌ترين درياچه‌هاي فوق شور روي كره زمين بود كه آب‌هاي آن غذا، شغل و مزاياي سلامتي را براي ساكنان در مناطق اطراف شمال غربي ايران فراهم مي‌كرد. در طي چهار دهه گذشته درياچه اروميه 90 درصد كوچك شده است. اقدامات كشاورزي ناكارآمد، توسعه ناپايدار، كاهش آب‌هاي زيرزميني و گرماي بيشتر از جمله عواملي است كه در كاهش آب و خشكي درياچه اروميه موثر‌ند. درياچه اروميه در وضعيتي كه در نيمه سال 1402 خشك شد با تشديد بيماري‌هاي تنفسي، سوزش چشم و ساير عوارض، پيامدهاي زيادي براي سلامت عمومي ايجاد كرده است. توفان‌ها هنگام عقب‌نشيني آب رخ مي‌دهد و ذرات نمك را به ريه‌هاي مردم مي‌رساند. پيامدهايي از جمله تخريب شبكه‌هاي غذايي محلي، درگيري‌هاي آبي و مهاجرت اجباري ميليون‌ها نفر از پيامدهاي خشكي درياچه اروميه است.
در سال‌هاي اخير به ويژه در سال آبي 1399- 1398 درياچه به ديل بارش‌هاي بهار 1398 وضع خوبي داشت. به گفته وزارت نيرو، تقريبا 90 درصد آب ايران توسط بخش كشاورزي استحصال مي‌شود. شيوه‌هاي كشاورزي ناكارآمد يكي از دلايل اصلي خشكي برخي از مهم‌ترين درياچه‌هاي جهان از جمله درياچه اروميه است. درياچه نمك بزرگ در يوتا امريكا، درياي كاسپين در شمال ايران و بحرالميت در خاورميانه نمونه‌هاي مشابه درياچه اروميه هستند. تخريب يك درياچه شور در ايالات متحده، ايران يا هر جاي ديگر مي‌تواند منجر به گسترش بيماري، توفان نمك و از بين رفتن تنوع زيستي شود و به طور بالقوه هزاران شغل و ميلياردها دلار را سالانه به كشورها تحميل كند .
براي آزاد كردن آب بيشتر براي درياچه‌ها، دولت‌ها به دنبال مجموعه‌اي از گزينه‌ها هستند ازجمله ايجاد موانع براي كوچك‌تر كردن درياچه‌ها، خريد آب از كشاورزان، و رها كردن آب رودخانه‌هايي كه به طور طبيعي درياچه‌ها را تغذيه مي‌كنند و...
درياچه اروميه با عنايت به بارش‌هاي اخير مجددا بيش از یک ميليارد متر مكعب آب دريافت داشته و نسبتا پرآب شده است. تداوم پرآبي به اين شكل كه تاكنون رخ داده تنها با تداوم بارش‌ها به صورت غير‌طبيعي امكان‌پذير خواهد بود. به هر حال آنچه كه همچنان موجب نگراني است آن است كه رسوب‌گذاري در كف درياچه، گودي سابقا پر شده با آب را اكنون به صورت گسترده با نمك و ساير مواد معدني پر كرده است. يادمان نرود كه ضخامت اين رسوبات گاه به حدود 7 متر مي‌رسد. بنابراين برنامه‌هاي كاملا پيچيده و سنجيده شده‌اي براي عمليات احياي درياچه اروميه بايد اجرا شود، وگرنه همچنان بايد به همين حالت درياچه فصلي اروميه قانع باشيم!