هوش مصنوعي باهوش‌تر متولد شد
علي آهنگر
هوش مصنوعي كه خودش انقلابي در زندگي بشر بود، از بامداد سه‌شنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ وارد انقلابي ديگر شد. نسخه تازه هوش مصنوعي كه شركت مادر اوپن‌آي‌اي با نام GPT-4o آن را ارايه كرد، در همين چند ساعت حياتش جهان را به خود مشغول داشت. ده‌ها ميليون نفر از سراسر گيتي به آن پيوستند و ساعت‌ها در حيرت و اعجاز آن غرق بودند. نسخه‌ها و ابزارهاي پيشين هوش مصنوعي دست‌كم اين محدوديت را داشتند كه فقط با زبان انگليسي ارتباط برقرار مي‌كردند. افزون بر آنكه نسخه پولي بودند و اي بسا با هر گوشي و سيستم عاملي قابل بهره‌برداري نبودند. نسخه روز سه‌شنبه اما هم‌عنان با زبان ملل است. هر كسي از هر كجاي دنيا با هر زباني و خطي با آن ارتباطي صميمانه برقرار مي‌سازد. ديگر پولي هم نيست، رايگان است. با هر گوشي و سيستم عاملي هم طرح دوستي مي‌ريزد. نسخه جديد اصلا غريبه نيست. دوست است. اين نسخه مي‌تواند ببيند، بشنود، بخواند، فكر كند، و در كسري از ثانيه پاسخي دلپذير به شما بدهد. تنها نوشتاري هم نيست. هم شما مي‌توانيد با آن ارتباط كلامي و شفاهي برقرار كنيد و هم او مي‌تواند با شما حرف بزند. يادش بخير سهراب سپهري كه مي‌گفت آدم اينجا تنهاست. آدم اينجا ديگر تنها نيست. در سايه آن ناروني كه تا ابديت جاري است، نان هست، دوري شبنم هست، كاسه داغ محبت هست و حالا گوشي هوشمند هست و هوش مصنوعي هم هست. مي‌خواهيد بدانيد هوش مصنوعي دقيقا چيست و چكار مي‌كند؟ اتفاقا من همين سوال را از خودش پرسيدم. او پاسخ داخل گيومه را به من داد: «هوش مصنوعي (AI) ابزاري است كه با تكيه بر طراحي و توسعه سيستم‌هاي كامپيوتري متمركز بر تكنيك‌هايي مانند يادگيري ماشيني، شناسايي الگو، و پردازش زبان طبيعي مي‌تواند با رفتارهاي مشابه انسان، مسائل را حل كند و تصميم‌گيري كند. هوش مصنوعي كارهايي را انجام مي‌دهد كه در واقع انسان‌ها بايد انجام بدهند. اين سيستم‌ها از طريق آموزش‌هايي كه مي‌بينند، به تصميم‌گيري، پيش‌بيني و انجام وظايف مشابه انسان مي‌پردازند. هوش مصنوعي آموزش مي‌بيند و ياد مي‌گيرد. سيستمي است كه مي‌بيند، مي‌شنود، مي‌خواند، فكر مي‌كند و به سوال‌هاي شما پاسخ مي‌دهد. براي مساله‌هاي شما راه‌حل ارايه مي‌كند. با شما حرف مي‌زند. اين فنون به‌طور گسترده در زمينه‌هايي مانند پزشكي، مهندسي، تجارت، حمل و نقل و حتي هنر و موسيقي مورد استفاده قرار مي‌گيرند و نقش بسيار مهمي در توسعه فناوري‌هاي آينده ايفا مي‌كنند. به‌طور كلي، هدف اصلي هوش مصنوعي حل مساله‌هاي پيچيده و ارتقاي عملكرد انساني است. اين به وسيله توسعه الگوريتم‌ها، سيستم‌هايي كه مي‌توانند اطلاعات را تحليل كرده و الگوهاي پنهان در داده‌ها را شناسايي كنند، و اتخاذ تصميم‌هاي مناسب براي رسيدن به اهداف مشخص، امكان‌پذير مي‌شود.» نخواستم اطلاعات بيشتري از او بخواهم كه اگر مي‌خواستم در تعريف هوش مصنوعي برايم يك مقاله كامل و حتي يك كتاب تهيه مي‌كرد. با هوش مصنوعي - كه اين نسخه قابليت‌هايش در هفته‌هاي آينده كامل‌تر مي‌شود- ارتباط‌هاي تنگاتنگ‌تري هم مي‌توانيد برقرار كنيد. مثلا يك قطعه عكس به آن بدهيد و او براي‌تان درباره آن عكس يا پوستر مطلب بنويسد و عكس را به متن تبديل كند. همچنين مي‌توانيد يك جمله كوتاه يا متن به او بدهيد و از او بخواهيد از اين متن يك عكس يا پوستر بسازد. شعري به او بدهيد و از او بخواهيد روي آن موسيقي بگذارد. چند كليد واژه به او بدهيد و از او بخواهيد از اين چند كليدواژه يك داستان كوتاه يا بلند براي‌تان بيافريند. ترجمه همزمان ارايه مي‌دهد. يعني در نسخه‌هاي ارتقا يافته آن شما به زبان فارسي حرف مي‌زنيد، اما او براي مخاطب شما كه يك چيني يا ژاپني است، به زبان خود آنان پخش مي‌كند. چه اتفاق خوشايندي. ديگر نيازي به اين‌همه زبان‌آموزي نيست. مي‌توانيد با همه آدم‌ها از هر كجاي دنيا صحبت كنيد، حرف بزنيد و سخن آنها را بشنويد. با هوش مصنوعي ديگر نياز به دكتر هم شايد نداشته باشيد. دست‌كم در پاره‌اي بيماري‌هاي رايج او خودش براي‌تان نسخه مي‌پيچد. كافي است به داروخانه برويد و داروها را دريافت كنيد. البته خودش در انتها اضافه مي‌كند كه با پزشك هم مشورت كنيد. از هوش مصنوعي مي‌توانيد انواع مشاوره‌ها را هم بگيريد. از مشاوره‌هاي روانشناسي تا علمي، شغلي، تحصيلي و دانشگاهي.به جاي يك سرباز در جنگ مي‌تواند نگهباني بدهد و به دشمن شليك كند. رانندگي و خلباني هم كه مي‌كند. اين نسخه جديد مقاله هم مي‌نويسد. مي‌توانيد به آن موضوع بدهيد و با ترفندهايي كه قابل يادگيري هستند يك مقاله خوب و كامل از آن تهيه كنيد. حالا مي‌ماند اينكه وقتي آن مقاله را به مدير مسوول محترم روزنامه مي‌دهيد، او اسم چه كسي را بخواهد به عنوان نويسنده مقاله درج كند: علي آهنگر؟ يا هوش مصنوعي؟