چرا جان انسان‌ها براي شما مهم نيست؟
هشتم خرداد ماه خبر رسيد كه دو نفر از دستياران صحنه سريال «روياي نيمه شب» به كارگرداني حسن آخوندپور و تهيه‌كنندگي سعيد سعدي در رود بهمن‌شير آبادان غرق شدند و پيكر آنها از آب بيرون آورده شد.
اين حادثه تلخ با واكنش و بيانيه انجمن صنفي طراحان فيلم و انجمن صنفي طراحان فني و مجريان صحنه روبه‌رو شد و آنها ضمن ابراز تاسف، مصرانه خواستار پيگيري مديرعامل و هيات‌رييسه خانه سينما از عوامل اصلي پروژه «روياي نيمه شب» جهت شفاف‌سازي علل اين حادثه ناگوار شدند.
به دنبال اين حادثه و درخواست‌هاي صنفي براي شفاف‌سازي، امير بدري -بدلكار سينما و سرپرست بدلكاران «فست فوروارد تيم» - كه خودش در اين پروژه حضور داشته، يادداشتي براي ايسنا نوشته و با اشاره به اينكه برخي اتفاق‌ها كاملا قابل پيش‌بيني بود و تذكرهايي هم داده مي‌شد، به ايسنا گفت: متاسفانه در پروژه‌هاي سينمايي و سريال گاهي احتمال وقوع يك حادثه و هشدارها براي جلوگيري از آن جدي گرفته نمي‌شوند.
او با اشاره به اينكه يكي از وظايف بدلكاران تامين امنيت جاني بازيگران و عوامل فيلم است، ادامه داد: عجيب است كه بعضي وقت‌ها عوامل يك مجموعه همراهي لازم را براي حفظ امنيت جاني انجام نمي‌دهند و بارها اين موضوع پيش آمده كه ما سر صحنه حضور داشتيم و نسبت به خطرات هشدار داديم ولي توجهي به آن نشده و عوامل كار خود را ادامه داده‌اند؛ همان‌طور كه يك‌سال و نيم قبل در يك پروژه و در شبي كه ما (گروه بدلكاري) آفيش نبوديم و فيلمبرداري هم در خيابان انجام مي‌شد، هنگام فيلمبرداري خيابان بسته نشد و يك اتومبيل كه راننده‌اش در شرايط مساعدي نبود به يكي از عوامل اين پروژه زد و او هنوز شرايط جسمي مناسبي پيدا نكرده است. شغل ما ايجاب مي‌كند احتمال بروز كوچك‌ترين خطرات را پيش‌بيني كنيم، چون بخش مهم بدلكاري همين است و معمولا اتفاقات و خطرات موقعي پيش مي‌آيند كه حس مي‌شود خطري در آن لحظه وجود ندارد و بدون توجه به موارد ايمني كاري انجام مي‌شود. اين اتفاق مي‌تواند براي عوامل پشت دوربين يا بازيگران و حتي در سكانسي كه هيچ بدلكاري در آن وجود ندارد و از نگاه كليه عوامل هيچ خطري كسي را تهديد نمي‌كند، رخ دهد.
يادداشت اين بدلكار به شرح زير است:
«من امير بدري طراح بدلكاري سينما، چند روزي است غمگين و البته عصباني از حادثه ناگواري هستم كه اين‌بار براي دو نفر از عزيزان دستيار صحنه در پروژه «روياي نيمه شب» اتفاق افتاده است كه اتفاقا خود نيز طراح بدلكاري آن هستم!
اين اولين‌بار نبوده كه عدم رعايت موارد ايمني در توليد يك فيلم يا سريال حوادث جاني را براي عوامل سينما در پي داشته است. اگر همه اصناف خانه سينما دست به دست هم ندهيم باز هم هزينه جاني، گريبانگير عزيزان اين صنعت مي‌شود. بازيگران، مديران فيلمبرداري و دستياران، طراحان و دستياران صحنه، طراحان بدلكاري و بدلكاران، طراحان و دستياران جلوه‌هاي ويژه، همه و همه در معرض اين خطرات هستيم اگر چاره‌اي نينديشيم.
اما چه چاره‌اي براي اين مهم بايد انديشيده شود؟ پاسخ آن از نگاه من ارزيابي ريسك (RISK ASSISMENTS) است؛ همان كاري كه سينماي حرفه‌اي دنيا براي حفظ ايمني عوامل در صحنه فيلمبرداري انجام مي‌دهد.
