نظر 4 استاد برجسته درباره نامزد اصلاحطلب ریاست جمهوری
پزشکیان یک فرصت است
مهدي بيكاوغلي
« پزشكيان يك فرصت است.»اين عبارتي است كه بسياري از استادان دانشگاهي در گفتوگوهاي اختصاصي با« اعتماد» از آن بهره ميبرند تا به عنوان راهبران فكري جامعه مردم را متوجه اهميت حضورشان در آوردگاه پيش رو كنند. حضوري كه ايران براي دستيابي به توسعه و دموكراسي همواره به آن نياز داشته و همچنان نيز دارد. تاريخ پرتلاطم ايران، همواره سرشار از فرصتها و تهديدها در مسير توسعه و دموكراسي بوده است. راويان توسعه در ايران ميگويند، ضرورت دستيابي به توسعه در يك بازه زماني مشترك در ايران و ژاپن درك شد و در قالب رويايي در يك شب گرم تابستاني براي «امير كبير» در ايران و
« امپراتور ميجي» در ژاپن به تصوير درآمد. كشور آفتاب تابان به هر مشقتي بود اين رويا را طي دهههاي آتي تعبير كرد و از آن بهرههاي فراواني برد، اما ايران براي رسيدن به كرانههاي توسعه و دموكراسي هرچند راه بسياري را پيمود و هزينههاي فراواني را پرداخت اما به آن دست پيدا نكرده است. روزي و روزگاري گروهي تصور كردند با نهضت مشروطه، ديگر بايد كار توسعه در ايران را تمام شده تلقي كرد.ديكتاتوري رضاخاني از راه رسيد اما خبري از توسعه پايدار نشد.چرخ ايام گشت و گشت و پس از شهريور 20، روياي توسعه در كلام و تصميمات مردي متجلي شد كه ملي شدن صنعت نفت را زمينهساز توسعه پايدار ايران ميدانست. اينبار هم روياي توسعه و آزادي براي ايرانيان تعبير نشد و به جاي توسعه، مدرنيزاسيون نيم بند و به جاي آزادي پوپوليسم محمدرضا پهلوي سهم ايرانيان شد. انقلاب 57، دوم خرداد 76 و... همگي تكههايي از روياي قديمي توسعه و دموكراسي براي ايرانيان را تعبير كردند اما باز هم خبري از تحقق توسعه و آزادي پايدار در ايران نشد. اينبار هم ايرانيان خسته از دههها دويدن در پي توسعه و آزادي در آستانه مقطعي حساس و مهم در تاريخ معاصر خود قرار گرفتهاند. تجربه دهههاي متمادي اما همراه ايرانيان است. برخي از استادان دانشگاهي مانند سعيد ليلاز، تقي آزاد ارمكي و محمد فاضلي مستقيم از مسعود پزشكيان نام برده و او را واجد شرايط مناسب براي پيشبرد پروژه توسعه و دموكراسي در ايران ارزيابي ميكنند و چهره ديگري مانند بيژن عبدالكريمي معتقد است، نبايد كار را براي مردم آنقدر آسان كرد و بايد اجازه داد تا اقشار مختلف جامعه، خود شمايل فرد مورد نظر را رونمايي كنند. عبدالكريمي (گفتوگوي كامل بيژن عبدالكريمي روز پنجشنبه در اختيار مخاطبان قرار ميگيرد) در عين حال به ويژگيهاي اين گزينه مطلوب اشاره كرده و ميگويد، «هر كانديدایي كه به صورت صادقانه با مردم سخن بگويد و بر تغيير شرايط كنوني و ايجاد تحول در گفتمان كنوني دست بگذارد شانس انتخاب بيشتري خواهد داشت.» اين استاد فلسفه هرچند از بيان مصداقي پرهيز ميكند اما در عين حال با نشانههايي كه ارايه ميكند، مشخص است كه به كدام گزينه اشاره دارد. در ميان 6نامزد انتخابات چهاردهم رياستجمهوري تنها يك چهره است كه از تغيير وضع موجود و تحول در قطار مديريت كشور صحبت ميكند و 5نامزد اصولگراي ديگر همگي خواهان تداوم وضع موجود و راهبري بدون تغيير قطار مديريت كشورند. سعيد ليلاز تحليلگر اقتصاد سياسي ميگويد: «با تاييد صلاحيت پزشكيان، پس از دولت سيد محمد خاتمي، بزرگترين فرصت ايجاد شده تا ملت تغييرات بنياديني در اداره كشور ايجاد كنند.» او ادامه ميدهد: « بسيار خوشبينم. فرض حاكميت اين است كه ممكن است مسعود پزشكيان رييسجمهور هم شود و براي اين احتمال آماده است. »از سوي ديگر، محمد فاضلي معتقد است، «گفتمان پزشكيان به زندگي روزمره مردم، بيشتر از آرمانهاي سياستمداران اولويت ميدهد؛ و هر آرماني را براي ايران و ايرانيان ميخواهد، نه ايران را براي آرمانها و تمايلات سياستمداران. گفتماني كه به زندگي و تمايلات ايرانيان اصالت ميدهد.»تقي آزاد ارمكي، جامعه شناس اما از منظر متفاوتي به بحث ورود كرده و ميگويد: « ستاد پزشكيان بايد با افراد نخبه، متفكران و استادان دانشگاه ارتباط برقرار كرده، اين گزارهها را مفهومپردازي كنند و اين گفتمان نهايتا به گوش طبقه متوسط، نيروهاي واسطه، روشنفكران و... برسد تا موج اجتماعي بلندي شكل بگيرد و كار يكسره شود. » بيژن عبدالكريمي اما در پاسخ به اين پرسش كه «با توجه به تاييد صلاحيت مسعود پزشكيان جو مناسبي نسبت به دورنماي آينده ايجاد شده است. اين فضا را چطور ميتوان تحليل كرد؟» میگوید كه به ميزاني كه تنوع در ميان كانديداهاي تاييد شده از سوي شوراي نگهبان وجود داشته باشد، تا حدودي و نه كاملا فضا مناسبتر ميشود و بخش وسيعتري از جامعه را پاي صندوقها ميكشاند. بر اساس گزارشهايي كه به من دادهاند در همين روزهاي نخست كه ستادهاي انتخاباتي تشكيل شده به نظر ميرسد نامزدي كه نماينده نوعي تغيير در جامعه است و قصد ندارد در ادامه گفتمانهاي گذشته قرار بگيرد، مورد استقبال مردم قرار گرفته است. هر كانديدایي كه به صورت صادقانه با مردم سخن بگويد و روي تغيير شرايط كنوني و ايجاد تحول در گفتمان كنوني دست بگذارد شانس انتخاب بيشتري خواهد داشت. من به بيان مصداقي موضوع نميپردازم اما معتقدم مردم اين گفتمان و اين تفاوتها را شناخته و در راستاي منافع خود اقدام به انتخاب خواهند كرد.
سعید لیلاز در گفت وگوی بلند خود با « اعتماد» درباره اهمیت مشارکت مردم در انتخابات و رای به پزشکیان صحبت می کند.