احتمال افزايش تورم سالانه با تداوم روند موجود
تورم اقلام خوراكي و غيرخوراكي به هم رسيدند
در فروردين ماه امسال نرخ تورم اقلام خوراكي ۳۷.۳ درصد بود، در حالي كه نرخ تورم غيرخوراكي‌ها ۳۹.۵ درصد برآورد شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد در ابتداي امسال پس از گذشت بيش از سه سال تورم سالانه غيرخوراكي از تورم سالانه خوراكي‌ها بالاتر رفته است.به گزارش اكوايران، بر اساس آخرين آمار منتشر شده از شاخص قيمت مصرف‌كننده، تورم سالانه گروه خوراكي در خرداد امسال ۳۲.۳ درصد بود كه نسبت به سه سال گذشته كمترين تورم را ثبت كرده است. بالاترين سطح تورم اقلام خوراكي، ۷۴.۹ درصد بود كه مربوط به ارديبهشت سال گذشته است. به عبارت ديگر، پس از گذشت يك سال تورم خوراكي بيش از ۴۰ واحد درصد پايين‌تر آمده است.
با توجه به ماهيت بلندمدت تورم سالانه، با وجود اينكه تورم سالانه خوراكي به كف سه ساله رسيده، به اين علت كه در چند ماه اخير تورم خوراكي‌ها بالا بوده، انتظار مي‌رود اگر همين روند ادامه پيدا كند در چند ماه آتي شاهد روند صعودي تورم سالانه باشيم.
حذف ارز ترجيحي عامل ركورد تورم خوراكي
روند كاهشي تورم خوراكي‌ها در آبان سال ۱۴۰۰ شروع شد. به بيان دقيق‌تر مي‌توان گفت تاثير ورود بايدن و تسهيل شرايط فروش نفت در اين ماه پديدار شده و نرخ تورم خوراكي‌ها از ۶۱ درصد به ۴۹.۱ درصد در ارديبهشت ۱۴۰۱ كاهش يافت. اما اين روند ادامه‌دار نبود و روند افزايشي نرخ تورم خوراكي در ماه بعد آغاز شده است.
در ارديبهشت سال ۱۴۰۱ دولت با جراحي اقتصادي اقدام به حذف ارز ۴۲۰۰ كرد. اين اقدام منجر به جهش قيمت خوراكي‌ها در خرداد ماه شد، به گونه‌اي كه تورم ماهانه اين ماه بالغ ۱۲ درصد به ثبت رسيد كه بالاترين تورم ماهانه در چندين دهه گذشته محسوب مي‌شود.
پس از حذف ارز ترجيحي از خرداد ۱۴۰۱، نرخ تورم خوراكي‌ها به مدت يك سال روندي صعودي داشت و در ارديبهشت سال گذشته به بالاترين سطح در طول سه سال رسيده است. تورم سالانه ماهيت بلندمدت دارد و شوك‌هاي قيمتي در آن به سرعت ديده نمي‌شود. به همين خاطر، اثر شوك قيمتي جراحي اقتصادي دولت تا يك سال بر روي تورم سالانه ديده مي‌شود.
در ارديبهشت سال ۱۴۰۲، نرخ تورم اين گروه برابر با ۷۴.۹ درصد بود كه نسبت به مدت مشابه سال قبلي، افزايشي معادل ۲۵.۸ واحد درصدي را تجربه كرد. همچنين در اين ماه فاصله تورم خوراكي و غيرخوراكي به بالاترين سطح رسيده است. تورم خوراكي ارديبهشت سال گذشته ۳۶.۹ واحد درصد بالاتر از غيرخوراكي‌ها محاسبه شده است.
پس از شوك حذف ارز ترجيحي و مسير افزايشي نرخ تورم خوراكي اين روند تا ارديبهشت سال گذشته ادامه پيدا كرد و به اوج خود رسيد. اما تخليه اين شوك در خرداد ۱۴۰۲ اتفاق افتاد و تا خرداد امسال ادامه پيدا كرد. به عبارت ديگر، نرخ تورم خوراكي در طول يك سال گذشته روندي كاهشي را طي كرد؛ به طوري كه ماه گذشته كمترين نرخ تورم خوراكي‌ها در طول سه سال گذشته را شاهد بود.
نوسان بيشتر تورم خوراكي‌ها نسبت به غيرخوراكي‌ها
آمار‌ها گوياي آن است كه نوسان نرخ تورم خوراكي‌ها در سال‌هاي گذشته بيشتر از غيرخوراكي‌ها بود. دليل اين امر آن است كه قيمت اقلام خوراكي حساسيت بالاتري به شوك‌هاي اقتصادي سياسي نشان مي‌دهد و همچنين اقلام غيرخوراكي چسبندگي قيمت زيادي داشته و كمتر از اقلام خوراكي از اتفاقات تاثير مي‌پذيرند.
پس مشاهده مي‌شود كه سطح تورم گروه غيرخوراكي به تورم كل نزديك‌تر است. در مقابل نرخ تورم سالانه خوراكي‌ها فاصله بيشتري در مقايسه با اقلام غيرخوراكي از تورم سالانه كل كشور دارد. دليل اين امر را مي‌توان در محاسبه نرخ تورم كل جست‌وجو كرد. در برآورد نرخ تورم كل، وزن سبد غيرخوراكي اهميت بيشتري در محاسبه دارد و به همين علت سطح تورم غيرخوراكي‌ها به تورم كل نزديك‌تر است.