همزمان با هشدار بیسابقه حسن نصرالله به قبرس و اسرايیل مطرح شد
قمار تلآویو
احسان پناهبر
به گزارش المیادین، با تشدید نبرد در امتداد مرز لبنان و سرزمینهای اشغالی، سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزبالله به اسرايیل هشدار داد اگر درگیری به سمت جنگ تمام عیار پیش برود، نیروهای اسرايیلی با نیرویی بسیار قدرتمندتر از گذشته روبهرو خواهند شد. این اظهارات را دبیرکل حزبالله روز چهارشنبه در سخنرانی تلویزیونی بیش از یک ساعته خود عنوان کرد. این سخنرانی برای تمجید و بزرگداشت ابوطالب، فرماندهی یگان «النصر» حزبالله برگزار شد که در حمله هوایی هفته پیش رژیم اسرايیل به شهادت رسید. اظهارات نصرالله در مورد درگیریهای مرزی یکی از شدیدترین حملات و تهدیداتی بود که از آغاز جنگ غزه علیه اسرايیل مطرح میشود. این سخنرانی پس از آن ایراد شد که به گزارش رویترز، روز سهشنبه، ارتش رژیم اسرايیل اعلام کرد که طرح حمله برای عقب راندن حزبالله از مرز را تصویب کرده، اما مدعی شد همچنان به راهحل دیپلماتیک امیدوار است. سیدحسن نصرالله همچنین تاکید کرد که حزبالله خواهان جنگ نیست. با این حال، برخی ناظران عقیده دارند روند تحولات و درگیریهای کنونی در مرز لبنان خطر حرکت به سمت جنگی بسیار گستردهتر را در پی دارد.
سید حسن نصرالله در ادامه گفت که در جنگهای قبلی با اسرايیل، حزبالله تنها امیدوار بود که بتواند پایگاه هوایی مرون اسرايیل، مرکز فرماندهی عملیات شمال سرزمینهای اشغالی، را مورد حمله قرار دهد. از زمان آغاز درگیری، حزبالله میگوید دهها راکت و موشک به این پایگاه شلیک کرده است. دبیرکل حزبالله با اشاره به قدرت رزمی جنبش مقاومت طی سالهای اخیر گفت که شرایط اکنون با سال 2006 متفاوت است و موشکها و پهپادهای حزبالله هر کدام با هدف خاصی شلیک میشوند. هفته پیش، حزبالله ویديویی 9 دقیقهای منتشر و اعلام کرد با یک پهپاد پیشرفته فیلمبرداری کرده است که در آن تصاویری با وضوح بالا از بندر حیفا اسرايیل و ساختمانها و شناورهای خاص نشان داده شده است. همچنین این پهپاد سایر شهرهای هدف احتمالی در اسرايیل را مشخص کرد.
او همچنین هشدار داد که دریای مدیترانه در هر جنگی به هدفی مشروع برای حزبالله تبدیل خواهد شد. او افزود که رزمندگان مقاومت اکنون در دریای سرخ و خلیج عدن مشغول هستند. او با اشاره به حملات انصارالله یمن به کشتیها و نفتکشهای مرتبط با اسرايیل گفت: برادران در یمن در حال تلاش هستند. اگر اسرايیلیها جنگی را در لبنان آغاز کنند، وضعیت در دریای مدیترانه کاملا متفاوت میشود. او گفت که تمام خطوط ساحلی، همه کشتیها، همه بندرها در تیررس موشک ها و پهپادهای حزبالله هستند.
