يكي از موضوعاتي كه همواره در ميان كانديداهاي رياست‌جمهوري در مناظرات رونق داشته، دادن وعده‌هايي است كه يا شدني نيستند يا در صورت اجرايي شدن‌شان با چالش‌هاي فراواني روبرو مي‌شوند.
اگر يكي از مخاطبان چند مناظره اخير بوده‌ايد حتما به وعده‌هايي كه نامزدها در اين مدت داده‌اند توجه داشته‌ايد و شما را هم به فكر فرو برده كه چگونه قرار است اين قول‌ها عملي شود؟
يكي از نامزدهايي كه بيشترين وعده‌هاي انتخاباتي را در اين مدت داشته، در يكي از اين مناظرات اعلام كرده كه در صورتي كه رييس‌جمهور شود پيگير همگام‌سازي حقوق با تورم خواهد شد. اين در حالي است كه اين همگام‌سازي به لحاظ اقتصادي چالش‌هاي متعددي را به همراه دارد از اتكاء به راه‌حل‌هاي بلندمدت براي كنترل نرخ تورم، مانند افزايش توليد و اصلاحات ساختاري تا اقدامات حمايتي و افزايش تدريجي حقوق كه بسيار هم زمانبر است، از وعده‌هاي پرشمار اين كانديدا مي‌توان به تبديل وضعيت نيروهاي شركتي، ازدواج يازده ميليون جوان ايراني با ايجاد اعتبار يك ميليارد توماني براي مسكن و اشتغال و ادامه راه شهيد رييسي در اتمام پروژه‌هاي واحدهاي مسكوني، ايستادن جلوي مافياي خودرو و آزادسازي واردات خودروهاي اقتصادي و كاركرده، ايجاد سربازي حرفه‌اي و لغو سربازي اجباري و سهيم كردن خانواده‌هاي ايراني به‌طور برابر از برق، گاز و بنزين بدون در نظر گرفتن نياز دهك‌هاي اقتصادي كه همه آنها بسيار تامل برانگيز است و بررسي هر كدام از اين وعده‌ها به ساعت‌ها زمان نياز دارد.
وعده‌هايي دور از دسترس
يكي ديگر از كانديداهايي كه در اين مناظرات وعده جالبي داشته سعيد جليلي است كه گفته است روستاهاي ايران مي‌توانند با صنعت پوشاك چين رقابت كنند! اما ايشان توضيح نداده است كه چطور روستاها مي‌توانند داراي مزيت رقابتي به لحاظ كيفيت، تنوع و توليد پايدار و نوآوري و بازاريابي و صادرات باشند تا سهم خود را در بازارهاي مختلف پيدا كنند تا رقيبي براي چين شوند.
عليرضا زاكاني هم يكي ديگر از نامزدهاي انتخاباتي است كه وعده يارانه طلا را به مردم داد! هر چند اين وعده هم ممكن است براي بخشي از مردم جذاب باشد، اما اجراي آن با چالش‌هاي جدي اقتصادي و عملياتي روبرو خواهد شد و پايداري و اثربخشي آن در بلندمدت جاي ترديد دارد.
مصطفي پورمحمدي هم در مورد اجراي دولت الكترونيك وعده داد، هر چند اجراي اين وعده هم مي‌تواند براي دولت ابزاري قدرتمند باشد اما باز هم اين ابزار به تنهايي نمي‌تواند مشكل ساختار معيوب نظام اداري كشور را حل كند.
دموكراسي ناكارآمد حاصل تفكري اشتباه است
اما اين وعده‌ها چقدر مي‌تواند در تصميم‌گيري مردم براي انتخابات موثر باشد؟ پاسخ اين سوال را سيد مرتضي افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه به «اعتماد» داده است كه در ادامه مي‌خوانيد.