در سينماي حرفه‌اي يكي از مهم‌ترين بخش‌ها در مراحل پيش از توليد يك فيلم يا سريال، تهيه ارزيابي ريسك فيلم و هنگام فيلمبرداري، اجراي دقيق آن است كه در انجمن بازيگران امريكا (SAG-AFTRA) -بزرگ‌ترين اتحاديه صنعت فيلم و سريال دنيا- نيز به عنوان قانون شناخته و البته اجرا مي‌شود.
ما همه اعضاي اصناف سينمايي خانه سينما كافي است اين مهم را به عنوان يك اصل در راستاي حفاظت از جان‌مان و حفظ ايمني خود و عزيزان‌مان از خانه سينما مطالبه كنيم تا به عنوان يك قانون در راستاي توليد فيلم و سريال‌ها تدوين، ابلاغ و اجرايي شود.
ارزيابي ريسك شامل اين موارد است:
-شناسايي سيستماتيك خطرات احتمالي‌اي كه مي‌تواند به بازيگران، عوامل يا عموم مردم آسيب برساند.
-ارزيابي احتمال و شدت خطرات
-اجراي تدابيري براي كنترل يا كاهش خطرات
اين فرآيند تضمين مي‌كند كه ايمني و سلامتي همه عوامل سينما و هر شخص درگير در توليد يك فيلم حفظ و از انطباق با قوانين و مقررات مربوطه اطمينان حاصل شود.
عدم تهيه ارزيابي ريسك در سينماي حرفه‌اي دنيا با عواقبي مواجه است كه مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:
۱-افزايش احتمال حوادث
-بدون ارزيابي ريسك مناسب، احتمال وقوع حوادث و آسيب‌ها افزايش مي‌يابد، زيرا خطرات احتمالي شناسايي و كاهش نمي‌يابند.
۲-پيامدهاي قانوني و مالي
- عدم رعايت مقررات ايمني مي‌تواند منجر به اقدام قانوني، جريمه‌ها و تحريم‌ها از سوي نهادهاي نظارتي شود.
- شركت‌هاي توليدي ممكن است با دعاوي قضايي از سوي افراد آسيب‌ديده مواجه شوند كه منجر به تعهدات مالي قابل توجهي مي‌شود.
۳-مشكلات بيمه
- درخواست جبران خسارات از بيمه ممكن است در صورت عدم انجام بررسي‌هاي لازم مانند ارزيابي ريسك رد شوند.
- افزايش حق بيمه يا دشواري در دريافت بيمه براي پروژه‌هاي آينده.
۴-تاخير در توليد
- وقوع حوادث مي‌تواند باعث تاخير قابل‌توجهي در برنامه توليد شود كه منجر به افزايش هزينه‌ها و چالش‌هاي لجستيكي مي‌شود.
۵-آسيب به شهرت
- عدم تضمين ايمني بازيگران و عوامل مي‌تواند به شهرت شركت توليدي آسيب برساند و بر روابط با عوامل و شركاي آنها تاثير بگذارد.
۶-پيامدهاي اخلاقي
- تعهد اخلاقي و انساني براي حفاظت از سلامت و ايمني همه عوامل و بازيگران وجود دارد. ناديده گرفتن اين مسووليت مي‌تواند منجر به نقض‌هاي اخلاقي و انساني شود.
مسووليت ارزيابي ريسك با كيست؟
-تهيه‌كنندگان: مسووليت اصلي اطمينان از تهيه و انجام ارزيابي ريسك برعهده تهيه‌كنندگان است. آنها مسووليت كلي ايمني و رعايت مقررات را برعهده دارند.
- مديران توليد: به تهيه‌كنندگان در مديريت جنبه‌هاي عملي ارزيابي ريسك و هماهنگي تدابير ايمني در بخش‌هاي مختلف كمك مي‌كنند.
- دستيار اول كارگردان: اجراي پروتكل‌هاي ايمني در صحنه و اطمينان از رعايت دستورالعمل‌هاي ايمني توسط همه بازيگران و عوامل را برعهده دارند.
- مشاوران ايمني: اغلب براي پروژه‌هايي با ريسك‌هاي قابل‌توجه استخدام مي‌شوند و در شناسايي خطرات و توصيه تدابير ايمني تخصص دارند.
در خلاصه، عدم انجام ارزيابي ريسك مي‌تواند منجر به پيامدهاي جدي از جمله آسيب‌هاي جاني، قانوني، مالي و شهرتي شود. مسووليت اصلي برعهده تهيه‌كنندگان است، اما اين يك كار مشترك است كه شامل همكاري افراد كليدي مختلف براي تضمين مديريت جامع ايمني سينماگران مي‌شود.»