لینا خطیب، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در اندیشکده چتمهاوس در لندن، به سی ان ان گفت که اظهارات نصرالله و تهدیدهای اخیر اسرايیل احتمالا برای جلوگیری از تشدید تنش از سوی هر دو طرف بوده است. او معتقد است که این تهدیدات بخشی از بازدارندگی است که هم حزبالله و هم اسراييل درگیر آن بودهاند و هر یک از طرفین میخواهند به دیگری نشان دهند که در حوزه اطلاعات دست بالا را دارند و به عنوان یک عامل بازدارنده عمل میکند. این تحلیلگر هر گونه جنگ تمام عیار در شرایط کنونی میان اسرايیل و حزبالله را بعید دانست. سیدحسن نصرالله همچنین قبرس را تهدید کرد و گفت که این کشور عضو اتحادیه اروپا میزبان مانورهای نظامی اسرايیل در مناطق کوهستانی خود است. به عقیده کارشناسان، این مناطق کوهستانی که شبیه کوههای لبنان است، برای حملات علیه مواضع حزبالله شبیهسازی شده است. همچنین، به اسرايیل اجازه میدهد از پایگاههای هوایی خود در داخل سرزمینهای اشغالی استفاده نکند تا در تیررس موشک نباشند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، قبرس و اسرايیل یک توافقنامه دفاعی مشترک دارند و در گذشته تمرینات نظامی مشترکی را انجام دادهاند. سیدحسن نصرالله گفت که اگر قبرس اجازه دهد تا از پایگاههایش برای هدف قرار دادن لبنان استفاده شود، این کشور را بخشی از جنگ خواهد کرد و مقاومت به عنوان بخشی از جنگ با آن برخورد خواهد کرد. نیکوس کریستودولیدس، ريیسجمهور قبرس در پاسخ مدعی شد که کشورش در جنگ غزه درگیر نبوده، بلکه در امور بشردوستانه شرکت داشته است. حزبالله همواره تاکید کرده است تنها راه اسرايیل برای پایان دادن به درگیری در مرز لبنان و همچنین با گروههای مقاومت عراقی و یمنی حامی حماس، پایان دادن به جنگ غزه است. رهبر حزبالله در بخش دیگری از سخنرانی خود گفت انگیزه کمی برای حماس برای پذیرش توافقی با حمایت ایالاتمتحده وجود دارد که در ازای آزادی اسرای اسرايیلی، آتشبس محدودی را ارائه میدهد.
قبرس بهطور سنتی به اسرايیل اجازه میدهد از حریم هوایی خود برای رزمایش هوایی استفاده کند، اما هرگز در طول درگیریهای فعال این رژیم در منطقه این اجازه را به تلآویو نداده است. به عقیده ناظران، به نظر نمیرسد که قبرس در شرایط کنونی نیز قصد چنین کاری داشته باشد. پس از تهدید سیدحسن نصرالله، قبرس اعلام کرد که بی طرف خواهد ماند و وارد هیچ جنگی نمیشود. با این حال، بریتانیا پایگاههایی در قبرس دارد که از آن برای انجام عملیات نظامی منطقهای استفاده میکند. گفته میشود که بریتانیا از این پایگاهها برای حمله به انصارالله در یمن استفاده کرده است. براساس گزارشها، این پایگاهها برای تسلیح اسرايیل در جنگ علیه غزه و جنوب لبنان نیز مورد استفاده قرار گرفتهاند. در همین رابطه، عماد سلامی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه امریکایی لبنانی به الجزیره گفت: اعلام بیطرفی قبرس را میتوان یک پیروزی استراتژیک برای حزبالله دانست. این پاسخ حاکی از پیام غیرمستقیم اتحادیه اروپا است مبنی بر اینکه هیچ تمایلی برای حمایت از کارزار نظامی اسرايیل وجود ندارد. این تحلیلگر امور خاورمیانه افزود که این موضع بازدارندگی حزبالله را تقویت میکند و به خودداری گستردهتر بینالمللی در حمایت از اقدامات نظامی احتمالی اسرايیل به این جنبش کمک میکند.
کریم امیل بیطار، دانشیار روابط بینالملل در دانشگاه سنت جوزف بیروت نیز در گفتوگو با الجزیره معتقد است سخنرانی سید حسن نصرالله بخشی از سیاست بازدارندگی این بازیگر است و هدف آن ارسال پیامی روشن به دشمنان حزبالله است که هرگونه تلاش اسراييل برای گسترش دامنه جنگ و حمله به لبنان، عواقب قابلتوجهی بر تمامی متحدان غربی اسرايیل به ویژه متحدان منطقهای خواهد داشت.
محمدعلی شعبانی، تحلیلگر مسائل ایران و سردبیر امواج مدیا در شبکه ایکس نوشت: سناریویی که در آن اسرايیل از پایگاههای قبرس برای نیروهای نظامی خود استفاده میکند، که حزبالله نسبت به آن هشدار داده بود، بهطور موثر جنگ غزه را به اتحادیه اروپا گسترش میدهد. این بدان معناست که یک کشور اتحادیه اروپا برای اولین بار مستقیما درگیر یک جنگ گسترده در امتداد جنگ غزه میشود. برخی کارشناسان میگویند که چشمانداز درگیری اسرايیل و حزبالله به یک جنگ همهجانبه بعید است، زیرا هیچ یک از طرفین خواهان تشدید تنش نیست.