افقه در اين خصوص گفت: متاسفانه دادن وعده‌هاي توخالي بين كانديداها مرسوم شده است اما اين قول‌ها با واقعيت فاصله دارد و واقعيت همان چيزي است كه خود مسوولان به صورت مستقيم و غيرمستقیم براي كشور به وجود آورده‌اند و اگر قرار بود اقدام اساسي در اين مدت بشود، تاكنون بايد انجام مي‌گرفت.
اين كارشناس اقتصادي افزود: واقعيت اين است که تفكر اين آقايان باعث يك دموكراسي ناكارآمد شده است و روابط با كشورهاي ديگر را هم پرتنش كرد و باعث افزايش تحريم و تداوم آن شد و منجر به عدم حل مشكل FATF و قطع روابط بانكي هم شد كه مجموعه اين موارد حاصل عملكرد اين افراد است، ضمن آنكه اين كانديداها هم افراد ناشناخته‌اي نيستند و همه اين افراد كم و بيش در تصميم‌گيري‌ها دخيل بوده‌اند و پست‌هايي هم در شهرداري يا مجلس داشته‌اند.
سرانجام تحريم‌ها مشخص نيست
اين اقتصاددان در ادامه گفت: اين وعده‌هاي توخالي و بعضا خنده‌دار با فاصله زياد با واقعيت فرار رو به جلو است كه بيان برخي از آنها توهين به شعور مردم است و حتي مردم عادي هم مي‌دانند كه كشور در مرحله‌اي است كه ديگر تحمل و توان تحقق حتي يك‌دهم از اين وعده‌ها را ندارد.
او ادامه داد: در اين مناظرات اعلام نشد كه در مورد تحريم‌ها قرار است فكري بكنند يا نه، همين الان در منطقه تنش هست و هنوز هم بين اسراييل و لبنان تنش‌هايي وجود دارد و ما نمي‌دانيم كه اگر اتفاقي بيفتد و جنگي به وجود بيايد چه آثاري بر ايران خواهد داشت، حتي اگر ايران هم دخالتي در اين جنگ نداشته باشد اما به هر حال فضايي كه به وجود مي‌آيد آثار رواني آن بر ايران تاثيرگذار خواهد بود. افقه با اشاره به دادن وعده‌هاي رويايي به مردم گفت: مسلما مردم هم تمايلي ندارند چنين وعده‌هاي دور از واقعيتي را بشنوند.
دادن اين وعده‌ها تنها براي به دست آوردن قدرت است و بس
او با اشاره به وعده بنزين ۱۵۰۰ توماني نيز گفت: كانديدايي كه چنين وعده پوچي داده بايد پاسخگو باشد، چرا كه همين دولت سيزدهم سه سال است به دنبال يك بهانه مي‌گردد تا قيمت بنزين را افزايش دهد اما نگران تكرار تجربه سال ۹۸ است و در اين شرايط با كدام منبع درآمدي مي‌خواهد نرخ بنزين را برگرداند؟
اين اقتصاددان تصريح كرد: متاسفانه برخي براي كسب قدرت دست به هر كاري مي‌زنند و همه شاهد بوديم كه در يكي از سخنراني‌ها آقاي پورمحمدي اعلام كرد كه آقاي جليلي صرفا به دليل اينكه FATF به نام آقاي روحاني تمام نشود با آن مخالفت كرد.
او خاطرنشان كرد: زماني كه آنقدر زندگي و معيشت و رفاه مردم براي‌شان ارزان است كه حاضرند به خاطر مصالح سياسي معيشت مردم را به خطر بيندازند، طبيعي است كه دادن اين وعده‌ها تنها براي به دست آوردن قدرت است و بس. افقه در مورد دادن يارانه طلا كه از سوي يكي ديگر از كانديداها مطرح شده است نيز افزود: اين مدل از ادبياتي كه به دادن يارانه ختم مي‌شود توهين به مردم است و آقايان بايد كاري كنند كه مردم شغل داشته باشند تا از اين محل درآمدي عزتمندانه داشته باشند، يارانه تنها بايد به افراد معلول جسمي و ذهني تعلق گيرد و بايد براي افرادي كه توان كار كردن دارند فرصت شغلي ايجاد شود.