از کنار آبله‌مرغان ساده نگذریم
مینا بنی‌اسدی
1- روایتی از یک تجربه: احساس لرز و سرد شدن انگشتان، آخرین عاملی است که باوجود باقی ماندن کارها، بدون تامل از سر میز بلندش می‌کند تا آماده حرکت به سوی منزل شود. به احساس خستگی عجیبی که سراغش آمده فکر می‌کند و نیاز به خیره شدن تقریبا مداوم به صفحه کامپیوتر به‌سبب نوع کار آن روز، به‌عنوان علت احتمالی اصلی، در کسری از ثانیه از جلوی چشمانش می‌گذرد.
به خانه می‌رسد و همچنان احساس لرز و بی‌حالی دارد؛ با ذهنیت احتمال ابتلا به سویه‌ای جدید از کرونا، ماسک زده و به استراحت مشغول می‌شود.
لرز و سردرد، همانند تجربیات قبلی ابتلا به کرونا، آن شب همراهی‌اش می‌کنند که با مصرف قرص آن را می‌گذراند. صبح حالش کمی بهتر است، اما سردرد همچنان وجود دارد. به طور اتفاقی برآمدگی بزرگی زیر لباسش احساس کرده و وقتی دقیق می‌شود، تاولی سفت محتوی مایع می‌بیند که وجودش را بسیار غیرمنتظره یافته و آن را می‌ترکاند؛ اما مدتی بعد، برآمدگی دومی را هم در جای دیگری از بدنش احساس می‌کند و برخی جوش‌های قرمزرنگ نیز روی صورت و دستش پیدا می‌شود. متعجب می‌شود و هر فکری از گوشه ذهنش می‌گذرد تا تعطیلات تمام شود و بتواند به پزشک مراجعه کند. صبح روز بعد به‌طرز شدیدی ضایعه‌های پوستی که بیشتر شبیه التهابات پوستی هستند، روی پوستش توسعه یافته است.
برای معالجه به پزشک عفونی مراجعه می‌کند. پزشک او را معاینه می‌کند و تشخیصش کاملا واضح است: آبله‌مرغان!
در کودکی به این مبتلا نشده بود.
2- آبله‌مرغان چیست؟
یک نوع بیماری ویروسی مشترک میان انسان و حیوان است که در کودکان شیوع بیشتری دارد، اما بیماری مختص دوران کودکی محسوب نمی‌شود. یک علامت اصلی این بیماری، ضایعه پوستی به شکل تاول سفت و برآمده است، بنابراین والدین باید با دیدن هر نوع تاولی روی پوست کودک خود، نخست به احتمال ابتلای او به این بیماری شک کنند و فکر به علت‌های دیگری، مثل احتمال سوختگی،تمیز نبودن پوست و... را از ذهن خود دور کنند.
توجه ویژه به این احتمال، جدای از مراجعه زودهنگام به پزشک و شروع به موقع درمان برای کودک، از آن جهت اهمیت دارد که با رعایت شرایط قرنطینه، از دیگران در برابر سرایت بیماری محافظت کنند. آبله‌مرغان از طریق عطسه و سرفه یا تماس با ضایعات پوستی فرد مبتلا، به دیگری سرایت می‌کند و از یک تا دو روز پیش از شروع علايم تا خشک شدن کامل آخرین ضایعه پوستی، مسری است. نکته مهم این است که باید از آسیب به تاول‌ها تا حد امکان جلوگیری شود، زیرا هم خود محافظی برای آن بخش پوست محسوب می‌شوند و هم در صورت آسیب، امکان بروز یک عفونت ثانویه میکروبی نیز روی زخم ایجاد شده وجود دارد. این بیماری در کودکی، بیشتر به شکل خفیف خود را نشان می‌دهد. ولی برای فرد بالغی که بدون اطلاع از بیماری کودک شما، با بودن در کنار وی نخستین مواجهه خود را با عامل ویروسی آن می‌گذراند، می‌تواند بدترین تجربه بیماری زندگی او باشد یا حتی خدای نکرده آخرین تجربه! برای فردی که قبلا مبتلا شده نیز شرایط خیلی فرق نمی‌کند؛ زیرا در برخی افراد، به‌ویژه بزرگسالان مسن، ویروس آبله‌مرغان حتی پس از بهبودی نیز می‌تواند دوباره فعال شده و منجر به بروز بیماری سخت «زونا» شود؛ پس هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست.
3- یادی از کرونا: با این بیماری و مشابه آن از قدیم مواجه بوده‌ایم، اما شاید اینقدر جدی مورد توجه‌مان نبوده است. کرونا، با وجود تمام مصیبت‌هایش، تا حد زیادی باعث افزایش سواد همه مردم درباره بیماری‌های ویروسی شد. این همه‌گیری مرگبار، یک تاثیر مفید بر زندگی همه ما داشت که نباید بگذاریم فراموش‌مان شود: «تاثیر مراقبت‌های بهداشتی در پیشگیری از شیوع بیماری‌های واگیردار.»
آن مراقبت‌های بهداشتی که در دوران کرونا، به سبب حفظ حیات شخصی، آویزه گوش‌مان شد، توصیه متخصصان در مواجهه با تمام بیماری‌های ویروسی است؛ پس اگر کودکی آبله‌مرغان گرفته، فکر نکنید رایج و ساده است و همه می‌گیرند یا باید بگیرند؛ نگذارید شما عامل ابتلای نفر بعدی باشید و زنجیره انتقال را بشکنید.
با هزینه زیادی که دوران همه‌گیری کووید - ۱۹ داده‌ایم، سواد سلامت خود را دست‌کم درباره بیماری‌های ویروسی و راهکارهای ساده پیشگیری از انتقال آنها در جامعه، به پیش از این تجربه مرگبار، بازنگردانیم.
4- مبتلا شدن به یک بیماری تبریک ندارد: در کنار تلاش مردم، دست‌اندرکاران حوزه سلامت نیز باید در ارتقای فرهنگ سلامت تلاش بیشتری داشته باشند تا در شرایطی که بسیاری از کشورهای توسعه یافته، واکسن آبله‌مرغان را در برنامه واکسیناسیون کودکان خود وارد کرده‌اند، حداقل در کشور خود شاهد آن نباشیم که هنوز برخی افراد پیر و رسوم و باورهای قدیمی، ابتلای کودک به آبله‌مرغان را به پدر و مادرش تبریک بگویند! چراکه در هر شرایطی، تلاش برای حفظ سلامتی شایسته تبریک است، نه مبتلا شدن به یک بیماری!
(کارشناس پرستاری)