لینا خطیب نیز با اشاره به تصویربرداری پهپاد حزبالله از بندر حیفا به سیانان گفت این اقدام حزبالله و تهدید قبرس عوامل بازدارنده برای اسرايیل است. او افزود که بعید است دولت بایدن به اسراييل اجازه دهد به تنهایی وارد جنگ همهجانبه با حزبالله شود و افزود که دخالت ایالاتمتحده ممکن است سایر بازیگران شریک ایران را به حمایت از حزبالله سوق دهد. او معتقد است ایالاتمتحده از جنگ در خاورمیانه به شدت اجتناب میکند، چراکه از فروافتادن در باتلاق دیگری در خاورمیانه، به ویژه با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری، نگران است.
سه مقام امریکایی به سیانان گفتند که مقامات ایالاتمتحده نگرانی جدی دارند در صورت وقوع یک جنگ تمام عیار بین اسرايیل و حزبالله، حزبالله میتواند بر پدافند هوایی اسرايیل در شمال سرزمینهای اشغالی، ازجمله سامانه دفاع هوایی گنبد آهنین غلبه کند. نگرانیهایی که به گفته مقامات امریکایی ازسوی اسرايیل نیز به آنها ابلاغ شده است، مبنی بر اینکه گنبد آهنین در برابر زرادخانه عظیم موشکها و پهپادهای حزبالله آسیبپذیر باشد، تنها درحالی افزایش مییابد که اسرايیل به طور فزایندهای به مقامات امریکایی نشان میدهد که در حال آمادهسازی برای حمله هوایی و زمینی به لبنان است. مقامات اسرايیلی به ایالاتمتحده گفتهاند که در حال برنامهریزی برای انتقال منابع از جنوب غزه به شمال اسرايیل برای تدارک حمله احتمالی علیه این گروه هستند. مقامات امریکایی روز چهارشنبه به سی ان ان گفتند. یک مقام ارشد دولت گفت که ما ارزیابی می کنیم که حداقل برخی آتشبار سامانه گنبد آهنین غرق خواهند شد.
یک مقام اسرايیلی نیز به سیانان گفت: اگر حزبالله حملهای در مقیاس بزرگ عمدتا با استفاده از تسلیحات هدایت دقیق انجام دهد، سامانه گنبد آهنین در مقابل آن میتواند ناتوان عمل کند. او افزود: حزبالله سالهاست که مهمات و موشکهای هدایتشونده دقیق ذخیره کرده است. اسرايیل بارها درباره آن نگرانیهایی را مطرح کرده و به نظر میرسد از عوامل مهمی است که اسرايیل را در حمله به لبنان مردد کرده است.
به گفته مقامات امریکایی، این گفتوگوها درحالی مطرح میشود که وضعیت در مرز شمالی سرزمینهای اشغالی به نقطه جوش رسیده است. یک مقام ارشد امریکایی با اشاره به تلاشهای امریکا برای جلوگیری از تبدیل شدن حملات اسرايیل به حزبالله به یک جنگ همهجانبه به سیانان گفت: این واقعیت که ما تاکنون توانستهایم این جبهه را برای این مدت طولانی از درگیری گسترده دور نگه داریم، بیشتر شبیه معجزه بوده است. یکی دیگر از مقامات ارشد دولت بایدن گفت: ما وارد دوره خطرناکی میشویم. هر آن ممکن است اشتباهی رخ دهد و ما را وارد عواقب سنگین آن کند.
این مقام ارشد امریکایی به سیانان گفت که پیامدهای جنگ گستردهتر بین اسرايیل و حزبالله میتواند ویرانگر باشد. حزبالله زرادخانهای از موشکها، راکتها و پهپادهایی دراختیار دارد که به مراتب بسیار گستردهتر، پیچیدهتر و مخربتر از آن چیزی است که حماس در دست دارد. او افزود که اکثر آنها راکتهای کوتاهبرد هستند، اما برخی از آنها میتوانند با قابلیت هدایت دقیق به عمق سرزمینهای اشغالی برسند و خسارات سنگینی را بر اسرايیل تحمیل کنند. به گزارش رویترز، ارتش اسرايیل تخمین زده است که حزبالله حدود 150 هزار راکت و موشک ازجمله هزاران مهمات هدایت دقیق دراختیار دارد. یکی از مقامات ارشد امریکایی به سیانان گفت: با کمرنگ شدن چشمانداز توافق آتشبس میان اسرايیل و حماس، احتمال جنگ همچنان در حال افزایش است. او مدعی شد در صورتی که توافقی حاصل نشود و تلاشهای دیپلماتیک موازی بین اسرايیل و حزبالله ازسوی آموس هوخشتاین، فرستاده ایالاتمتحده به دست نیاید، احتمال جنگ تمامعیار بسیار بالاست.